شماره دهم خبرنامه دیدهبان
۰۱ مرداد ۱۴۰۳ - ۱۳:۵۶
در ادبیات کلاسیک اقتصادی، عوامل و متغیرهایی مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گرفتند که ناظر به واقعیت‌های بازار باشد؛ متغیرهایی چون قیمت و درآمد و نرخ بهره و تورم و بیکاری و... . در واقع فرض بر این بود که عوامل دیگر، صرفاً شوک‌هایی گذرا و موقتی در اقتصاد ایجاد می‌کنند با گذشت اندک‌زمانی، واقعیت‌های اقتصادی خود را نشان می‌دهند و اقتصاد را به تعادل می‌رسانند. در این نگاه، علم اقتصاد مانند علم فیزیک، تابع قوانین لایتغیر جهانشمول است که قواعد حاکم بر آن در همۀ جوامع و در همۀ زمان‌ها و مکان‌ها ثابت است و براساس آنها می‌توان اقتصاد را مدیریت کرد و ثروت جامعه را افزایش داد. اقتصاددانان طرفدار این نظریه، با ارائۀ مفهومی از عقلانیت اقتصادی، اینگونه ادعا می‌کنند که همۀ انسان‌ها درپی ارضای ترجیحات خود و حداکثرکردن مطلوبیت و نفع شخصی خود هستند و چون هر انسانی خودش بهتر از هر کس یا نهاد دیگری بر ترجیحات خود آگاهی دارد، پس بدون دخالت دولت در اقتصاد، انسان‌های عقلایی اقتصادی به‌بهترین نحو ترجیحات خود را در چارچوب بازار آزاد رقابتی ارضا می‌کنند. براین‌اساس، متغیرهای کلان اقتصادی مثل تورم، بیکاری و نرخ رشد حاصل جمع جبری رفتار تک‌تک افراد است.
کد خبر: ۱۴۹۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۵
در این مقاله قصد داریم با بررسی بیانات مقام معظم رهبری پیرامون مسئلۀ تهدیدها و تحریم‌های اقتصادی، نگاهی به بحث «ترسِ از تهدیدات و تحریم‌های استکبار» از منظر ایشان بپردازیم.
کد خبر: ۱۴۹۹۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۵
بحران‌های اقتصادی در کشورها دارای منشأهای مختلفی هستند. گاه ایجاد این بحران‌ها درون‌زا است؛ یعنی به‌واسطۀ عوامل داخلی و در نتیجۀ نقص در سازوکارهای درونی اقتصاد یک کشور حاصل می‌شود. این بحران‌ها در مواردی ناشی از فشار مسائل طبیعی است و عواملی چون خشکسالی، زلزله، آفت‌های گسترده و گرما و سرمای شدید، متغیرهای کلان اقتصادی همانند تولید را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهند و کشور را با مخاطره مواجه می‌سازند. برخی بحران‌ها در نتیجۀ شکست بازار[1] حاصل می‌شوند؛ به این معنا که عواملی چون انحصار و زیاده‌خواهی، افشای سازوکار تولید و نبود حقوق مالکیت، شکستن قیمت‌ها[2]، تبانی‌های دوجانبه و چندجانبه میان کشورها، اعمال نفوذ سیاسی در اقتصاد و مواردی از این قبیل مانع شکل‌گیری بازار می‌شود و اقتصاد را در معرض فروپاشی قرار می‌دهد.
کد خبر: ۱۴۹۹۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۵
در شرایطی که دشمنان اسلام و انقلاب با همۀ توان به جنگ اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران روی آوردهاند و رهبر معظم انقلاب (مدظلهالعالی) بارها راه‌حل رفع مشکلات جامعه را توجه به ظرفیتهای درونی کشور و شکوفا کردن آنها معرفی کردهاند، عدهای در کشور با سوءبرداشت از بحث برونگرا بودن اقتصاد مقاومتی آن را با برونزا بودن خلط کردهاند و به‌جای توجه به داخل راهکار رفع مشکلات اقتصادی را ارتباط آزاد بینالمللی با اقتصادهای جهان میدانند. در این یادداشت در ضمن تحلیل فقهی-اقتصادی قاعدۀ نفی سبیل، مبانی تجارت بینالملل از میان سخنان امام خامنهای(مدظلهالعالی) ، امام خمینی(ره) و دیگر علمای اسلام استخراج‌شده و الگویی برای برونگرایی اقتصاد کشور که از ویژگیهای یک اقتصاد مقاوم در برابر جنگ اقتصادی دشمن هستند معرفی خواهد شد.
کد خبر: ۱۴۹۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۵
داود کریمی پور
مسئله هسته ای در دولت های مختلفی که در ده سال گذشته قدرت را در دست گرفته اند، همواره از جمله مسائلی بوده که اقتصاد کشور را با تحت تأثیر قرار داده است. نگرش دولت ها به مسئله هسته ای به طور کلی به دو نوع تقسیم می شود. برخی از دولت ها، تلاش بر دستیابی به انرژی هسته ای و پافشاری بر اینکه داشتن چرخه صلح آمیز هسته ای، در تقابل با پیشرفت اقتصادی و محدود کننده آن است، درتقابل میان اقتصاد و انرژی هسته ای ، اولی را برگزیده اندو با قبول خواسته ای غرب در مذاکرات، به تعلیق و توقف چرخه هسته ای تن در داده اند. از نگاه این عده معتقدند، تحریم و در انزوا قرار دادن ایران از اقتصاد جهانی که بخشی از آن ناشی از مسئله هسته ای است، عامل عقب افتادگی و نابسمانی های گسترده اقتصادی است. لذا در شرایط کنونی بهتر است با در اولویت قرار دادن توسعه اقتصادی، ابتدا وضعیت اقتصادی را سامان بخشید و سپس به سراغ مسئله هسته ای رفت.
کد خبر: ۱۴۹۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۵
مذاکرات جمهوری اسلامی ایران با گروه پنج به‌علاوه یک، مسئله‌ای است که چندی است اذهان عموم مردم کشور را به خود مشغول داشته است. با وجود اینکه سالهاست پرونده هسته‌ای ایران باز است و بارها و بارها درباره این مسئله مذاکراتی صورت پذیرفته است، پس چرا این پرونده بسته نمی شود؟! مشکل و گِره حلّ مسئله هسته‌ای در کجاست؟ چرا طرفین مذاکره هنوز نتوانسته اند به متنی که مورد وثوق شان واقع شود دست یابند؟!
کد خبر: ۱۴۹۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۵
تهدید یک کشور به شیوههای مختلف، سیاستی نیست که مخصوص دوران معاصر باشد؛ با این حال استفاده وسیع از ابزارهای جدید تهدید به همراه پیچیدگیهای آن باعث برجستگی این حوزه در دوران جدید شده است. کشورهای سلطه گر ابزار تهدید را در جهت کنترل و یا تغییر رفتار در کشورهای هدف به کار میگیرند و از این طریق کشورها را مجبور به همکاری با خود می‌کنند. تهدید هزینه انتخاب افراد را در کشور هدف افزایش می‌دهد و آنها را در تصمیم گیری دچار چالش میکند.
کد خبر: ۱۴۹۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۵
بروز بحران مالی در سال 2007 در سطح جهان، باعث گرایش کشورهای مختلف به رویکرد جدیدی در ساختار تجارت بینالمللی شد. کشورهایی که قبلاً از پول‌های رایج مانند دلار و یورو در مبادلات خود استفاده می‌کردند، روش جدیدی را برگزیدند که به «پیمان پولی دوجانبه»[1] معروف شده است. تاکنون بیش از 50 «پیمان پولی دوجانبه» بین کشورهای مختلف امضا شده است. در این رویکرد جدید، تجارت با استفاده از پول‌های محلی انجام می‌شود، یعنی به جای استفاده از یک پول واسط مانند دلار و یورو، از پول کشورهای مبدأ و مقصد تجارت استفاده می‌شود و دیگر دلار واسط تجاری نیست.
کد خبر: ۱۴۹۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۴
اقتصاد مقاومتی را می توان چهارگونه تعریف نمود و چهار الگو از آن یا ترکیبی از همه ی آنها را در کشور به عنوان پروژه های ملی پیگیری کرد.
اقتصاد موازی: تعریف اول از اقتصاد مقاومتی به مثابه ی "اقتصاد موازی" است؛ در این نوع اقتصاد، علاوه بر نهادهای موجود اقتصادی، نهادهای جدیدی ابداع می گردد تا هدف اقتصاد مقاومتی حاصل گردد؛ یعنی اقتصادی مثل اقتصاد پریم تعریف می گردد. در نقد این تعریف از اقتصاد مقاومتی می توان گفت که به دلیل وجود درآمدهای نفتی چنین کارهایی از دست دولت بر می آید. اما اگر هدف چابکی و کوچک بودن دولت در امور اقتصادی باشد، با اقتصاد مورد نظر ما ناسازگار است.
کد خبر: ۱۴۹۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۳
گروه بریکس یک گروه بینالمللی متشکل از کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است.گروه بریکس را می‌توان یک باشگاه اقتصادی با گرایشات سیاسی دانست.
کد خبر: ۱۴۹۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۳
در این نوشتا بر آنیم که ابتدا توضیحی در رابطه با پویش تولید انباشتی در اقتصاد سرمایه داری ارائه دهیم و در ادامه علاوه بر نقد این رویکرد به تولید به تقابل آن با گفتمان اقتصاد مقاومتی اشاره کنیم و در آخر نیز به طور مختصر الزامات تولید در اندیشه ی اقتصاد مقاومتی را بیان کنیم.
کد خبر: ۱۴۹۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۳
مذاکرات وين به نقاط حساس خود رسيده و هر يک از طرفين به‌طور طبيعي خواهند کوشيد در صورت انجام توافق، خود را برنده و در موقعيتي نشان دهند که با دادن امتيازات کمتر، دستاوردهاي بيشتري داشته‌اند؛ و در صورت عدم توافق نيز خواهند کوشيد طرف مقابل را در موقعيت مقصر نشان دهند (Blame game).
کد خبر: ۱۴۹۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۱
وزارت خزانه داری انگلیس با رفع تحریم های خود از یک شخص حقیقی و هشت شخص حقوقی (شرکت)، لیست تحریم های خود علیه ایران را به نوعی اصلاح کرد.
کد خبر: ۱۴۹۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۱
آمريکا:
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ادعا کرد تخفیف تحریم های ایران مرتبط با برنامه هسته ای خواهد بود؛ اما دیگر تحریم ها به جای خود باقی خواهد ماند.
کد خبر: ۱۴۹۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۱
بررسی محورهای تبلیغاتی این رسانه معاند جمهوری اسلامی نشان می دهد که مطابق آنچه دستور می گیرند در تلاش اند تا به هر شکل مانع رسیدن جمهوری اسلامی ایران به اهدافش از مذاکرات هسته ای شوند.
کد خبر: ۱۴۹۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۰
وزارت خزانه داری آمریکا تعلیق تحریم‌ها علیه ایران را تمدید کرد.
کد خبر: ۱۴۹۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۰
رییس‌جمهور آمریکا با اعلام اینکه همه نگرانی‌های غرب در مورد برنامه هسته‌ای ایران باید در هرگونه توافق جامع لحاظ و رفع شود، تهدید کرد: در صورت لزوم، آمریکا از مذاکرات خارج خواهد شد.
کد خبر: ۱۴۹۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۰
روحانی اعلام کرد؛
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه اگر توافقی شد متعهد به اجرای آن توافق هستیم، گفت: اگر طرف مقابل توافق را زیر پا گذاشت بلافاصله مسیر را برمی گردیم، شدیدتر از آنچه که در مخیله آنان بگنجد.
کد خبر: ۱۴۹۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۰
گزاره برگ ملی هسته ای با حمایت و امضای میلیونی مردم ایران با تاسی به رهبر معظم انقلاب و نیز با تاکید بر مواضع صریح دیگر مقامات عالی کشور در حمایت از تیم غیور و شجاع مذاکره کننده کشورمان با کشورهای 1+5، صبح سه شنبه در میدان آزادی تهران از سوی سازمان بسیج مستضعفین رونمایی شد.
کد خبر: ۱۴۹۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۰۹
ساختار ظالمانه و رو به گسترش تحریم های بین المللی که به بهانه ی فعالیت های صلح آمیز هسته یی طی یک دهه ی گذشته بر کشورمان تحمیل شده بود، پس از توافق ژنو ترک برداشت و در سایه ی تدبیر در سیاست خارجی رو به فروپاشی است.
کد خبر: ۱۴۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۰۹
