احداث نیروگاه‌های مقیاس کوچک؛ راه گریز از خاموشی‌ها در گلستان

به گزارش خبرنگار پایداری ملی،طرح احداث نیروگاه خورشیدی از طرف وزارت نیرو و سازمان بهره‌وری انرژی از سال های قبل مطرح شد. براساس این طرح، مشترکان علاقه‌مند می‌توانند به شرکت‌های توزیع برق مراجعه و درخواست احداث نیروگاه خورشیدی کنند.

ایران با وجود ۳۰۰ روز آفتابی در سال در بیش از دو سوم مساحت خود یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی است.

شهرهای دارای نیروگاه خورشیدی

این طرح تاکنون در شهرهای زیادی از جمله تهران، کرمان- بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی ایران-، همدان و اصفهان اجرا شده است.

با توجه به گرمای اخیر در کشور و کاهش نزولات جوی استفاده از این طرح باید همه گیر شده تا کشور از بحران کمبود برق و خاموشی های مکرر رهایی یابد.

تا چند سال قبل، ایران یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان برق به کشورهای اطراف بود اما با رشد جمعیت و افزایش استفاده از تکنولوژی‌های جدید، مصرف برق با چنان افزایشی روبه‌رو شد که نیروگاه‌های برق داخلی قادر به تأمین برق مصرفی کشور نیستند بنابراین باید به دنبال احداث و توسعه نیروگاه‌های برق باشیم.

افزایش دما در گلستان

در گلستان هم ما شاهد افزایش دمای بی سابقه در سنوات اخیر هستیم به گونه ای که در برخی از روزها دمای هوا به ۵۰ درجه سانتیگراد نزدیک می شود و تداوم این گرما در کنار افزایش مصرف برق، منجر به قطعی های مکرر برق و درخواست مسئولان برای صرفه جویی مشترکان شده است.

برق استان از دو نیروگاه نکا و علی آبادکتول تأمین می شود؛ نیروگاه علی آباد تنها واحد تولید برق گلستان بوده که با توجه به افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش مصرف، توسعه آن یا ساخت نیروگاه های جدید ضرورت دارد.

اما هزینه فراوان ساخت نیروگاه جدید در کنار برخورداری از ظرفیت های روزهای آفتابی فراوان، بهترین فرصت برای بهره گرفتن از منبع عظیم انرژی خورشید در تولید برق است تا به واسطه آن برق مورد نیاز تأمین و دغدغه خاموشی ها برطرف شود.

ولی با وجود چنین ظرفیت هایی قدم جدی برای ساخت نیروگاه های خورشیدی در استان برداشته نشده است.

یک کارشناس برق در این زمینه  گفت: با توجه به تعداد روزهای آفتابی بسیار در استان می توان از نور خوشید برای تأمین انرژی مورد نیاز در منازل استفاده کرد.

با توجه به تعداد روزهای آفتابی بسیار در استان می توان از نور خوشید برای تأمین انرژی مورد نیاز در منازل استفاده کردوحید سوخته سرائی افزود: بررسی تعداد ساعات آفتابی گلستان از طریق ایستگاه های هواشناسی نشان می دهد که نیمه شمال شرقی استان برای احداث نیروگاه خورشیدی مستعد است.

وی گفت: وزارت نیرو، برق تولیدی را به صورت تضمینی خریداری می کند و مردم می توانند با تهیه و نصب پنل های خورشیدی از درآمد ماهانه چهار تا هشت میلیون ریال بهره مند شوند.

تجهیز مدارس و مجتمع ها به پنل های خورشیدی

این کارشناس برق تصریح کرد: تجهیز مدارس و سایر مراکز و مجتمع ها به پنل های تولید برق و راه اندازی مجموعه های کوچک و متوسط تولید برق با استفاده از نور خورشید می تواند باعث خودکفا شدن استان شود.

سوخته سرائی افزود: استفاده از نیروی خورشید، از آلودگی های فراوانی که نیروگاه های فعلی برای طبیعت ایجاد کرده و از بزرگترین عوامل تولید گازهای گلخانه ای و افزایش دمای زمین هستند، جلوگیری خواهد کرد.

نوار شمالی گلستان مستعد نیروگاه خورشیدی است

برای فهمیدن چگونگی روند سرمایه گذاری نیروگاه های خورشیدی در استان با معاون بهره برداری و دیسپاچینگ شرکت توزیع نیروی برق گلستان گفتگو کردیم؛ بهرام قائمی به خبرنگار مهر گفت: بررسی های صورت گرفته نشان می دهد در نوار شمالی استان، حد فاصل گمیشان تا مراوه تپه یعنی شهرستان های گمیشان، آق قلا، گنبدکاووس، کلاله و مراوه تپه فضای بسیار مستعدی برای احداث نیروگاه خورشیدی وجود دارد.

قائمی افزود: تاکنون ۶ مورد مراجعات میدانی داشتیم و سه مجوز صادر شده و تعداد دیگری هم در خصوص تحویل زمین اقدام می کنند.

وی گفت: سرمایه گذاری تولید پراکنده گازی، گازی – بخار و خورشیدی همه توسط سرمایه گذار بخش خصوصی پیگیری می شود که دقیقاً منطبق بر پدافند غیرعامل است.

مجوز ۳ نیروگاه خورشیدی در گلستان صادر شده است

قائمی تصریح کرد: سه مجوز نیروگاه خورشیدی صادر شده و سرمایه گذاران به دنبال اخذ دیگر مجوزها از دستگاه های مرتبط هستند.

سه مجوز نیروگاه خورشیدی صادر شده و سرمایه گذاران به دنبال اخذ دیگر مجوزها از دستگاه های مرتبط هستندوی با بیان این که بسته به میزان خروجی نیروگاه ها، هزینه ها هم متفاوت است، ادامه داد: این نیروگاه ها دو دسته هستند یک دسته که توان تولید آن ها زیر ۱۰۰ کیلووات و دیگر از ۱۰۰ کیلووات تا میزان وات تعیین شده است.

قائمی گفت: پیش بینی می شود هزینه نیروگاه پنج کیلوواتی حدود ۲۵ میلیون تومان باشد که برای مصارف خانگی، تجاری و مواردی از این دست استفاده می شود.

وی اضافه کرد: نیروگاه های دیگری در حد مگاوات هستند، هزینه این نیروگاه ها بسته به میزان فاصله از شبکه متغیر بوده و پیش بینی می شود هر یک مگاوات حدود سه میلیارد تومان هزینه داشته باشد.

تضمین خرید و تولید

قائمی اظهار کرد: بعد از اتصال به شبکه در ورودی این نیروگاه ها کنتور نصب می شود و میزانی که انرژی تولید و وارد شبکه می کنند توسط کنتور، سنجش خواهد شد و صورت حساب میزان مطالبه آن مولد پرداخت می شود.

وی گفت: قرارداد این نیروگاه ها ۲۰ ساله است یعنی ۲۰ سال تضمین تولید دارد و ۲۰ سال هم وزارت نیرو تضمین می کند که تولید آن ها را خریداری کند.

قائمی تأکید کرد: وزارت نیرو در مسیر اداری از این سرمایه گذاران حمایت می کند و در زمینه تسهیلات هم بنا به تشخیص می توان سرمایه گذار را به بانک عامل معرفی کرد.

سرمایه گذار داخلی و خارجی

وی تشریح کرد: دو مورد از سرمایه گذارانی که مراجعه کرده اند بومی استان بوده و چهار مورد هم سرمایه گذارانی از داخل و خارج از کشور هستند.

قائمی تأکید کرد: در پدافند غیرعامل در واقع علاوه بر ساخت نیروگاه سیاست بر این است که با مولدهای کوچک بتوانیم مدیریت بحران غیرعامل را در سیستم پیاده کنیم.

وی افزود: اگر در این بین نیروگاهی بنا بر نقص فنی یا تعمیرات سالانه از مدار خارج شود نیروگاه دیگر در فصول غیرِ تابستان -که معمولاً تعمیرات در آن انجام می شود- می تواند بقیه بار شبکه را تحمل کرده و تولید خود را به شبکه تزریق کند تا مشترکان بی برق نشوند، این از اهداف وزارت نیرو است بنابراین از آن هم حمایت می کنیم.

نیروگاه گازی در گلستان

قائمی گفت: یک نیروگاه گازی در رامیان داریم و یک نیروگاه گازی هم در مراوه تپه مصوب شده و امسال به بهره برداری می‌رسد.

وی گفت: نیروگاه مراوه تپه هشت مگاوات و نیروگاه رامیان ۲.۶ مگاوات است.

توسعه نیروگاه علی آباد مهم تر از احداث نیروگاه های خوشیدی

در حالی که معاون بهره برداری و دیسپاچینگ شرکت توزیع نیروی برق استان گلستان از ظرفیت و استعداد بالای استان در زمینه ایجاد نیروگاه های خوشیدی می گوید اما سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، توسعه نیروگاه علی آباد را مهم تر از ایجاد نیروگاه های خوشیدی می داند.

اگر سیکل ترکیبی نیروگاه علی آبادکتول که ظرفیت ۵۰۰ مگاوات دارد را به مرحله اجرا درآوریم، به اندازه ۵۰ نیروگاه ۱۰ مگاواتی خورشیدی تولید برق خواهد داشت و نیاز استان را مرتفع می کنداسدالله قره خانی به خبرنگار مهر گفت: استان گلستان در زمینه احداث نیروگاه خورشیدی به دو دلیل جزو استان های اولویت اول کشور نیست، نخست تعداد روزهای ابری استان بالاست و دیگر این که به دلیل نزدیکی به دریا، بخار آب موجود در هوا زیاد است و این عوامل راندمان کار را پایین می آورد.

قره خانی افزود: به همین دلیل سرمایه گذاران، استان های مرکزیِ کشور مانند سمنان، خراسان، کرمان، یزد و همدان را ترجیح می دهند.

وی تصریح کرد: البته در چند نقطه در استان جانمایی هایی صورت گرفته و سرمایه گذاران فراوانی هم آمده و مذاکره کردند اما هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است.

کاهش هزینه تمام شده باعث جذب سرمایه گذار می شود

نماینده مردم علی آبادکتول در مجلس شورای اسلامی گفت: اگر چنانچه هزینه تمام شده تولید برق این نیروگاه ها کاهش پیدا کند آن موقع احداث نیروگاه در مقایسه با دیگر استان ها مقرون به صرفه خواهد بود اما اگر هزینه بالا و راندمان کار پایین باشد بازگشت سرمایه طولانی تر می شود و سرمایه گذاران، دیگر استان ها را ترجیح خواهند داد.

وی بیان کرد: اگر نیروگاه خورشیدی ایجاد شود نهایتاً ۱۰، ۲۰ و ۳۰ مگاوات خواهد بود و اگر نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی خورشیدی بخواهد مستقر شود زمینی به مساحت هزار هکتار برای نصب پنل های خورشیدی لازم است که در استان ما چنین ظرفیتی سخت یافت می شود.

سیکل ترکیبی علی آباد

قره خانی اذعان کرد: اما اگر سیکل ترکیبی نیروگاه علی آبادکتول که ظرفیت ۵۰۰ مگاوات دارد را به مرحله اجرا درآوریم، به اندازه ۵۰ نیروگاه ۱۰ مگاواتی خورشیدی تولید برق خواهد داشت و نیاز استان را مرتفع می کند.

وی گفت: این کار حدود ۴۰۰ میلیون دلار یعنی معادل سه هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری لازم دارد و امیدواریم که به زودی محقق شود.

قره خانی گفت: یکی از مواردی که توسعه نیروگاه علی آباد را به تأخیر انداخته بدهی ۴۰۰ میلیارد تومانی مالک شرکت به بانک صنعت و معدن است و از طرفی این شرکت ۷۰۰ میلیارد تومان هم از وزارت نیرو طلب دارد.

وی افزود: پیشنهادی را در کمیسیون انرژی مجلس مطرح کردیم و تصمیم داریم با تهاتر این بدهی را پرداخت کنیم که اگر این هدف محقق شود کار توسعه نیروگاه خود به خود تسریع شده و می توان با کمک صندوق توسعه ملی عملیات اجرایی آن را شروع کرد.

نیروگاه ۱۰۰ مگاواتی گرگان

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: یک سرمایه گذار هم برای نیروگاه گازی ۱۰۰ مگاواتی گرگان آمده و اکنون مراحل مقدماتی آن را می گذراند.

قره خانی اظهار کرد: امروزه باید به دنبال ساخت DG ها، دیزل ژنراتورها یا نیروگاه های مقیاس کوچک بود؛ احداث نیروگاه مقیاس کوچک در کنار شهرک های صنعتی می تواند نیاز صنایع و واحدهای تولیدی را برطرف کند.

وی افزود: یک سرمایه گذار می تواند در کنار شهرک های صنعتی یک نیروگاه ۴۰ یا ۵۰ مگاواتی زده و در همان جا هم بلافاصله برق خود را به صنایع و یا آن چه در اطراف وی است، بفروشد.

قره خانی ادامه داد: چون این نیروگاه ها شبکه توزیع و خطوط انتقال آن چنانی هم نداشته بنابراین پِرت هم ندارد و راندمان کار بالا رفته و هزینه فایده آن قابل توجیه است و بازگشت سرمایه هم کوتاه می شود.

وی اظهار کرد: اکنون توصیه بیشتر بر استفاده از نیروگاه های مقیاس کوچک است و باید به سمت دی جی ها و انرژی های نو حرکت کرد.

رشد جمعیت و توسعه اقتصادی پیش روی گلستان که هر دو این موارد به افزایش مصرف انرژی ختم می شود ضرورت چاره جوی مسئولان در زمینه احداث نیروگاه های مقیاس کوچک با اولویت نیروگاه های خورشیدی را افزایش می دهد.

محدودیت ظرفیت احداث نیروگاه، هزینه بالای تولید و انتقال برق به شیوه سنتی و تداوم استفاده از سوخت های فسیلی برای نیروگاه ها و آلودگی های زیست محیطی، کاهش آب ذخیره شده پشت سدها به عنوان یکی از نیازهای اولیه تولید برق، کاهش تولید و افزایش بالای مصرف به دلیل گرمای بی سابقه هوا را می توان با سرمایه گذاری مناسب در زمینه تولید برق از انرژی خورشیدی برطرف کرد.

∎