صادرات گاز و اقتصاد مقاومتی

صادرات گاز طبیعی در واقع معنایی جز خام‌فروشی با ارزش افزوده پایین نمی‌تواند داشته باشد. اما چرا در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بر افزایش صادرات گاز طبیعی تاکید شده است؟ بجز صادرات نه چندان قابل توجه ایران به ترکیه باید اذعان کرد که دومین دارنده ذخایر گازی جهان و به روایتی ثروتمندترین کشور گازی جهان، هیچ ردپایی در بازارهای جهانی گاز طبیعی ندارد.

البته ایران علاوه بر ترکیه تلاش هایی را برای صادرات گاز به برخی دیگر از کشورهای منطقه هم انجام داده است اما هر کدام از اینها به طریقی با مشکل مواجه شد.

صادرات گاز به امارات که تبدیل به یک پرونده فساد مالی شد و قرارداد صادرات به پاکستان هم همچنان در مرحله احداث خط لوله درجا می زند و بعید است که حتی در میان مدت هم به سرانجامی برسد.

صادرات ال ان جی هم با هزار و یک مشکل فنی و سیاسی مواجه است و از همه مهم تر این که صادرات گاز برابر است با خام فروشی.

اینها البته واقعیات حضور ایران در بازارهای جهانی گاز طبیعی است. طبیعتا انعقاد قراردادهای بین المللی فروش گاز طبیعی به دلیل ماهیت بلندمدت این قراردادها و نیز تاثیر عوامل متعدد ژئوپلتیکی بر این قراردادها، کاری بسیار طاقت فرسا و زمانبر است که گاه انعقاد یک قرارداد آن تا یک دهه به طول می انجامد.

وانگهی ایران با وجود برخورداری از ذخایر بسیار گسترده گاز طبیعی به دلیل مصرف بالای داخلی که با سرعت زیادی نیز در حال افزایش است هنوز در تامین نیازهای داخلی خود به اشباع نرسیده است.

اما این واقعیات و مشکلات فقط یک روی سکه است. نگاهی به شرایط بین المللی نشان می دهد زمان حاضر فرصت مناسبی برای گام نهادن در بازار بین المللی گاز طبیعی است. از یک سو یخ روابط ایران و غرب در حال ذوب شدن است و از سوی دیگر روابط روسیه به عنوان بزرگ ترین تامین کننده گاز طبیعی اروپا با این قاره بسرعت در حال به سردی گراییدن است.

در عین حال تحولات خاورمیانه نیز فرصتی استثنایی برای اثرگذاری ایران در بازارهای جهانی گاز طبیعی فراهم کرده است.

نباید فراموش کرد توسعه صادرات گاز طبیعی علاوه بر درآمدهای ارزی سرشار، به لحاظ سیاسی و بین المللی نیز موجب در هم تنیدگی و وابستگی متقابل کشورهای خریدار گاز ایران به کشورمان خواهد شد و همین امر میزان اثرپذیری ایران از شیطنت های اقتصادی بین المللی علیه کشورمان را کاهش می دهد؛ واقعیتی که در روابط روسیه و اروپا بوضوح می توان مشاهده کرد.

در یک کلام صادرات گاز را نباید صرفا یک مقوله اقتصادی دانست. شاید یکی از دلایل تاکید بر افزایش صادرات گاز در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، همین واقعیت باشد.