سایه مرگ برسر حیات وحش تهران/طاعون همه مناطق استان را تهدیدمی‌کند

محمد کرمی  گفت: همکاران ما ۱۰ لاشه قوچ و میش در سرخه حصار پیدا کردند و نمونه‌های لازم را به اداره کل دامپزشکی استان تهران فرستاده‌اند. تعیین علت مرگ و میر زمان خواهد برد اما ماه گذشته در خجیر، که این فرایند یکی دو هفته به درازا انجامید، نهایتا علت مرگ طاعون نشخوارکنندگان (ppr) اعلام شد.

رئیس اداره حیات وحش محیط زیست استان تهران با بیان این که ما همه پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده‌ایم، گفت: آبشخورها را ضد عفونی کرده و  اطرافشان را آهک‌پاشی کرده‌ایم.

وی با تاکید بر این که این بیماری برای انسان خطری ندارد و بین انسان و دام مشترک نیست، گفت:  یکی از نگرانی‌های بسیار مهم ما انتقال بیماری به حیات وحش دیگر مناطق استان است. کارگروه مخاطرات زیست محیطی را از قبل از عید فعال کردیم. یک جلسه قبل از عید داشتیم و یک جلسه هم هیجدهم فروردین ماه امسال داشتیم. از کلیه دستگاه‌های ذیربط و ذی‌نفع و حتی نظارتی خواستیم که بیایند و به محیط زیست کمک کنند.

کرمی با بیان این که این بیماری به احتمال زیاد از دام‌های اهلی به حیات وحش منتقل شده است، هشدار داد: با توجه به دام‌هایی که از قسمت‌های جنوبی و از مناطق گرمسیر استان تهران یا حتی از استان‌های همجوار مثل سمنان و قم و مرکزی به مناطق استان می‌آیند و پروانه چرا هم دارند این خطر وجود دارد که حیات وحش مناطق فیروزکوه، دماوند، لار، ورجین و حتی البرز مرکزی را هم با این مسئله درگیر کنند.

رئیس اداره حیات وحش محیط زیست استان تهران گفت: این بیماری اغلب از دام اهلی به حیات وحش سرایت پیدا می‌کند. علت آن هم ممکن است قاچاق دام از خارج آن مجموعه باشد یا دامی را از جای دیگری خریداری کرده باشند و آزمایش‌های لازم روی آن انجام نشده باشد و به این ترتیب یک گله را آلوده کند و از آنجا هم ممکن است به حیات وحش بیاید.

کرمی افزود: بیماری‌های مختلفی هست که منجر به تلفات در دام‌ها می‌شود از جمله طاعون نشخوارکنندگان، تب برفکی و بلو تانگ [زبان آبی]. همه این‌ها هم از نظر ظواهر بالینی و علائم ظاهری شبیه هم هستند. به دامداران توصیه می‌شود دام‌هایی با این علائم را وارد گله خود نکنند اما متاسفانه من احتمال می‌دهم که این اتفاق افتاده است و دام‌های اهلی آلوده شده‌اند. با توجه به این که حیات وحش منطقه به روستاها و مراتعی که پروانه چرا دارند نزدیک است یا آبشخورهای مشترکی که ممکن است داشته باشند این بیماری و آلودگی به حیات وحش هم منتقل شده است.

به گفته کرمی طی صورتجلسه کارگروه مخاطرات زیست محیطی استان تهران دامپزشکی باید کلیه دام‌های استان‌ را نسبت به این بیماری‌ها از جمله طاعون نشخوارکنندگان واکسینه کند و منابع طبیعی باید اعلام کند که برای پروانه‌های چرا چه اندازه ظرفیت هست و بر اساس این ظرفیت دام وارد منطقه شود.

وی با اعلام این که کنترل تعداد دامی که وارد منطقه می‌شود یک معضل است، گفت: واقعا کنترل دام ورودی به منطقه مشکلی جدی است چون این‌ها از یک جای به خصوص وارد نمی شوند که ما بر سر این دره یا جاده به خصوص، دروازه بگذاریم و دامپزشکی و محیط زیست و امور عشایری و منابع طبیعی با حضور در این نقطه مشخص کنترل‌های لازم را انحام دهند. دام ها از جاهای مختلف می‌آیند و بنابراین باید آن‌ها را در مقاطع مختلف کنترل کرد. چه در مبدا یعنی قشلاق، چع در میان‌بند که به مدت دو هفته تا یک ماه در آن می‌مانند و چه در حوزه ییلاق. در همه این حوزه‌ها باید برای این بیماری و همین طور تب برفکی یا دیگر بیماری‌هایی که ممکن است به حیات وحش انتقال پیدا کند واکسینه شوند و نگرانی بسیار بزرگ ما اکنون در مناطق استان تهران همین است.

رئیس اداره حیات وحش محیط زیست استان تهران درباره تلفات احتمالی حیات وحش در صورت شیوع و انتقال طاعون به مناطق دیگر گفت: این که چه تعداد تلفات داشته باشیم بر می‌گردد به این که دام اهلی چقدر با حیات وحش تماس داشته باشد و این که حیات وحش بین خودشان چقدر تماس داشته باشد. بر این اساس نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی کرد ولی مثلا تنها در منطقه لار در یک فصل سرشماری پاییزه که در سال‌های گذشته انجام داده‌ایم حدود ۶ هزار کل و بز داریم و اگر این جمعیت کل و بز درگیر این بیماری شود نمی‌توانیم آماری بدهیم که چند درصد آن درگیر می‌شود و ممکن است همه آن را تهدید کند.

کرمی هشدار داد: مخصوصا بیماری طاعون نشخوارکنندگان تلفات سنگین می‌دهد. منجر به تب، خواب آلودگی و بی‌حالی حیوان و بعد هم مرگ حیوان می‌شود و درخصوص حیات وحش شما هیچ کاری نمی‌توانید برای حیوان انجام دهید زیرا نه درمان دارد و نه اصلا امکان واکسیناسیون و … هست. اصلا نم‌ی شود حیات وحش را گرفت و مثلا در یک دامداری یا طویله جمع کرد و بعد واکسن زد. در حیات وحش ما فقط می‌توانیم پیشگیری کنیم. یعنی باید از ورود دام آلوده و بیمار به زیستگاه‌های حیات وحش و مراتع و آبشخورهای مشترکشان جلوگیری کنیم. تنها راه حل همین است  و تا الان هم که  در حیات وحش تلفات داده است به همین سبب بوده که این ها مراتع و آبشخور مشترک داشته‌اند.

وی با اشاره به این که تصمیم داریم با دهیاری‌ها شوراهای روستاهای اطراف مناطق به ویژه در خجیر و سرخه‌حصار جلسه بگذاریم، گفت: باید تبعات این موضوع را چه برای خود دامدارها و  چه برای حیات وحش گوشزد کنیم. این تلفات سنگین اول برای خود دامدار است. اگر دامدار یک بره آلوده را وارد یک گله ۲۰۰ تایی کند باید احتمال دهد که نصف گله‌اش از بین ببرد و اگر کنترل نکند از این بیشتر هم ممکن است. اتفاقی که الان متاسفانه احتمالا اتفاق افتاده است و احتمالا دام‌های اهلی هم تلفات می‌دهند اما این موضوع را باید دامپزشکی و سازمان جهاد و امور عشایری تایید کند و ما منبع آن نیستیم.

رئیس اداره حیات وحش محیط زیست استان تهران در پایان با تاکید بر این که در خیلی از موارد پنهانکاری باعث شده چنین مسائلی پیش بیاید و به بحران تبدیل شود از دامداران خواست که اگر مشکلی برای دامشان اتفاق افتاد پنهانکاری نکنند و سریعا موضوع را اعلام کنند زیرا سازمان‌هایی هستند که برای همین موضوع تشکیل شده‌اند و برای جلوگیری از شیوع بیماری و درمان باید به جای پنهانکاری بلافاصله بیماری را به دامپزشکی اطلاع بدهند تا آنها هم سریعا بتوانند وارد عمل شوند و از خسارت بیشتر چه برای خود دامدار و چه برای عرصه‌های طبیعی و حیات وحش کشور و تنوع زیستی کشور جلوگیری کنند.