حملات سایبری و هشدارهایی که جدی گرفته نمی‌شود

به گزارش پایداری ملی به نقل از ایرنا،این تنها بُعد کوچکی از پیامدهای «فردی» حملات سایبری به زیرساخت‌های اصلی کشور و اختلال در زندگی عادی مردم است.

یک حمله سایبری با اثرات طولانی‌مدت به هر کدام از بخش‌های حیاتی مانند آب، اینترنت بانک‌ها، صنعت برق و گاز کشور، می‌تواند فاجعه‌ای بزرگ به همراه داشته باشد؛ بویژه که در نظر داشته باشیم امروزه همه صنایع، بخش‌های مهم خدماتی، تولیدی، بهداشتی، سوختی و حیاتی و در یک کلام «زیست» روزمره مردم وابسته به اینترنت و امنیت آن بوده و لازم است به طور ویژه متوجه خطرات و اهمیت مراقبت اصولی و علمی از شبکه اینترنتی کشور باشیم.

کافی است خدای نکرده حمله مشابهی به زیرساخت آب و سدها و یا دیگر مراکز حساس صورت گیرد، در آن‌صورت آیا کل چرخ حرکت کشور متوقف نخواهد شد و از آن طریق امکان سوءاستفاده محتمل نخواهد بود!؟  

اشاره دیروز رئیس جمهوری به «ایجاد مشکل در زندگی مردم» نیز دقیقا در همین راستا قابل ارزیابی است؛ آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی چهارشنبه (پنجم آبان)  در جلسه هیات دولت با یادآوری حمله سایبری به سیستم جایگاه‌های سوخت در کشور گفت: «هدف از این اقدام مختل کردن زندگی مردم بود تا بتوانند به مقاصد مشخص خود برسند. باید در عرصه جنگ سایبری آمادگی جدی داشت و دستگاه‌های مربوطه با تقسیم کار مناسب، اجازه ندهند دشمن در این عرصه اهداف شوم خود را پیگیری و در روند زندگی مردم مشکل ایجاد کند».

از منظری دیگر بررسی گذرای مشکلات و حوادث مربوط به حفاظت‌های سیستمی از برخی مراکز فیزیکی و داده‌ای (دیتا بیس­ها) کشور، حکایت از یک تغییر جهت احتمالی در برنامه‌ریزی‌های دشمنانه علیه نظام جمهوری اسلامی و کل کشور دارد.

اگر تا چند سال پیش تنها برخی مراکز حساس هسته‌ای یا دارای کاربردهای نظامی-صنعتی مورد حمله سایبری قرار می‌گرفت، اتفاقاتی مانند اخلال در سیستم راه‌آهن سراسری کشور، هک سیستم ثبت احوال کشور، ماجرای دوربین‌های زندان اوین و این آخری- از کار انداختن سیستم کارت هوشمند سوخت و اختلال در پمپ بنزین‌های سراسری- می‌تواند نشانه‌های تغییر هدف‌گیری دشمن از مراکز محدود هسته‌ای به سمت محدوده سرزمینی ایران و همه مظاهر زندگی مرتبط با اینترنت دارد؛ از راه و هوا و زمین و آب و بانک تا زندان و سوخت و بانک و ثبت احوال و گاز و بنزین و صنایع دیگر.  

اگرچه امنیت سایبری از اساس با مقولات امنیت غیرسایبری و محیط‌های فیزیکی تفاوت دارد و امری نسبی است، اما چنانچه در اطلاعیه سازمان پدافند غیرعامل کشور نیز آمده، به نسبت سایبری شدن محصولات و خدمات، به همان نسبت نیز خطرپذیری شبکه‌ای آنها افزایش می‌یابد؛ این موضوع البته به هیچ وجه به منزله نفی تدابیر و اقدامات فنی و ارتقای درجه امنیت زیرساخت‌های اینترنتی کشور نیست.

اتفاقات سایبری اخیر دیگر باید روشن کرده باشد که خطر هک‌ها و حملات نفوذی‌های رایانه‌ای دشمن به اندازه کافی بالاست و چنانچه هشدارهای متخصصان را جدی نگیریم، مجبور به پرداخت هزینه‌های گزافی خواهیم شد.  

اطلاعیه روز چهارشنبه (۵ آبان) سازمان پدافند غیرعامل که یک روز پس از کاراندختن شبکه هوشمند کارت سوخت در سراسر کشور منتشر شده، از دو جهت قابل تامل است.

با توجه به اینکه در این اطلاعیه عنوان شده پیش از این «آسیب‌پذیری سایبری» شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی کشور (متولی اصلی جایگاه‌های سوخت) را گوشزد کرده بوده و اکنون قصد پیگیری قانونی این حادثه را دارد، برخورد با کسانی که هشدارهای جدی امنیت سایبری را در نظر نگرفته‌اند، اقدامی مبارک و موثر خواهد بود و دیگر دستگاه‌ها را نسبت به هشدارهای نهادهای متولی هوشیارتر و مدیران را حساس‌تر خواهد کرد.  

از طرفی باید در نظر داشت، مقوله ایمنی اینترنت و شبکه‌های وسیع و به هم پیوسته آن، بسیار فراتر از یک سازمان یا نهاد است که با اتکای صرف به رزمایش و یا تذکر و حتی اقدام قانونی صرف قابل اصلاح باشد.  

از ابتدای گستردگی کاربرد اینترنت در ۱۵ سال گذشته تا کنون، بسیاری از متخصصان این حوزه، نسبت به نوسازی و ارتقای سخت افزاری  و نرم‌افزاری این پدیده تذکر داده‌اند و خواستار تدوین دستورالعمل‌های محافظتی و مراقبتی از سوی نهادهای بالادستی و ابلاغ آن به همه دستگاه‌های خصوصی و دولتی شده‌اند.

فارغ از این تذکرها، همه آگاهان به فناوری‌های نوین ارتباطی و نسل جدید شبکه‌های اینترنی و رایانه‌ای به خوبی می‌دانند که لازمه استفاده موثر و مفید از این پدیده بشری، رعایت حداکثری ملاحظات امنیتی و ایمن‌سازی آنهاست.