اوباما باید فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏های مخفیانه علیه برنامه هسته‌ای ایران را تشدید کند

به گزارش پايداري ملي، جمعی از کارشناسان و مدیران ارشد اندیشکده «علوم و امنیت بین الملل» ازجمله «دیوید آلبرایت»، «مارک دوبوویتز»، «اورد کیتری»، «لئونارد اسپکتور» و «مایکل یاف» طی مقاله‏‌‌‌‌ای تحلیلی به بررسی و ارزیابی سیاست‌‌‌‌‌‌‌‏های آمریکا درقبال خاورمیانه در زمینه منع گسترش تسلیحات هسته‏‌‌‌‌ای و کشتار جمعی پرداختند. دربخش قبلی به بررسی راهکارها به منظور متوقف ساختن فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای ایران پرداخته شد. درادامه، سایر رویکردها برای تحت فشار قرار دادن برنامه‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای و موشکی ایران، راهکارهایی در رابطه با ایجاد یک تفاهمِ قابل قبول دراین باره و چگونگی مقابله با چالش‌‌‌‌‌‌‌‏ها در زمینه گسترش تسلیحات کشتارجمعی توسط سایر کشورهای خاورمیانه (به جز ایران) مورد بررسی قرار می‏‌‌‌‌گیرند. فارس به دلیل اهمیت این مطلب خلاصه اجرایی آن را منتشر می‏‌‌‌‌کند که قسمت دوم آن را در ادامه می‏‌‌‌‌خوانید.

* گام‌‌‌‌‌‌‌‏های بعدی برای تحت فشار قرار دادن برنامه‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای و موشکی ایران

آمریکا و متحدانش باید اقدامات زیر را به منظور بیشتر تحت فشار قرار دادن برنامه‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای و موشکی ایران در دستورکار خود قرار دهند:

الف. جهت اعمال محدودیت‌‌‌‌‌‌‌‏های بیشتر در زمینه عرضه کالاها و تجهیزات مورد نیاز برای برنامه‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای و موشکی ایران، توجه به مسائل زیر ضروری است:

• تقویت کمیته تحریم سازمان ملل و افزایش اختیارات کارشناسان این کمیته؛

• وادار ساختن چین به اجرای تحریم‌‌‌‌‌‌‌‏های سازمان ملل علیه ایران، براساس بخش سوم از قانون جامع تحریم، پاسخگویی و کاهش سرمایه گذاری در ایران؛

• نظارت بر فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏های هنگ کنگ و ترکیه، زیرا ایران از طریق این دو کشور تحریم‌‌‌‌‌‌‌‏ها را دور می‏‌‌‌‌زند؛

• توجه و تمرکز بیشتر بر کشورهایی که به نظر می‏‌‌‌‌رسد ایران از طریق آن‌‌‌‌‌‌‌‏ها موجب ایجاد انحراف در روند اجرای تحریم‌‌‌‌‌‌‌‏ها می‏‌‌‌‌شود. گسترش و اجرای قوانین جامع و استراتژیک در رابطه با کنترل بیشتر بر تجارت در این کشورها نیز باید مدنظر قرارگیرد؛

• اعمال محدودیت‌‌‌‌‌‌‌‏های بیشتر در زمینه استفاده ایران از سیستم‌‌‌‌‌‌‌‏های مالی بین المللی و تقویت کشورهایی که از سیستم‌‌‌‌‌‌‌‏های مالی ناکارآمد برخوردارند؛

• جلوگیری از تلاش‌‌‌‌‌‌‌‏های ایران به منظور بی‏‌‌‌‌اثر کردن تحریم‌‌‌‌‌‌‌‏ها که بدین منظور باید به این مسائل توجه ویژه‏‌‌‌‌ای نمود؛

-افزایش همکاری‌‌‌‌‌‌‌‏ها میان دولت‌‌‌‌‌‌‌‏ها دربخش صنعت؛

-توسعه طرح‌‌‌‌‌‌‌‏های امنیتی در زمینه گسترش تسلیحات هسته‏‌‌‌‌ای به گونه‏‌‌‌‌ای که کشورهایی از قبیل هند، مالزی و آفریقای جنوبی را نیز دربرگیرد؛

-تأکید بر لزوم اجرای قوانین مربوط به کنوانسیون جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت دریانوردی؛

-تشدید مجازات‌‌‌‌‌‌‌‏ها در رابطه با قاچاق تسلیحات کشتارجمعی و برداشتن موانع در زمینه دستگیری و محاکمه قاچاقچیان تسلیحات کشتارجمعی؛

-نظارت دقیق بر تأسیسات هسته‏‌‌‌‌ای ایران، از جمله نیروگاه هسته‏‌‌‌‌ای بوشهر و تأسیسات در حال احداث آب سنگین اراک؛

-همکاری با روسیه به منظور خارج کردن سوخت مصرف شده نیروگاه بوشهر از ایران؛

ب. افزایش فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏های مخفیانه به منظور محدود ساختن و به تأخیر انداختن پیشرفت‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته ای ایران.

ج. افزایش تهدیدات نظامی آمریکا علیه ایران.

تحریم‌‌‌‌‌‌‌‏های اقتصادی و فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏های مخفیانه تنها درصورتی می‏‌‌‌‌توانند از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‏‌‌‌‌ای جلوگیری کنند که با یک پیغام صریح و واضح برای مقامات ایران همراه باشند، پیغامی مبنی بر این‏که اقدام نظامی آمریکا درنهایت از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‏‌‌‌‌ای جلوگیری خواهد کرد. به عبارت دیگر، مقامات ایران باید بدانند که تصور آن‌‌‌‌‌‌‌‏ها مبنی بر این که تا زمان دستیابی به اهداف هسته‏‌‌‌‌ای خود می‏‌‌‌‌توانند با تحریم‌‌‌‌‌‌‌‏ها مقابله نمایند و سرانجام غرب نیز ناچار به پذیرفتن ایران هسته‏‌‌‌‌ای می‏‌‌‌‌شود، یک تصور کاملاً غلط است.

برای افزایش باورپذیری تهدید نظامی علیه ایران، ایالات متحده باید به مسائل زیر توجه داشته باشد:

• افزایش آمادگی‌‌‌‌‌‌‌‏ها در زمینه استفاده از جنگنده‌‌‌‌‌‌‌‏ها و سیستم‌‌‌‌‌‌‌‏های موشکی به منظور تخریب تأسیسات هسته‏‌‌‌‌ای ایران؛

• رئیس جمهور آمریکا باید صریحاً اعلام کند که اگر ایران به اقدامات خود را ادامه دهد، آنگاه استفاده از نیروی نظامی به منظور تخریب تأسیسات هسته‏‌‌‌‌ای ایران، امری اجتناب ناپذیر است. عواملی که منجر به افزایش احتمال حمله نظامی به ایران می‏‌‌‌‌شوند عبارتند از: تولید اورانیوم خالص‌‏تر، اخراج بازرسان آژانس، ساخت تأسیسات مخفی هسته‏‌‌‌‌ای بیش‌تر و گسترش فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏ها؛

• منزوی کردن بیشترِ ایران از طریق تغییر رژیم در سوریه و عمیق‏‌ترکردن انزوای دیپلماتیک ایران؛

د. آمادگی برای احتمال آزمایشاتِ غافلگیرکننده هسته‏‌‌‌‌ای ایران.

به دلیل ناکارآمدی سرویس‌‌‌‌‌‌‌‏های اطلاعاتی، ما باید خود را برای روزی آماده کنیم که ایران به رغم تمام تلاش‌‌‌‌‌‌‌‏های آمریکا، به تسلیحات هسته‏‌‌‌‌ای دست یافته است.

* مذاکرات، مشوق‌‌‌‌‌‌‌‏ها و امتیازات، چه عاملی منجر به ایجاد یک تفاهمِ قابل قبول می‏‌‌‌‌شود؟

آمریکا باید تنها در صورتی تحریم‌‌‌‌‌‌‌‏ها علیه ایران را کاهش دهد که این کشور پایبندی خود به قوانین آمریکا، قطعنامه‌‌‌‌‌‌‌‏های شورای امنیت و شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی را اعلام کند. علی رغم آن‏که ترتیب و زمان‏بندی هر مرحله به چگونگی مذاکرات بستگی دارد، اما این گفتگوها و توافقات حاصل شده باید مسائل زیر را در برگیرند:

• تعلیق فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای ایران، در زمینه گسترش تسلیحات کشتارجمعی، فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏هایی از قبیل: گسترش برنامه‌‌‌‌‌‌‌‏های غنی‏‌سازی اورانیوم و باز فرآوری هسته‏‌‌‌‌ای، توسعه پروژه‌‌‌‌‌‌‌‏های مرتبط با آب سنگین ازجمله ساخت راکتور تحقیقاتی تعدیل شده با آب سنگین؛

• موافقت ایران به منظور همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی در زمینه حل و فصل مسائل و مشکلات باقی مانده؛

• رسیدگی و پاسخگویی به تمام پرسش‌‌‌‌‌‌‌‏ها در زمینه فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏های کنونی و گذشته ایران در رابطه با گسترش تسلیحات هسته‏‌‌‌‌ای؛

• متوقف ساختن فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای در تأسیسات فوردو و سایر تأسیسات زیرزمینی غنی‏‌سازی اورانیوم در ایران؛

• ملزم ساختن ایران به موافقت با بازرسی‌‌‌‌‌‌‌‏های سرزده و جامع طبق مفاد ذکر شده در پروتکل الحاقی آژانس (طبق موافقت نامه پادمان، کشورها باید برنامه‌‌‌‌‌‌‌‏های خود را مطابق با معاهده منع گسترش سلاح‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای اجرا نمایند) و پیگیری اقداماتی که منعکس کننده پایبندی این کشور به تعهدات بین‏المللی خود است؛

بازرسی‌‌‌‌‌‌‌‏ها باید سرزده باشند تا هرگونه فعالیت مشکوک را شناسایی کنند. نظارت دقیق بر فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای ایران، شفافیتِ این فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏ها و تأیید آن‌‌‌‌‌‌‌‏ها از جانب بازرسان آژانس، به عنوان نتایجی قابل قبول برای مذاکرات ایران و گروه 1+5 محسوب می‏‌‌‌‌شوند. همان‏گونه که 73 تَن از سناتورهای آمریکا طی نامه‏‌‌‌‌ای به رئیس جمهور در 19 دسامبر سال 2012 اظهار داشتند، زمان برای مصالحه و سازش با ایران پایان یافته است و تا زمانی که مشکلات اساسی در زمینه برنامه هسته‏‌‌‌‌ای ایران برطرف نشود، فشارها بر این کشور هم‏‌چنان ادامه خواهد داشت.

*چگونگی مقابله با چالش‌‌‌‌‌‌‌‏ها در زمینه گسترش تسلیحات کشتارجمعی توسط سایر کشورهای خاورمیانه (به جز ایران)

آمریکا باید هرچه سریع‏تر یک استراتژی جامع و کارآمد در زمینه منع گسترش تسلیحات هسته‏‌‌‌‌ای در خاورمیانه اتخاذ نماید، استراتژی بر مبنای:

الف. کاهش تقاضا از طریق تقویت جهت گیری‌‌‌‌‌‌‌‏های صلح آمیز در رابطه با برنامه‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای در خاورمیانه و افزایش مشارکت آمریکا به منظور برقراری امنیت درمنطقه.

ب. کنترل و نظارت بر تجهیزات و ملزومات از طریق:

• ترویج و تقویت پایبندی به پروتکل الحاقی آژانس در منطقه (برخی از اعضای اِن پی تی در منطقه از جمله الجزایر، مصر، ایران، عربستان، سوریه و تونس، تاکنون از پذیرش پروتکل الحاقی سرباز زده‏‌‌‌‌اند)؛

• ایجاد اصول و شرایطی برای همکاری‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای میان کشورهای خاورمیانه که بر مبنای آن هرگونه فعالیت در زمینه غنی‏‌سازی اورانیوم و بازفرآوری هسته‏‌‌‌‌ای منع شود؛

• تقویت توانایی‌‌‌‌‌‌‌‏های دولت‌‌‌‌‌‌‌‏های خاورمیانه در زمینه شناسایی و جلوگیری از قاچاق تسلیحات کشتارجمعی، بدین منظور باید این مسائل را مد نظر قرار داد: ایجاد یک شبکه منطقه‏‌‌‌‌ای به منظور مقابله با قاچاق تسلیحات کشتارجمعی، ترویج فرهنگ مسئولیت پذیری در زمینه منع گسترش تسلیحات کشتارجمعی در خاورمیانه و گسترش طرح جهانی مقابله با تروریسم هسته‏‌‌‌‌ای، به گونه‏‌‌‌‌ای که تمام کشورهای خاورمیانه را شامل شود؛

ج. توسعه همکاری‌‌‌‌‌‌‌‏های منطقه‏‌‌‌‌ای در زمینه منع گسترش تسلیحات هسته‏‌‌‌‌ای بر مبنای ایجاد منطقه‏‌‌‌‌ای عاری از تسلیحات کشتارجمعی در خاورمیانه، گام‌‌‌‌‌‌‌‏های ضروری در این زمینه عبارتند از:

• کنفرانس «خاورمیانه عاری از تسلیحات کشتارجمعی» باید مطابق با رویکردهای سازنده باراک اوباما برگزار شود و در عین حال، منجر به افزایش تنش‌‌‌‌‌‌‌‏ها میان کشورهای منطقه نشود. تلاش‌‌‌‌‌‌‌‏ها در زمینه ایجاد منطقه‏‌‌‌‌ای عاری از تسلیحات کشتارجمعی در خاورمیانه از جانب مصر رهبری می‏‌‌‌‌شود و این امر نگرانی‌‌‌‌‌‌‌‏هایی را برای آمریکا به همراه داشته است، زیرا این تلاش‌‌‌‌‌‌‌‏ها هدفی مبنی بر تحت فشار قراردادن اسرائیل به منظور متوقف ساختن فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‏های هسته‏‌‌‌‌ای این کشور را دنبال می‏‌‌‌‌کند (اقدامی که تل آویو تا زمانی که تمام کشورهای منطقه با اسرائیل اعلام صلح نکنند، آن را اجرا نخواهد کرد)؛

• با توجه به این موضوع که اکثر کشورهای منطقه معتقدند که ایجاد منطقه‏‌‌‌‌ای عاری از تسلیحات کشتارجمعی در خاورمیانه به عنوان یک هدف طولانی مدت و سودمند محسوب می‏‌‌‌‌شود، آمریکا باید این مسأله را به عنوان چارچوبی برای توسعه استراتژی‌‌‌‌‌‌‌‏ها در زمینه منع گسترش تسلیحات هسته‏‌‌‌‌ای در خاورمیانه مورد ارزیابی قرار دهد. به عنوان مثال، ایالات متحده باید تفاهم نامه‏‌‌‌‌ای را در زمینه اتخاذ اقداماتی موثر و عملی به منظور منع گسترش تسلیحات هسته‏‌‌‌‌ای از جانب کشورهای منطقه‏‌‌‌‌ای در حمایت از ایجاد منطقه‏‌‌‌‌ای عاری از تسلیحات کشتارجمعی در خاورمیانه ایجاد نماید؛

• پشتیبانی از تلاش‌‌‌‌‌‌‌‏ها در زمینه یکپارچه ساختن کشورهای منطقه به منظور ایجاد مذاکراتی با محوریت خاورمیانه عاری از تسلیحات کشتارجمعی و توسعه استراتژی‌‌‌‌‌‌‌‏ها در رابطه با منع گسترش تسلیحات هسته‏‌‌‌‌ای در منطقه.

پروژه‌‌‌‌‌‌‌‏هایی ازقبیل «دیپلماسی مسیر2» کارشناسان و مقامات رسمی و غیر رسمی را دور هم جمع نموده تا به بحث و بررسی در زمینه مشکلات و مسائل پیچیده و توسعه رویکردهای سازنده در رابطه با سیاست گذاری‌‌‌‌‌‌‌‏های مهم بپردازند. آن‌‌‌‌‌‌‌‏ها توصیه‌‌‌‌‌‌‌‏هایی را به منظور حل و فصل مشکلات و مسائل بسیار حساس ارائه می‏‌‌‌‌دهند و در عین حال، مسائل پیچیده بین‏المللی که امکان رسیدگی به آن‌‌‌‌‌‌‌‏ها در سطوح رسمی وجود ندارد را نیز مورد ارزیابی قرار می‏‌‌‌‌دهند.