پشت پرده کاسبان تحریم‌های ایران

- مطلع‌ ساختن افکار عمومی درباره ماهیت نظام ایران،

- افزایش آگاهی در سطح آمریکا و در سطح بین‌المللی درباره خطرات دستیابی ایران به بمب هسته‌ای علیه منطقه و جهان،

- اقناع نظام ایران برای دست برداشتن از اهدافش در ساخت بمب هسته‌ای،

- پیگیری اقدامات قاطعانه و سرسختانه در سطوح ملی، بین‌المللی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک در این راستا. (۱)

رئیس گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای، سیاست‌مداری معروف به نام گری سیمور Gary Samore است. وی سابقا مشاور اوباما در امور کنترل تسلیحات بود که از سپتامبر ۲۰۱۳ ریاست گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای را به عهده گرفت.

مدیر اجرایی گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای فردی به نام مارک والاس است که هم سابقه فعالیت در امور تجاری و هم سابقه دیپلماتیک در دولت آمریکا دارد. وی در دولت جورج بوش پسر، سفیر علی‌البدل آمریکا در سازمان ملل در کنار جان بولتون بود. (۲) گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای برای منزوی ساختن جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های دیپلماتیک و اقتصادی، برنامه‌های چندجانبه‌ای دارد اما شاید مهمترین فعالیت این گروه، جلوگیری از همکاری شرکت‌های آمریکایی و غیرآمریکایی با ایران است.

گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای در قانونگذاری علیه ایران نیز فعال است و راهکارها و طرح‌های قانونی خاصی را به دولت فدرال آمریکا و دولت‌های ایالتی این کشور ارائه می‌کند که اهداف آنها محروم ساختن ایران از تجارت جهانی و بازارهای مالی بین‌المللی و جلوگیری از سرمایه‌گذاری خارجی در ایران است.

بر اساس آنچه که در وب‌سایت گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای آمده، این گروه موفق شده شماری از طرح‌ها و پیشنهادات خود برای تحریم ایران را در قانون موسوم به «تحریم‌های جامع ایران» مصوب سال ۲۰۱۰ آمریکا Comprehensive Iran Sanctions, Accountability, and Divestment Act of 2010، بگنجاند. (۳)

علاوه بر مشارکت در قانونگذاری آمریکا و مشاوره به کاخ سفید، گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای، برای جلوگیری از همکاری شرکت‌های خارجی با ایران، اقدامات مستقیمی نیز انجام می‌دهد. این گروه، شرکت‌هایی را که با ایران همکاری کنند، به طور رسانه‌ای و با همکاری رسانه‌های غربی، معرفی می‌کند و با راه‌اندازی کمپین‌های گسترده، تلاش می‌کند این شرکت‌ها را با فشار روانی و رسانه‌ای، از همکاری با ایران باز دارد.

گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای مدعی است که توانسته شرکت‌های بزرگی چون جنرال التکریک، کاترپیلار، کوماتسو و … را راضی کند فعالیت‌های خود در ایران متوقف کنند. این گروه همچنین در تصویب قوانین موردنیاز در این راستا در ایالاتی چون کالیفرنیا، نیویورک و فلوریدا موفقیت‌هایی به دست آورده است. (۴)

 این گروه ضد ایرانی همچنین کمپین ویژه‌ای با هدف تحریم بخش‌های کشتیرانی، بنادر و دریانوردی راه‌اندازی کرده است. (۵) در چارچوب این کمپین، سیستمی با نام «شبکه اطلاعات دریانوردی و شناسایی کشتی‌های شرور» Maritime Intelligence Network and Rogue Vessel Analysis (MINERVA) راه‌اندازی شده که کشتی‌های ایرانی را رصد کرده و نشان می‌دهد که ایران چگونه تلاش دارد به طور مخفیانه تحریم‌ صادرات نفت را دور بزند.

گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای در کمپینی که پیشتر به راه انداخته بود، هتل‌های نیویورک را تحت فشار قرار داد تا از پذیرش مقامات ایرانی که قصد حضور در سازمان ملل را دارند (همچون محمود احمدی‌نژاد)، خودداری کنند. (۷)گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای علاوه بر تحرکات اقتصادی مذکور، به طور مرتب گزارش‌ها و نکاتی را درباره برنامه ایران برای ساخت بمب هسته‌ای منتشر می‌کند که از نگاه ناظران مستقل، صرفا پروپاگاندا و توهمات هستند. (۸)

 یکی از ادعاهای دائمی گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای، این است که ایران شدیدا در حال تلاش برای رسیدن به توان ساخت بمب هسته‌ای است. این گروه همچنین مدعی است که ایران احتمالا با حادثه ۱۱ سپتامبر نیز مرتبط است. جالب آن که هر دوی این ادعاها، قویا از سوی نهادهای اطلاعاتی آمریکا رد شده‌اند. (۹)این گروه همچنین گه‌گاه خواستار استفاده از گزینه تهدید یا اقدام نظامی علیه ایران می‌شود، هرچند تلاش دارد به طور مستقیم مطالبه جنگ با ایران را مطرح نکند. به عنوان مثال، در اکتبر ۲۰۱۱ پس از دستگیری یک ایرانی-آمریکایی به اتهام تلاش برای ترور سفیر عربستان در آمریکا، گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای از اوباما خواست صراحتا اعلام کند که پاسخ اقدامات ایران را خواهد داد و پاسخ متقابل حملات ایران به آمریکایی‌ها گزینه نظامی خواهد بود. (۱۰)

این لابی قدرتمند تلاش دارد اینگونه القا کند که تندروها در سیستم سیاسی ایران، زمام امور را به دست دارند. حتی انتخاب حسن روحانی که نسبتا یک نامزد میانه‌رو بود که با شعار توافق دیپلماتیک با غربی‌ها بر سر کار آمد، نتوانسته در مواضع گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای تغییری ایجاد کند. این سازمان در بیانیه‌ای درباره روحانی گفته است: «در حالی که رئیس‌جمهور جدید ایران با زبان مسالمت‌آمیز سخن می‌گوید، اما برنامه هسته‌ای ایران و رفتارهای تنفرآمیز این کشور همچنان ادامه دارد.» (۱۱)

رئیس گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای نیز تلاش داشت تا انتظارات نسبت به حصول توافق میان ایران و کشورهای ۱+۵ بعد از انتخاب روحانی را تقلیل دهد.او در اکتبر ۲۰۱۳ در واکنش به پیشنهاد ایران برای تعلیق موقت غنی‌سازی ۲۰ درصدی و پذیرش بازرسی‌های شدیدتر گفته بود: «آنچه که اینک ایرانی‌ها پیشنهاد می‌دهند تفاوتی با آنچه که در سال‌های آخر دولت سابق، دولت احمدی‌نژاد، ارائه می‌شد، ندارد. آنها همچنان از هرگونه محدودیت فیزیکی در ظرفیت غنی‌سازی خود یعنی تعداد و نوع سانتریفیوژها و ذخایر اورانیوم غنی‌شده، خودداری می‌کنند.» (۱۲)

این سازمان، توافق هسته‌ای ژنو میان ایران و ۱+۵ را که طبق آن ایران محدودیت‌های گسترده‌ای در غنی‌سازی خود را در قبال کاهش محدود تحریم‌ها پذیرفت، «تاسف‌برانگیز» خواند و نسبت به کاهش تحریم‌ها انتقاد کرد و آن را «نامتناسب» دانست. (۱۳)حملات این گروه به سیاست‌های دیپلماتیک دولت اوباما با واکنش کاخ سفید مواجه شده است. در همین زمینه، یک مقام سابق دولت اوباما در مسائل خاورمیانه به طور خصوصی از نگاه کوته‌بینانه اتحاد علیه ایران هسته‌ای و هم‌پیمانانش انتقاد کرده و آنها را به فقدان نگاه بلندمدت، متهم ساخته است. وی گفته است: «رفتار این گروه به گونه‌ای است که گویا نمی‌خواهند تهدید بمب هسته‌ای ایران رفع شود. این در حالی است که اگر این مشکل حل نشود، یعنی ایران به بمب هسته‌ای دست خواهد یافت و چاره‌ای جز جنگ نخواهد بود.»

گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای مدعی است از لحاظ سیاسی، میانه‌رو است. در شورای مشورتی این گروه تعدادی اساتید دانشگاهی و سیاسیون میانه‌روی برجسته همچون گراهام آلیسون، والتر راسل مید و لزلی گلب دیده می‌شود.اما در میان سایر اعضای شورای مشورتی گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای، تعدادی از نومحافظه‌کاران و راستگرایان ملی‌گرا و تندرو نیز حضور دارند که کفه ترازو را به نفع این جریان، سنگین می‌کند.

 از این دست افراد می‌توان به این اسامی اشاره کرد:

- سناتور سابق جو لیبرمن، یک دموکرات نومحافظه‌کار که به علت حمایتش از جنگ عراق با حزب دموکرات به مشکل خورد.

- جیمز وولسی از مقامات سابق سازمان سیا و فعال سیاسی مشهور نومحافظه‌کار

- راجر نوریگا، نماینده سابق آمریکا در سازمان کشورهای آمریکایی

- هنری سوکلسکی، کارشناس تسلیحات استراتژیک و فعال سیاسی جنگ‌طلب

- مایک گرسون، حامی شکنجه و سخنگوی سابق جرج بوش

- مارک لاگون، از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا و مشاوران موسسه امریکن اینترپرایز

- اوتو ریخ، چهره جنجالی دوره ریگان که در رسوایی ایران-کنترا (مک فارلین‌) حضور داشت و با جریان‌های راستگری آمریکای لاتین ارتباطات نزدیکی دارد. (۱۵)

مدیر اجرایی گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای، مارک والاس، سوابقی چون دیپلمات سابق آمریکا در سازمان ملل، مشاور حقوقی وزارت امنیت داخلی و معاون ستاد انتخاباتی جرج بوش در سال ۲۰۰۴ را دارد.دو تن از موسسان اصلی این گروه، در دولت اوباما مقامات مهمی داشته‌اند:‌ ریچارد هالبروک و دیپلمات حامی رژیم صهیونیستی یعنی دنیس راس. (۱۶)

گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای مدعی است که نماینده ائتلافی از سازمان‌های هم‌فکر و هم‌سو است که آنها را اینگونه معرفی کرده است: رهبران مسیحی برای ایران عاری از هسته‌ای، پروژه دموکراسی آمریکایی ایرانی، حزب دموکراتیک کردستان ایران، گروه ویژه کاری ایران، دیده‌بان ایران، ائتلاف مسلمانان آزاد، کمیته پیشرو آمریکایی-ایرانی، پروژه وسکانسین برای کنترل تسلیحات هسته‌ای، بنیاد آرکادیا، مرکز آموزش سیاسی منع اشاعه، بنیاد نومحافظه‌کار دفاع از دموکراسی، گروه فشار به اروپا برای قطع روابط با ایران به نام Réalité-EU و گروه‌های جمهوری‌خواهی همچون جمهوری‌خواهانِ Log Cabin. (17)

گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای، اعلام کرده که در سال ۲۰۱۲ بالغ بر ۸/۱ میلیون دلار کمک دریافت کرده (۱۸) که از رکورد ۷/۲ میلیون دلار سال ۲۰۰۹ پایین‌تر است. (۱۹)در سال ۲۰۱۴ بعد از آن که افشا شد که گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای، اطلاعاتی در اختیار دارد که از دید دولت آمریکا، اطلاعات حساسیت‌برانگیز محسوب می‌شود، توجهات نسبت به پشت پرده روابط سیاسی این گروه، معطوف شد.

ماجرا پس از آن شروع شد که یک دعوای حقوقی میان گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای و مالک یک شرکت کشتیرانی یونانی به نام ویکتور رزیتس مطرح شد. رزیتس از گروه اتحاد علیه ایران‌ هسته‌ای به اتهام افترا شکایت کرد چرا که چند ماه پیشتر این گروه، رزیتس و شرکت کشتیرانی‌اش را به نقض تحریم‌ها علیه ایران انجام فعالیت‌های غیرقانونی با دولت ایران، متهم کرده بود.

رزیتس و وکلایش، گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای را متهم کردند که تحت نفوذ یک سری منافع نامشخص خارجی – احتمالا رژیم صهیونیستی- قرار دارد. رزیتس از دادگاه درخواست کرد که گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای را ملزم کند فهرست کمک‌های مالی دریافتی و اهداکننده‌ها را ارائه کند. رزیتس برای اثبات ادعایش، به شهادت یک تاجر صهیونیست و میر داگان رئیس سابق موساد که به عنوان مشاور گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای عمل کرده بود، استناد کرد. (۲۰)

اما در یک اتفاق نادر، وزارت دادگستری آمریکا در این پرونده دخالت کرد و از انتشار فهرست کمک‌های مالی گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای جلوگیری کرد. استدلال وزارت دادگستری آمریکا نیز این بود که «ممکن است بخشی از اطلاعات مدنظر، تحقیقات درباره اجرای قانون را به مخاطره بیندازد، شیوه‌های بازرسی را لو دهد یا منابع محرمانه را برملا سازد.»

روزنامه نیویورک تایمز در واکنش به این اقدام بسیار نامعمول وزارت دادگستری آمریکا نوشته است: «نهادهای اطلاعاتی آمریکا از همکاری محرمانه با سایر سازمان‌ها برای اثرگذاری بر افکار عمومی و رسانه‌های آمریکایی، قانونا منع شده‌اند. اگر اطلاعات (گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای) به دولت آمریکا مربوط نیست، پس چرا اینقدر محتوای آن حساسیت‌برانگیز قلمداد می‌شود…. بعلاوه، مستندات دادگاه نشان می‌دهد که روابط نزدیکی میان دولت آمریکا و گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای وجود دارد. این گروه، در تحت فشار قرار دادن دولت آمریکا و شرکت‌ها برای انزوای اقتصادی ایران، تبحر خاصی دارد.» (۲۱)

این ماجرا سبب گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای درباره محتوای اطلاعات مربوط به کمک‌های مالی دریافتی گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای شده است. مثلا یک روزنامه‌نگار به نام Eli Clifton در تحقیقات خود نشان داده که گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای با یک میلیاردر بازار جهانی فلزات قیمتی به نام توماس کاپلان، روابط نزدیکی دارد. کاپلان از حامیان رژیم صهیونیستی و دشمنان ایران هسته‌ای نیز محسوب می‌شود.

مارک والاس مدیر اجرایی گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای به طور هم‌زمان به عنوان مدیرعامل گروه مالی تیگریس نیز بوده است. این شرکت متعلق به کاپلان است. دیگر مسئولان گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای نیز در این شرکت، مشغول به کارند. (۲۲)گروه مالی تیگریس در بازار فلزات قیمتی سرمایه‌گذاری می‌کند و تحقیقات نشان می‌دهد عمده درآمدزایی این شرکت از طریق مزیت انحصاری پیش‌بینی بحران‌های سیاسی در خاورمیانه و اثرگذاری آن در بازارهای جهانی است. (۲۳)

مجموع اطلاعات فوق نشان می‌دهد که گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای، یک لابی صهیونیستی پرقدرت و اثرگذار در کنگره و کاخ سفید است که احتمالا بیش از آن که دغدعه دستیابی ایران به بمب هسته‌ای را داشته باشد، در پی تلکه کردن شرکت‌های تجاری اروپایی و آمریکایی است.

مشرق