ضرورت ارتقای ایمنی زیستی در مزارع پرورش میگو

به گزارش پایداری ملی،  دسترسی آسان و کم هزینه به دریای خزر، شرایط ویژه آب وهوایی، نداشتن معارض خصوصی و از همه مهمتر هزاران هکتار مراتع موات و اراضی شور لم یزرع سبب شده تا در سال 90 مدیران گلستان، راه اندازی سایت پرورشی میگو را در شمال غربی استان عملیاتی کنند.

ایجاد اشتغال در مناطق مرزی و محروم با هدف کاهش مهاجرت و تثبیت جمعیت، افزایش ضریب امینتی (پدافند غیرعامل) و توسعه اقتصادی و فرهنگی، افزایش صادرات غیرنفتی و کاهش فشار بر صید ذخایر و منابع آبزی از اهداف پیش بینی شده برای راه اندازی و توسعه سایت میگوی گمیشان بود.

ظرفیت این منطقه سبب شد تا سازمان شیلات کشور حتی چالش های حقوقی و قانونی توسعه این طرح کلان و ملی را بپذیرد و از یک سو توسعه و تجهیز سایت پرورشی را در دستور کار قرار داده و از دیگر سو با حضور در محاکم قضایی در برابر شکایت اداراتی همچون محیط زیست و جهاد کشاورزی پاسخگو باشد.

لازمه هر گونه سرمایه گذاری در صنعت و واحدهای اقتصادی مستلزم شناخت تهدیدات و فرصت های پیش رو بوده و پرورش میگو نیز از این قاعده مستثنی نیست، این صنعت با داشتن مزایای بسیار، اما یک پاشنه آَشیل به نام بیماری این گونه دارد.

با تمام پیشرفت های تکنولوژی هنوز بخش زیادی از بیماری های میگو روش درمان موثری ندارد و صرفا می بایست با اعمال روش های بهینه سازی مدیریت تولید و رعایت کامل اصول بهداشتی و پیشگیری برای تولید موفق قدم نهاد.

چرخه صنعت میگو در گلستان روز به روز کامل تر شده و از ابتدای سال جاری علاوه بر بحث پرورش، برداشت و صادرات آن، یک واحد تکثیر بچه میگو نیز در سایت گمیشان راه اندازی و وابستگی به سایر استان ها دراین خصوص رفع شد.

اما احتمال سهل انگاری در رعایت بهداشت و پیشگیری از بیماری این گونه سبب شده که برخی مدیران دامپزشکی در مواردی خواستار توجه بیشتر به مقوله بهداشت در این مرکز نوپا شوند.
در این پیوند دپو پساب این مرکز در منطقه پیرامونی و در مسیر باد موافق و امکان انتقال بیماری به مزارع میگو از طریق ناقلین (حشرات – پرندگان وحشی) دغدغه متولیان این بخش است.
یک مسوول در دامپزشکی گلستان که از ذکر نام خودداری کرد، اظهار داشت: شرایط پساب خروجی واحد تکثیر گمیشان فرم مطلوبی ندارد و ضرورت دارد با هدف جلوگیری از شیوع بیماری، اصلاح شود.

به گفته وی، دپو و انباشت پساب خروجی در محوطه پیرامونی این واحد ریسک (خطر) شیوع و انتقال بیماری را افزایش داده است.

در همین پیوند معاون سلامت دامپزشکی گلستان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: اخطار قانونی به این مرکز اعلام و آنها متعهد شده اند ظرف چند ماه آینده این محل سرپوشیده و دغدغه های موجود برطرف شود.

دکتر محمدحسین مسلمی تاکید کرد که این موضوع از مواردی است که دامپزشکی تا حصول نتیجه مطلوب پیگیر آن خواهد بود.

علی ایوانی کارشناس ارشد آبزی پروری نیز به خبرنگار ایرنا گفت: مهمترین اصل در حوزه پرورش میگو مدیریت بهداشتی و پیشگیری از بیماری ها بوده و مراکز تکثیر و مولدسازی حساس ترین بخش حلقه زنجیره تولید مثل این گونه محسوب می شود.

به گفته وی، در مزارع و محیط های آبی عوامل بیماری زا حضور همیشگی دارد، لذا یکی از مدیریت های مهم در امر پرورش میگو بهداشت پیشگیری، کنترل و درمان بیماری ها است.
وی ادامه داد: اتخاذ تدابیر لازم جهت رعایت اصول بهداشت و پیشگیری از وقوع هر گونه بیماری واگیر که باعث مرگ و میر و یا کاهش کیفیت میگو شود، ضرورت دارد.

این کارشناس آبزی پروری اضافه کرد: روباز بودن محل انباشت پساب مراکز تکثیر خطر انتقال بیماری را با توجه به رفت و آمد نیروی کار، پرندگان و حشرات به مزارع پرورشی بیشتر می کند.
وی گفت: علاوه بر ضرورت مسقف بودن محل انباشت پساب باید برنامه جامعی برای دفع پرندگان و کنترل حشرات در این گونه محیط ها اجرا شود.

این کارشناس ادامه داد: همچنین با نصب دستگاه های 'UF و UV' در ورودی سالن تکثیر نسبت به ضد عفونی پساب اقدام و مباحث ایمنی و بهداشت باید جدی گرفته شود.

به گفته وی، هزینه های ناشی از رعایت اصول بهداشت و پیشگیری از بروز بیماری ها از ضرر ناشی از مرگ و میر و یا کاهش تولید مزرعه بسیار کمتر خواهد بود.

سایت پرورشی گمیشان واقع در شمال غرب گلستان تنها مجتمع تولید میگو در شمال کشور است.
به گفته کارشناسان شیلات گلستان، میگوی تکثیری در این مجتمع از نوع وانامی است، این گونه به علت شوری کم آب و اقلیم وخاک مناسب طی 120 روز در این منطقه پرورش یافته و به وزن 15 گرم می رسد و حدود سه تن درهکتار محصول می دهد.

این مجتمع از سال 90 پس از مدت ها مطالعات در سطح 70 هکتار از اراضی این منطقه عملیاتی شد و در اولین مرحله 140 تن میگو برداشت شد که 102 تن به کشورهای اروپایی و عربی صادر و مابقی به مصرف داخلی رسید.

بنا بر اظهارات مدیران شیلات استان امسال در بیش از 800 هکتار از مزارع پرورش میگو گمیشان حدود 200میلیون بچه میگو ذخیره سازی شده که طبق برنامه ریزی ها از این محل افزون بر 2 هزار و 500 تن میگو با کیفیت برداشت خواهد شد.

میزان اشتغال در این بخش نیز از رقم 760نفر به یکهزار و 140 نفر خواهد رسید.
برهمین اساس پارسال حدود 122 میلیون قطعه بچه میگو گونه وانامی در 32 مزرعه با سطح مفید 514 هکتار ذخیره سازی شد که حاصل آن تولید یکهزار و690 تن میگو در گلستان بود.

مطابق پیش بینی شیلات گلستان برای طرح پرورش میگو در افق چشم انداز 1404 مزارع زیرکشت به ده هزار هکتار و تولید 17 هزار و 250 تن میگو، ارز آوری 100 میلیون دلاری و اشتغالزایی 8هزار و 500 نفری مد نظر است.

براساس آمار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان سال گذشته بالاترین نرخ بیکاری استان با 19.6 درصد به شهرستان گمیشان اختصاص داشت که اجرای طرح های آبزی پروری در کاهش این آمارها تاثیرگذار خواهد بود.

طبق اطلاعات مرکز آمار ایران میانگین نرخ بیکاری استان گلستان در پایان بهار امسال 8.8 درصد بوده است.

شهرستان ساحلی گمیشان در شمال غرب گلستان واقع بوده و با گرگان حدود 50 کیلومتر فاصله دارد.