اپلیکیشن‌های ایرانی، نیازمند بازاریابی

 اپلیکیشن‌ها در حوزه رسانه و ارتباطات فعال هستند و با توجه به هزینه کمی که دارند،‌ باعث تقویت ارتباطات دوسویه و رونق شبکه‌های اجتماعی مجازی شده‌اند.

بسترسازی برای فعالیت جدی و رسمی اپلیکیشن های موبایل همچون تلگرام درمیان مردم، نهادها و سازمان های دولتی، این سوال را به وجود آورده است که آیا در سال های آینده نیز تلگرام همچنان پیشتاز عرصه ارتباطات مجازی می‌ماند یا شاهد حضور سرویس های دیگری در این عرصه خواهیم بود.

دکتر علیرضا یاری، از پژوهشگران حوزه فناوری اطلاعات ـ که این روزها ریاست پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات را عهده‌دار است ـ در پاسخ این پرسش به جام‌جم می‌گوید: حضور سرویس نوپایی مانند تلگرام و جذب چند میلیون کاربر ایرانی در مدت زمان کوتاه نشان می‌دهد بازاریابی دیگر در سطح محلی نیست و بازار ایران تا چه اندازه تشنه حضور OTT‌هاست. شرکت تلگرام برای تولید اپلیکیشن هزینه زیادی صرف نکرده، اما توانسته است در بازاری با پتانسیل بالا حضور قوی پیدا کند. از نظر من، این نرم افزار نیز مانند وایبر و واتس‌اپ عمر طولانی نخواهد داشت. فقدان رقبای قوی و جدی باعث حضور پررنگ شرکت تلگرام در ایران شده است.

وی ادامه می دهد: شرکت های خارجی به علت ابهامی که نسبت به بازار 50، 60 میلیونی ایران دارند، سال آینده نیز فعالیت چندانی در کشور ما نخواهند داشت، زیرا نسبت به امتیازها، هزینه و منافعی که می‌توانند از داخل ایران دریافت کنند، هنوز نتوانسته اند اطلاعات شفاف و دقیقی کسب کنند و نیاز به زمان و بررسی بیشتر دارند.

با آن که صنعت OTT در مراحل اولیه فعالیت خود قرار دارد، اما به حوزه پر رونق درآمد تبدیل شده و فعالان بخش‌های مختلف به واسطه درک ارزش ارتباطات و رسانه سعی کرده‌اند، سهم بیشتری از بازار رو به رشد این صنعت را از آن خود کنند. برای مثال از شرکت گوگل به عنوان یکی از بازیگران فعال در عرصه پلتفرم‌های OTT می‌توان نام برد.

دکتر یاری با بیان این که صنعت اپلیکیشن‌ها در ایران از رشد و رونق قابل توجهی برخوردار نیست، می‌گوید: در کشور ما اپراتورها و مخابراتی‌ها با رشد این صنعت چندان موافق نیستند. به همین علت،‌ استراتژی جنگ را در پیش گرفته‌اند. در صورتی که می توانند استراتژی همکاری داشته باشند و البته پیش بینی می‌کنم بزودی استراتژی اپراتورها در راستای مشارکت و همکاری تغییر خواهد کرد.

رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات تأکید می‌کند: اپراتورها می توانند به این صنعت به عنوان یک فرصت نگاه کرده ‌با تعریف مدل‌های جدید کاری و تجاری‌ درآمد خود را از محل گردش اطلاعات و داده‌ها به طرق مختلف تامین کنند.

دکتر یاری با اشاره به تمایل دولت به حمایت از اپراتورهای داخلی همراه اول، ایرانسل و رایتل برای سرمایه‌گذاری روی OTTها می‌گوید: با توجه به تغییراتی که در استراتژی‌ها مشاهده می‌شود، این گمان وجود دارد که اپراتورها سال آینده روی این صنعت سرمایه‌گذاری‌ داشته باشند و سال دوم و سوم نیز شاهد حضور رقبای سرسخت بین‌المللی این صنعت در کشورمان باشیم.

وی ادامه می‌دهد: به اعتقاد من، برای سرمایه‌گذاری در صنعت OTT نیاز نیست صفر تا صد کار تحت اختیار شرکت‌های مخابراتی باشد. اپراتورها می‌توانند مشارکت دیگران را نیز همسو با برنامه‌های خود داشته باشند. آنان می‌توانند مسئولیت ایجاد پلتفرم (Platform) را عهده‌دار شوند و سرویس‌دهی را به دیگران بسپارند. این عملکرد باعث جلب رضایت مشتری می‌شود.

رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با تأکید بر این که بهره‌مندی از مشارکت دیگران توسط اپراتورها باید بر مبنای آینده‌نگری باشد، خاطرنشان می‌کند: اگر اپراتورها به ضرورت مشارکت توجه نداشته باشند، ممکن است مشتری و درآمد خود را در شرایط کنونی حفظ کنند، اما با توجه به پیشرفت OTT‌ها، آیا تا پنج سال آینده هم می‌توان گفت از وضعیت پایداری برخوردار خواهند بود. الان دنیای داده و محتواست و سرویس‌های مبتنی بر اطلاعات بازیگران فضای فعلی هستند. بنابراین بهتر است به جای آن که بخواهیم همه بخش‌ها تحت انحصار ما باشد، شرایط مطلوبی برای کاربر ایجاد کنیم.

پلتفرم (platform) در رایانه‌ها و وسایل الکترونیکی به سخت‌افزار و نرم‌افزاری گفته می‌شود که به‌عنوان زیرساخت در یک سیستم وجود دارد.

دکتر یاری درباره دلایل فعال نبودن صنعت OTT در کشور می‌گوید: در حوزه دانش متخصصان خوبی داریم. ضعف اصلی مربوط به وضعیت پلتفرم‌های موجود در کشور است. در همه جای دنیا در عرض چند ساعت یک اپلیکیشن موبایل نوشته می‌شود و به اجرا درمی‌آید، اما آیا در کشور ما پلتفرم‌ها به گونه‌ای هستند که اپراتورها بتوانند از فعالان این صنعت حمایت کنند؟

بومی‌سازی اپلیکیشن‌ها ازجمله برنامه‌های دولتمردان بوده است. به همین علت سعی کرده‌اند با تولید بیش از 25 هزار اپلیکیشن بومی به رقابت با سایر اپ‌های بین‌المللی بپردازند، اما تا امروز شاهد حضور فعال این اپلیکیشن‌ها نبوده‌ایم.

دکتر یاری در این باره می‌گوید: ضعف اصلی به بحث برندینگ و مارکتینگ برمی‌گردد. شرکت‌ها تمام هزینه‌های خود را برای تولید محصول صرف می‌کنند، اما زمانی که می‌خواهند آن را به مشتری معرفی کنند، دیگر پولی در بساط ندارند. همین باعث ناشناخته ماندن اپ‌های بومی شده است.

وی تأکید می‌کند: حوزه فناوری اطلاعات (IT) جزئی از زندگی روزمره مردم شده است. در برندسازی و بازاریابی باید قوی‌تر عمل کنیم تا بتوانیم مشتری‌های داخلی را جذب کنیم که البته این فرآیند زمانبر و هزینه‌بر است.

با توجه به این که حضور دولت در بخش برند معنا ندارد و اتفاقا بازدارنده می‌تواند باشد، بخش خصوصی فقط می‌تواند انتظار حمایت از دولت داشته باشد، اما سرویس‌دهی به مشتریان، برندسازی و بازاریابی باید توسط خود این بخش انجام شود.