وزیر امور خارجه گفت: بازگشت پذیری برنامه هسته ای ایران به قبل از برجام، آنی خواهد بود و نیاز به اجازه کسی نداریم.
به گزارش پایداری ملی، محمدجواد ظریف در جمع فعالان اقتصادی در اتاق بازرگانی تهران افزود: اگر جمهوری اسلامی ایران لحظه ای به این جمع بندی برسد که از این توافق منافعی ندارد و نمی توانیم از این توافق امتیازی بگیریم به قبل از برجام برمی گردیم، البته این بازگشت پذیری برای طرف مقابل آنی نیست زیرا باید 1000 بانک خارجی را متقاعد کند که با ایران معامله نکند و موضوع به شورای امنیت برود.
وی اضافه کرد: snab back یا همان برگشت پذیری تضمینی است که براساس آن می توانیم به پا برجا بودن برجام امیدوار باشیم. البته در مذاکرات آمریکایی ها می گفتند در موضوع تجارت به متحدان خود کمتر از دیگران اعتماد دارند.
وی با بیان اینکه snab back را خیلی جدی نمی دانیم در مذاکراتی که اخیراً همکاران ما داشتند آمریکایی ها را قانع کردند دو مقرره جدید وضع کنند که مشکلات snab back را حل کند اما در عین حال باید گفت هر کسی که بخواهد محافظه کاری بیشتر داشته باشد هنوز هم می تواند snab back را یک مانع بداند.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه برجام در فضای کامل بی اعتمادی تصویب شد گفت: معتقدیم بی اعتمادی آنها به ما بجا نیست زیرا ما دنبال سلاح های هسته ای نبوده ایم اما مبنای همه بحث های آن بی اعتمادی است.
ظریف گفت: با افزایش تماس ها و تعاملات می توانیم موانعی برای snab back ایجاد کنیم و به طور نمونه قراردادها با بوئینگ و ایرباس و قراردادهای نفتی همه مانعی برای snab back است.
وی با بیان اینکه آنچه که برجام را حفظ می کند ما هستیم گفت: امروز ما کنشگر هستیم و موضوع نیستیم. امروز ما خودمان در حد خودمان تعیین کننده هستیم و اینطور نیست که نشسته باشیم و یکی برود برجام را snab back کند. ضمن اینکه بخش خصوصی هم می تواند در پابرجا ماندن برجام تعیین کننده باشد.
وزیر امور خارجه گفت: برجام با خطری جدید مواجه نیست به شرط اینکه تلاش کنیم تا آن را حفظ کنیم. معتقدم هر روز نباید کلمه برجام را بکار ببریم و مدام آن‌را تکرار کنیم. باید تلاش کنیم فضا عادی شود و همه از نتایج آن استفاده کنیم.
ظریف با بیان اینکه بعضی ها فکر می کنند من از برجام شرمنده ام گفت: من به برجام افتخار می کنم اما معتقدم هر روز نباید اسمش را بیاوریم. برجام توافقی با شش کشور بوده که هر طرفی مجبور بوده نکاتی را بپذیرد همانطور که آمریکا در مذاکرات هسته‌ای بیشتر از ما نکاتی را پذیرفته است زیرا آمریکایی ها معتقد بودند ایران نباید هیچ سانتریفیوژ و راکتور آب سنگین داشته باشد. همچنین معتقد بود تحریم ها برای آمریکا بزرگترین سرمایه است.
وی افزود: snab back به معنی ضعف برجام نیست بلکه به معنی تضمین ادامه برجام است همچنین نشان می دهد هیچ کدام به یکدیگر اعتماد نداریم.
ظریف گفت: تحریم‌های ایران یک شبه ایجاد نشد و چندین ماه طول کشید و حتی شاهد بودیم با تحریم نفتی ایران قیمت نفت در بازار جهانی به جای افزایش کاهش یافت. این نشان می‌دهد تحریم ایران کاملا برنامه‌ریزی شده بود.
وی افزود: در دوران تحریم اتفاقات و تغییرات زیادی در نظام بانکی دنیا رخ داد اما ایران به دلیل تحریم از تمام این تغییرات عقب ماند و تطبیق دوباره نظام بانکی ایران با دنیا قطعاً زمانبر است. ضمن اینکه چون پرونده ایران وارد شورای امنیت شده بود تحریم‌های غیرهسته‌ای هم با شدت هرچه بیشتر اجرا می‌شد.
ظریف با بیان اینکه موفقیت اصلی برجام این بود که فضای روانی مرتبط با ایران را در جهان تغییر داد و مثبت کرد گفت: برخی در کشورهای غربی کلمه کثیف "هزینه حیثیتی" را بکار می‌برند تا فضای روانی را علیه ایران بهم بریزند.
وی افزود: به هرحال فعالان بخش خصوصی هم باید کمی ریسک‌پذیر باشند و در فضای کنونی کار کنند. خودم اگر آدم اهل ریسکی بودم که در کار و کاسبی و تجارت می‌ماندم. کار اقتصادی بدون ریسک ممکن نیست.
ظریف افزود: فعالان اقتصادی با کار و تولید و ارتباط با کشورهای دیگر به زنده ماندن برجام کمک کنند. در برجام سه تحریم نفتی، بانکی و حمل و نقل را برطرف کردیم. بقیه موانع و تحریم‌ها فقط روانی بودند. البته در بخش نفت و حمل و نقل با تلاش وزارت نفت و وزارت راه و شهرسازی مشخص شد که برجام می تواند حرکت کند اما در حوزه بانکی کار سخت تر است زیرا همانگونه که بانک ها به تدریج نقششان کمرنگ شد برای به دست آوردن جایگاه خود نیز زمان نیاز دارند.
وی گفت: در دوران تحریم می‌خواستیم دارو هم از خارج بخریم، دچار مشکل بودیم نه به خاطر تحریم دارو بلکه به خاطر تحریم بانکی مشکل ایجاد شد.
ظریف با بیان اینکه وزارت خارجه از ابتدا نهادی سیاسی
و امنیتی بود گفت: از زمان تصدی مسئولیت در وزارت خارجه تلاش کردم وزارتخانه در جهت توسعه اقتصادی هم گام بردارد.
وی افزود: قائم مقام خودم را مسئول امور اقتصادی کردم ضمن اینکه به سفارتخانه‌ها براساس عملکرد اقتصادی نمره می‌دهیم و درهای سفارتخانه‌ها را روی ایرانیان و فعالان اقتصادی باز کرده‌ایم. قبلا سفارتخانه‌ها در این زمینه محافظه‌کار بودند و نگران اتهام فساد مالی بودند.
وزیر امور خارجه همچنین گفت: تمام تلاشم در جهت الحاق ایران به WTO است. البته مسئول مستقیم این کار وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
ظریف افزود: لغو متقابل روادید برای گروه‌های توریستی و بازرگانان خصوصی در اولویت ماست اما در این زمینه محدودیت‌های زیادی هم وجود دارد.
وی در پاسخ به انتقاد رئیس اتاق تهران درباره پدیده وقت فروشی در سفارتخانه‌های خارجی و دریافت مبالغ هنگفت از سوی دلالان گفت: این امر بسیار مذموم است البته با کمال تأسف باید بگویم هموطنان ایرانی در آن دست دارند. در این زمینه شدیداً با سفارتخانه‌ها برخورد شده است. از سفارتخانه‌ها هم خواستم نهایت احترام را به ایرانیان داشته باشند.