نگاهی به معضل «اعتیاد اینترنتی»

به گزارش پايداري ملي، روزنامه رسالت نوشت: ورود هر فناوری جدید به جوامع، باعث ایجاد تغییرات مثبت یا منفی در زندگی بشر می‌شود.

عوامل متعددی نوع تأثیر فناوری را تعیین می‌کند؛ ازجمله نوع استفاده از آن. اینترنت به‌عنوان یکی از فناوری‌های قرن حاضر، به‌علت جذابیت‌های خاص برای برخی از افراد، مسئله ی «اعتیاد به اینترنت» را به‌همراه می‌آورد.

اینترنت امکانات و قابلیت های بسیاری را برای کار، آموزش، بازی و ارتباطات ارائه می‏کند اما کاربران غالباً جوانی وجود دارند که از این شبکه بیش از حد معقول استفاده می‏کنند؛ آنان از محدودیت‏های اتصال عادی که به رفتار های اعتیادآوری همچون خریداری بی‏ضابطه و تفننی منجر می‏شود عبور کرده و تمام کنترل خود را در زندگی واقعی از دست می‏دهند.

این رفتارهای اعتیادآور بدون وابستگی به مواد دارویی با جستجویی لذت بخش و هیجان انگیز آغاز شده و با از دست دادن کنترل رفتار، فرد سر گردان در فضای سایبری را با آسیب هایی فردی و اجتماعی مواجه می کند که بیشتر آنها جدی و پیچیده بوده و بامنشاء ارتباطی همراه است.

افرادی که در فضای مجازی رفتارهای اعتیادگونه ناشی از وابستگی به اینترنت را از خود بروز می‌دهند، «نوجوانان غیر معمول و عجیب و غریب» نیستند، بلکه اکثر آنان نوجوانان و جوانانی هستند که همه‌ بازدهی و ظرفیتشان تحت تأثیر این رفتارها است.

«اعتیاد اینترنتی»یکی از آسیب‌های مهم فردی است. اگر فردی در استفاده مستمر از این فضا به لحاظ روانی به قدری بدان وابسته شود که این وابستگی به‌تدریج بخش عمده ای از زندگی او را تحت‌الشعاع قرار دهد و به حیات او در اجتماع واقعی لطمه وارد کند، این حالت را اصطلاحاً «اعتیاد اینترنتی» می نامند.

در زمینه استفاده بیش از حد یا اعتیاد به اینترنت، تبعاتی چون ناراحتی‌های جسمی مانند سردرد، تورم‌ و سوزش چشم، کمر درد، گردن درد، درد مفصل انگشتان و مچ دست (مشهور به سندروم تونل کارپال)، کم‌خوابی یا بی‌خوابی و اختلال در اشتها و عوامل دیگری چون افت تحصیلی، عدم تمایل به شرکت در کلاس‌های درس، محافل خانوادگی یا جمع دوستان، بی‌توجهی به نظافت شخصی، پرخاشگری و تمایل‌ بیش از حد به انزوا و تنهایی گزارش شده است.

بنابراین،با توجه به گسترش روزافزون استفاده از اینترنت،توجه به پیامدهای منفی این بستر ارتباطی مهم می‌نماید. علاوه بر آن امروزه ثابت شده است استفاده طولانی مدت از اینترنت، تاثیرات مخربی بر روح و روان افراد برجای می‌گذارد.

هرچند لفظ اعتیاد بیشتر تداعی‌گر اعتیادهای سنتی نظیر اعتیاد به الکل، مواد مخدر و قمار است ولی در چند سال اخیر، اعتیاد به اینترنت رفته رفته با وجه جدیدی روبه‌رو شده است.

در واقع گسترش رایانه‌های شخصی از یک‌سو و افزایش و سهولت اتصال به اینترنت در منزل و محل کار از سوی دیگر، به ظهور معضلی به نام اعتیاد اینترنتی منجر شده است.این در حالی است که همچون دیگر اعتیادها، این نوع اعتیاد نیز باعث منزوی شدن فرد از خانواده و اطرافیانش شده و می‌تواند به تخریب سلامت، روابط و احساسات شخص معتاد منجر گردد.

از معمول ترین معیارهای تشخیص اعتیاد به اینترنت می توان به مواردی نظیر افت تحصیلی شدید، کاهش وزن به علت از بین رفتن نظام تغذیه بدن، بالا رفتن دامنه تنش های عصبی، کاهش فعالیت های اجتماعی، معاشرت با اشخاص یا گروههای بزرگتر، قانون گریزی، عدم مسئولیت پذیری در خانواده، خشونت بیش از حد، پرخاشگری، تغییر عادت های رفتاری، ابتلا به سردردهای عصبی و ... نام برد که می توان به کمک آنها علائم اعتیاد به اینترنت را در دیگران شناسایی کرد.

در اعتیاد اینترنتی فرد به دلیل تعامل نداشتن با اجتماع واقعی دچار انزوا می‌شود و تصور او از زندگی اجتماعی و مناسبات آن منحصر در فضای رایانه‌ای می‌شود؛ در این حالت او علاوه بر اینکه از لحاظ روانی دچار اختلالات و آسیب‌های روحی ـ روانی شدید می‌شود، این امر ارتباطات جمعی واقعی او و گرو‌ه‌هایی را که او با آنها در ارتباط است بویژه خانواده ـ متأثر می‌سازد و گاه آسیب‌ها و اختلالات روحی و روانی این اعتیاد آن‌قدر شدید است که موجب انحلال کانون خانواده می‌شود.