در سیستم بازدارندگی ایران در قبال آمریکا، آنچه حائز اهمیت است، این است که آمریکایی‌ها مدام بایستی از ظرفیت دفاعی-نظامی ایران در موضوع موشکی، سایبری، ماهواره‌ای و نظامی بهراسند تا توان نظامی ایران حالت بازدارنده داشته باشد.
به گزارش پایداری ملی، سنت دیرینه‌ی وزارت دفاع آمریکا این است که گزارش‌هایی از وضعیت نظامی سایر کشورها و میزان تحرکات نظامی آن‌ها تهیه کند و به رؤیت سایر نهادهای اجرایی یا قانون‌گذاری برساند. در آخرین نسخه از این گزارش‌ها، روز سه‌شنبه نسخه‌ِی خلاصه و غیرطبقه‌بندی‌شده‌ی گزارش وزارت دفاع آمریکا با موضوع توان نظامی ایران منتشر شد. پیشنهاد این گزارش از سوی کنگره به وزارت دفاع بوده و بنا به توصیه‌ی کنگره، این گزارش تهیه شده است. توجه به برخی از دقایق این گزارش حائز اهمیت است:
نخست) بایستی توان سایبری ایران را به‌منزله‌ی ستونی از امنیت ملی این کشور در نظر داشت. این گزارش در پیروی از گزارش‌های اخیر وزارت دفاع آمریکا، توان سایبری ایران را به‌عنوان یک تهدید برشمرده و برآن است که بایستی با آن مقابله کرد. در تاریخ 18 فروردین بود که دریادار مایکل راجرز، که مسئولیت فرماندهی سایبری ارتش آمریکا را برعهده دارد، اظهار داشت که «ایران در تلاش برای افزایش قابلیت‌های سایبری خود است و هزینه‌ی بیشتری را صرف این مورد می‌کند.»[1]
در همین خصوص، در تاریخ 28 مرداد 1395، نشریه‌ی آمریکایی «ترامپت» اظهار داشته است که «کار به جایی رسیده که ایران ششمین ابرقدرت باشگاه سایبری جهان محسوب می‌شود. در این باشگاه کشورهایی چون آمریکا، روسیه، چین و برخی دیگر نیز وجود دارند.» این نشریه در ادامه اذعان می‌دارد: «ایران که در چند سال از کشوری که هیچ قدرت سایبری نداشت، به یکی از ابرقدرت‌های این عرصه مبدل شده است و همان‌طور که هکرهای ایران نشان دادهاند، ایران اشتیاق بیشتر برای استفاده از این برنامه در به راه انداختن تروریسم سایبری جهانی دارد.»[2]
دوم) توان موشکی ایران ناشناخته است. رهبر انقلاب در دیدار خود با نیروهای مسلح در تاریخ 22 فروردین 1395 اظهار داشتند: «در نظام جمهوری اسلامی، وظیفه‌ی اصلی نیروهای مسلح دفاع از مرزهای امنیت ملی است. بنابراین باید توان عملیاتی و انگیزه‌های معنوی این نیروها روزبه‌روز تقویت شود.» ایشان همچنین اضافه کردند که «...افزایش توان عملیاتی نیروهای مسلح... مجموعه‌ای از سازمان‌دهی، تجهیزات، آموزش و پشتیبانی است.» در همین خصوص، تمام ابعاد نظامی ایران رو به رشد و تقویت است.
در این گزارش پنتاگون نیز آمده است: «ایران ضمن تلاش برای حفظ کنترل بر مناطق راهبردی از جمله تنگه‌ی هرمز، به فعالیت‌های مخفیانه، ادامه می‌دهد.» این فعالیت‌های به‌اصطلاح مخفیانه‌ی ایران از منظر آمریکایی‌ها تبدیل به شبحی شده است که به‌هیچ‌وجه نیز قابل کنترل نیست.
آمریکایی‌ها بسیار تلاش می‌کنند تا با مهار دولت، تخمینی صحیح از توان نظامی ایران داشته باشند، اما در تحقق این هدف خود ناکام بوده‌اند؛ چراکه لایه‌بندی نیروهای مسلح در ایران و به‌طور خاص توان تعریف‌نشده و ناشناخته‌ی جمهوری اسلامی در «تولید»، «نگهداری» و «آزمایش» تسلیحات خود، سبب شده است تا آمریکایی‌ها به هیچ درجه‌ای از شناخت درخصوص توان ایران دست پیدا نکنند.
سوم) ایران به آمریکا اعتمادی ندارد و به همین دلیل توان نظامی خود را ارتقا می‌دهد. آمریکایی‌ها به‌درستی فهمیده‌اند که ایرانی‌ها هیچ اعتمادی به آن‌ها ندارند و این موضوع بعد از کسب تجربه‌ی برجام نمود بیشتری داشته است. بعد از اینکه آمریکایی‌ها به‌صورت کج‌دارومریز با رابطه‌ی اقتصادی سایر کشورها با ایران برخورد کردند و تجربه‌ی عدم اعتماد به آمریکا به حوزه‌ی عمومی مردم نیز تسری پیدا کرد، طبیعی است که افزایش توان نظامی که در دستور کار نیروهای مسلح بوده است، از دستور کار خارج نشود و به قوت کار خود را ادامه دهد.
همان‌طور که در این گزارش نیز آمده است «[آیت‌الله] علی خامنه‌ای، رهبر معظم و فرمانده کل قوای ایران، موافقت مشروط خود با برجام را ابراز کرده، اما همچنان بدبینی دیرینه و عمیق خود به نیات ایالات‌متحده را حفظ کرده است.»
چهارم) توان ماهواره‌ای ایران، کابوس جدید آمریکا. یکی از مهمترین دستاوردهای ایران طی سال‌های اخیر، پرتاب ماهواره به فضا با و بدون موجود زنده بوده است. آمریکایی‌ها به‌خوبی از ظرفیت ماهواره‌ای ایران باخبر هستند و به همین دلیل، موضوع را به‌طور دقیق مورد رصد قرار می‌دهند. در این گزارش آمده است: «ایران اعلام کرده است که قصد دارد از سال 2016 به بعد، ماهواره‌بری پرتاب کند که در صورت بازطراحی به‌صورت یک موشک بالستیک، می‌تواند به برد موشک‌های بالستیک قاره‌پیما هم برسد.»
کمتر از شش ماه پیش و در آخرین روزهای سال 94، سردار حاجی‌زاده، فرماندهی نیروی هوافضای سپاه، درخصوص علت ایجاد تغییر در دماغه‌ی پهپاد دوربُرد «شاهد129» اظهار داشت دلیلش «افزودن قابلیت امکان ارتباط ماهواره‌ای در این پهپاد بوده است.»[3] همین موضوع به‌دقت توسط آمریکایی‌ها رصد شده است که اینک در گزارش خویش از «اراده‌ی ایران برای افزایش ظرفیت ماهواره‌بری در سال 2016 سخن می‌گویند.»
ذکر این نکته نیز بسیار مهم است که با ورود سامانه‌های هدایت ماهواره‌ای در کشور، مسائل بسیار مهم دیگری مثل بحث مهمات هدایت ماهواره‌ای و همچنین افزایش فوق‌العاده‌ی دقت موشک‌های ایرانی، خصوصاً بحث موشک‌های کروز حمله به اهداف زمینی مثل سری «سومار» را نیز می‌توان مطرح کرد که خود افزایشی جهش‌گونه در توان نظامی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.[4] آمریکایی‌ها به‌خوبی از این موضوعات نیز مطلع هستند.
پنجم) برخی از توانمندی‌ها ایران. آمریکایی‌ها به‌شدت از توان در حال افزایش نظامی ایران هراسان‌اند. به همین دلیل، تمام تلاش خود را در چند ماهه‌ی اخیر انجام دادهاند تا به‌واسطه‌ی آن بتوانند شناختی از ظرفیت نظامی ایران داشته باشند. همچنین به تمام ابزارهای تنبیهی خود در این‌خصوص توسل جسته‌اند. یکی از این ابزارها، تحریم بوده است؛ آن چیزی که آمریکایی‌ها تلاش کرده‌اند تا گشایش اقتصادی ایران در فضای بین‌المللی را به آن مرتبط سازند و چنین وانمود کنند که درصورتی‌که ایران درخصوص موضوع موشکی با آمریکایی‌ها مذاکره کند، تحریم‌ها از بین خواهند رفت.
در روز 16 فروردین، رئیس‌جمهور آمریکا صراحتاً در نشست امنیت هسته‌ای اظهار داشت که ایران بایستی روح برجام را رعایت کند. او به مسئله‌ی موشکی ایران اشاره کرد. اینک نیز پنتاگون در گزارش خود اشاره می‌کند: «ایران در حال به‌کارگیری سامانه‌های تسلیحاتی کشنده‌تری، از جمله مین‌های دریایی پیشرفته‌تر و موشک‌های بالستیک، زیردریایی‌های کوچک اما توانمند، پهپادهای مسلح، سامانه‌های موشک کروز ساحلی، هواپیماهای تهاجمی و موشک‌های بالستیک ضدکشتی است.»
نتیجه
توان نظامی ناشناخته‌ی ایران، هراس آمریکا را به‌دنبال داشته و به همین دلیل است که هرازگاهی با گزارش‌های این‌چنینی تلاش می‌کنند نگرانی خود را به رخ نمایندگان قانون‌گذار خویش برسانند. آنچه حائز اهمیت است اینکه آمریکایی‌ها همیشه از ایران در موضوع موشکی و نظامی بترسند تا توان نظامی ایران حالت بازدارنده داشته باشد.