به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پایداری ملی، دومین همایش هوش مصنوعی و پدافند غیرعامل با رویکرد سلامت و پدافند زیستی به همت انجمن علمی پدافند غیرعامل در نظام سلامت ایران و همکاری اندیشکده راهبردی سلامت امید با حضور سردار دکتر غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور، معاونین این سازمان و جمعی از اساتید دانشگاه، نخبگان و پژوهشگران حوزه هوش مصنوعی و پدافند زیستی برگزار شد.
دکتر علیرضا عسگری؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله دکتر عسگری، استاد تمام فیزیولوژی دانشگاه علوم پزشکی بقیهالله، با عنوان «هوش مصنوعی پلی به پزشکی» ارائه شد.
دکتر عسگری در سخنان خود با نگاهی به وضعیت کنونی کشور در حوزه هوش مصنوعی گفت: ما در فضایی قرار داریم که ورود به دنیای هوش مصنوعی نیازمند زیرساختها و الزامات اساسی است. این پلی که قرار است ما را به سمت بهرهبرداری از هوش مصنوعی هدایت کند، بدون تقویت زیرساختها، نمیتوان از آن عبور کرد. وی افزود: هوش مصنوعی میتواند تشخیصهای پزشکی را دقیقتر کند و حتی در کاهش خطاهای پزشکی تأثیرگذار باشد، اما دستیابی به این اهداف، نیازمند دادههای دقیق و ساختارمند است که ما در حال حاضر از آن محرومیم.
تفاوت هوش مصنوعی و هوش بیولوژیک
دکتر عسگری با اشاره به تفاوتهای اساسی بین هوش مصنوعی و هوش بیولوژیک اظهار داشت: هوش مصنوعی بر پایه الگوریتمها و دادهها عمل میکند، اما هوش بیولوژیک که زاییده مغز انسان است، ویژگیهایی نظیر خودآموزی، اصلاح ساختار و ارتقاء مداوم دارد. درک ساختار مغز و نورونها برای توسعه دقیقتر هوش مصنوعی ضروری است، اما هنوز در این زمینه دانش کافی نداریم.
وی با ذکر مثالی از پروژههای علمی در سطح جهانی، خاطرنشان کرد: اگرچه در برخی از کشورها، نقشهبرداری از مغز موجودات کوچکتر مانند مگس سرکه آغاز شده، اما هنوز راه زیادی تا نقشهبرداری کامل از مغز انسان و شبیهسازی آن وجود دارد. این مسیر نیازمند تلاشهای گسترده و طولانیمدت است.
چالشهای دادهها و بیگ دیتا در کشور
یکی از موضوعاتی که دکتر عسگری در سخنان خود به آن پرداخت، مسئله کیفیت دادهها و بیگ دیتا در حوزه پزشکی بود. وی تصریح کرد: بیگ دیتا باید ویژگیهایی نظیر دقت، تنوع و جامعیت داشته باشد. اما در کشور ما، دادههای پزشکی نه تنها از این ویژگیها برخوردار نیستند، بلکه اغلب ناقص و غیرقابل اتکا هستند. هوش مصنوعی زمانی میتواند به عنوان ابزاری موثر عمل کند که دادههای دقیق و بدون سوگیری در اختیار آن قرار گیرد.
وی همچنین افزود: برای استفاده از هوش مصنوعی، باید از دادههایی استفاده کنیم که تاریخ انقضا نداشته باشند و قابل تحلیل و یکپارچهسازی باشند. اما در حال حاضر، در بسیاری از سیستمهای سلامت، دادهها از استانداردهای لازم برخوردار نیستند.
نقد نگاه ابزارمحور به هوش مصنوعی
دکتر عسگری تأکید کرد که هوش مصنوعی نباید تنها به عنوان ابزاری برای حل مشکلات فعلی دیده شود. وی گفت: ما باید به این سؤال پاسخ دهیم که دقیقاً چه مشکلاتی را میخواهیم با هوش مصنوعی حل کنیم. اگر مشکل بهدرستی تعریف نشود، حتی پیشرفتهترین فناوریها نیز نمیتوانند به ما کمک کنند.
او در ادامه به تجربههای جهانی اشاره کرد و گفت: هوش مصنوعی در صنایع یا مدیریت سیستمهای پیچیده، عملکرد موفقی داشته است، اما در حوزه سلامت، بدون اصلاح ساختار دادهها و نظام مدیریت اطلاعات، دستیابی به نتایج موثر امکانپذیر نیست.
اهمیت تعامل انسانی در پزشکی
دکتر عسگری در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت تعامل انسانی در پزشکی پرداخت و اظهار داشت: پزشکی علاوه بر علم، هنر است. توجه به بیمار، شنیدن مشکلات او و برقراری ارتباط انسانی از ویژگیهای پزشکی است که هیچ فناوری نمیتواند جایگزین آن شود. اگر هوش مصنوعی به عنوان دستیار پزشک عمل کند و نه جایگزین او، میتواند به ارتقای این تعامل کمک کند.
وی افزود: در بسیاری از موارد، بیماران ترجیح میدهند پزشکشان به آنها توجه کند و رفتار انسانی داشته باشد. این موضوع باید در توسعه فناوریهای پزشکی مورد توجه قرار گیرد.
لزوم بازنگری در زیرساختها و رویکردها
در پایان، دکتر عسگری با اشاره به آینده هوش مصنوعی در پزشکی گفت: توسعه هوش مصنوعی در حوزه سلامت نیازمند بازنگری در زیرساختها، استانداردسازی دادهها و تعریف دقیقتر مشکلات است. ما باید ابتدا مشکلات اساسی خود را شناسایی کنیم و سپس با استفاده از فناوری، برای حل آنها اقدام کنیم.