كنوانسيون "سايبر كرايم" مشهور به كنوانسيون بوداپست، نخستين معاهده بينالمللي محسوب ميشود كه در جستوجوي جرايم رايانهاي و يا اينترنتي از طريق هماهنگ كردن قوانين ملي، بهبود شيوههاي تحقيقاتي و افزايش همكاريها ميان ملتها بوده است.
كنوانسيون توسط شوراي اروپا در شهر استراسبورگ فرانسه و با مشاركت فعال كشورهاي ناظر آن يعني كانادا، ژاپن و چين تشكيل شد و يكم ماه ژوئيه سال ۲۰۰۴ لازم الاجرا شد و به امضاي ۴۳ كشور از جمله كانادا، ژاپن، آمريكا و جمهوري آفريقاي جنوبي و غيره رسيده و ايالات متحده آمريكا نيز شانزدهمين كشوري بوده كه اين كنوانسيون را به تصويب رسانده است و در يكم ژانويه سال ۲۰۰۷ در اين كشور لازمالاجرا شد.
كنوانسيون مذكور كه نتيجه كار چهار ساله متخصصان اروپايي و بينالمللي است، نخستين معاهده بين المللي در رابطه با جرايمي به شمار كه از طريق اينترنت و ديگر شبكههاي رايانهيي و به خصوص در حيطه نقض كپيرايت، كلاهبرداري رايانهيي، هرزهنگاري كودكان و نقض امنيت شبكه انجام ميشود و شامل يك سري شيوهها نظير جستوجوي شبكههاي رايانهيي و كسب اطلاعات درباره اين شبكهها جهت تحقيق و بررسي است.
هدف اصلي اين كنوانسيون دنبال كردن يك سياست رايج كيفري در جهت حفاظت از جامعه در برابر جرايم سايبري، به ويژه از طريق اتخاذ قوانين مناسب و گسترش همكاريهاي بينالمللي است.
جرائم سايبري در اين كنوانسيون به شرح زير است:
دسترسي غيرقانوني، رهگيري غيرقانوني، ايجاد اختلال در اطلاعات، ايجاد اختلال در سيستم، سوء استفاده از دستگاهها، جعل اسناد مرتبط با رايانه، كلاهبرداري مرتبط با رايانه، جرايم مربوط به هرزه نگاري كودكان و جرايم مرتبط با كپيرايت. اكنون سايبر تروريسم نيز در چارچوب اين كنوانسيون مورد تحقيق و بررسي قرار مي گيرد.
امروزه سايبر تروريسم خطرناکتر از تروريسم سنتي است؛ سايبر تروريسم را ميتوان اين گونه تعريف کرد: «اقدامات برنامهريزي شده و هدفمند با اغراض سياسي و غيرشخصي که عليه رايانهها و امکانات و برنامههاي ذخيره شده در درون آنها از طريق شبکه جهاني صورت ميگيرد و هدف از چنين اقدامي نابودي يا وارد كردن آسيبهاي جدي به آنهاست».
با وجود چنين كنوانسيوني و با وجودي كه بسياري از كشورها از جمله آمريكا كه همواره مدعي حفظ حقوق بشر بوده و با امضا كردن آن نسبت به تاييد محتويات مربوطه و تقبيح جرايم سايبري اقدام كردهاند و هر از چندگاهي اعلام ميكنند كه قرباني حملات سايبري يا همان سايبر تروريسم هستند و معمولا كشورهاي هدفي مثل ايران را به عنوان خطر براي خود ميشمارند...اما واقعيت چيز ديگري را نشان ميدهد و مبين اين موضوع است كه خود اين مدعيان، منشاء آغاز حملات تروريستي در فضاي سايبر هستند.
هر از چند گاهي اخباري مبني بر رخداد حملات سايبري ميشنويم؛ جديدترين نمونه اين حملات، يك حمله سايبري به سايت اينترنتي وزارت نفت و برخي شركتهاي تابعه آن بود كه ظاهرا اين اتفاق تنها مربوط به سايتهاي وزارت نفت نبوده و برخي از سايتهاي صنعتي را هم شامل شده است.
گفته ميشود اين حمله سايبري كه از اسفند ۹۰ دراين حوزه اتفاق افتاده و در روزهاي گذشته به اوج خود رسيده ناشي از ورود ويروسي به نام "وايپر" است كه اطلاعات برخي از رايانههاي اين شركتها را پاك كرده است.
نمونه ديگر زماني بود كه هکرهاي آمريکايي و صهيونيستي پس از آن که شبکه پرس تيوي تصاويري از هواپيماي جاسوسي پيشرفته آمريکايي که پس از ورود به حريم هوايي ايران از سوي نيروهاي مسلح تحت کنترل در آمده بود، را به نمايش درآورد حملهاي سايبري به پرس تيوي ترتيب داد.
سايت گرداب در گزارشي به نقل از کارشناسان آورده است بيش از ۶ ماه است که ايران تقريبا هر روز يک حمله بزرگ سايبري را خنثي ميکند. اين آمار به جز حملات کوچکي است که بدون مداخله نهادهاي پدافندي رسمي و از جانب مسوولان انفورماتيک دستگاه ها به طور مستقيم خنثي مي شود.
بر اساس اين گزارش اگرچه تلاش فراواني براي پوشاندن رد اين حملات از جانب مهاجمان انجام شده ولي هم اکنون مستندات کارشناسان ايراني درباره دو موضوع کامل است: اول اينکه اين حملات از جانب بخشهاي ويژه عمليات سايبري در ارتش و دستگاه اطلاعاتي رژيم صهيونيستي با اطلاع کامل دولت آنها هدايت ميشود و دوم، آمريکا و انگلستان امکانات تکنولوژيک خود را به طور کامل در اختيار اين پروژه قرار دادهاند به طوري که NSA (آژانس امنيت ملي آمريکا) که نهاد ملي شنود و عمليات سايبري در اين کشور است، بخش ويژهاي براي حمله سايبري به ايران ايجاد کرده و MI۵ (سرويس امنيت داخلي انگلستان) هم کارشناسان و تجربيات خود را در اختيار رژيم صهيونيستي قرار داده است.
اخبار متعدد هم بيانگر اين بود كه وزارت دفاع آمريكا در جلسهاي با نمايندگان كنگره اعلام كرده كه پنتاگون در حال بهره برداري از سريعترين روش دستيابي به ملزومات مورد نياز است كه مقامات اين سازمان را قادر ميسازد تا در صورت نياز فوري، قابليتهاي نوين جنگ سايبري را ظرف چند روز يا ماه توسعه بخشند.
اين گزارش تشريح ميکند برنامه فوق كه تحت نظارت هيئت مديره ارشد سرمايهگذاري سايبري به اجرا در ميآيد، ماموريت دارد تا با هدف رديابي فوري حوادث در فضاي سايبري، روند آهسته و قديمي دستيابي به ابزارهاي جنگي را اصلاح کند.
اين كنگره، با استناد به قانون دفاعي كه سال گذشته وضع كرد، به پنتاگون دستور داد تا راهبردي را ارائه بدهد كه بتواند امكان دستيابي فوري به ابزارها، كاربردها و ساير قابليت هاي جنگ سايبري را فراهم سازد. پنتاگون ماه گذشته گزارشي را به كنگره تقديم كرد كه در واقع اين راهبرد را تبيين ميکند.
اين گزارش نشان ميدهد كه روش دستيابي به قابليتهاي جنگ سايبري به دو بخش جداگانه تقسيم ميشود -روش سريع و روش دقيق- كه بسته به فوريت موضوع از آنها استفاده خواهد شد. به نقل از واشنگتن پست، "پنتاگون" در حال توليد نسل جديدي از سلاحهاي سايبري است.
نسل بعدي سلاح هاي سايبري قادرند شبکه هاي دشمن را حتي اگر به اينترنت وصل نباشند، از کار بيندازند. اين هدف، هدف اصلي تيم هاي تحقيق و توسعه پنتاگون است. گزارش واشنگتن پست مي افزايد: ارتش ايالات متحده در حال افزايش تلاش هاي سايبري خود براي استفاده از اين سلاحها در ايران و سوريه است. پنتاگون مي خواسته از تکنولوژي سلاح سايبري خود در ماموريت ناتو در ليبي استفاده کند، اما متوجه شد که براي توسعه مناسب اين سلاح حداقل يک سال وقت لازم دارد.
گزارشهاي ديگر بيانگر اين است كه پنتاگون تنها در سال جاري، ۳.۴ ميليارد دلار در زمينه تکنولوژي سايبر هزينه کرده است. به نظر مي رسد، اولين سلاح ديجيتالي که کرم اينترنتي "استاکسنت" نام داشت كه در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰، تاسيسات هستهيي ايران را هدف قرار داده بودند. برخي "موساد" را عامل اين حمله دانسته و ادعا كردند ايالات متحده در توسعه اين ويروس نقش داشته است. با اين وجود اين کرم فاقد دقت و پيش بيني پذيري لازم براي کاربردهاي نظامي است.
در برخي گزارشها و به نقل از يکي از مقامات نظامي آمريکايي اعلام شد نسل جديد سلاحهاي سايبري پيشرفته تر خواهند بود و از روشي بسيار متفاوت با استاکسنت عمل مي کنند. اگر من بخواهم يک سيستم دفاعي هوايي را از کار بيندازم، بايد صورت دقيق بدانم که چه اتفاقي خواهد افتاد.
در هر حال كارشناسان بر اين عقيدهاند كه ويروس اسرائيلي- آمريكاييِ استاكسنت در شرايطي طراحي شد كه ايران توانسته بود با وجود سنگينترين تحريمها، پيشرفتهاي عظيمي در برنامه هستهاي خود بردارد و هيچ خللي در اراده ملت ايران وارد نشود، اين ويروس بايد آرزوي آمريكا و رژيم صهيونيستي، يعني توقف برنامه هستهيي ايران را محقق مي كرد كه ناكام ماند.
نشريه ستاد مشترك ارتش آمريكا در مقالهاي با عنوان "استاکسنت و استراتژي: عمليات ويژه در فضاي سايبري"، علاوه بر اينکه از استاکس نت به عنوان يک شکست استراتژيک ياد ميکند، به بيان برخي ادعاها پرداخته و نهايتا جسورانه به داشتن برنامه حمله مجدد، اعتراف ميکند.
استاکسنت معادل ديجيتالي موشکهاي "شليک کن و فراموش کن" تلقي ميشود و اين نگراني را ايجاد کرده است که جنگ سايبري ممکن است منجر به نتايج فاجعه باري در قرن بيست و يکم ـ قرن شبکهاي شده پيچده ـ شود که جنگ اتمي ابرقدرتي قرن بيستم مي توانست ايجاد کند.
در هر حال در كشور ما چندي پيش به دستور مقام معظم رهبري شورای عالی فضای مجازی تشكيل شد، اين شورا فرابخشی است و ترکیب آن را تمامی وزارتخانه های کلیدی و مطرح و سازمانها و دستگاههای مرتبط این حوزه تشکیل می دهند که این خود حرکتی قابل توجه برای ساماندهی این حوزه به حساب می آید
خاطرنشان می شود رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ ۱۳۹۰.۱۲.۱۷ طی حکمی ضمن تاکید بر تشکیل شورای عالی فضای مجازی کشور، اعضای حقیقی و حقوقی آن را منصوب کردند که ریاست این شورا بر عهده رییس جمهور است.
نخستین جلسه شورای عالی مجازی در روز ۲۷ اسفند ماه سال گذشته با حضور سران سه قوه و به ریاست ريیس جمهوري تشکیل شد.
در این جلسه همچنین اعضای این شورا به بیان دیدگاه و نقطه نظرات خود درخصوص نحوه شکل گیری مرکز ملی فضای مجازی، مبانی، فرصتها و بهره گیری از فرصتهای ملی پرداختند كه به گفته كارشناسان ميتواند گام موثري در جهت ساماندهي فضاي سايبر باشد.