روایتی از معضل داروهای تقلبی و قاچاق در کشور

 دکتر مهدی پیرصالحی، در توضیح تفاوت داروهای قاچاق و تقلبی نیز گفت: داروی قاچاق الزاما داروی تقلبی نیست؛ اما به دلیل بحث منطقی که پشت این قضیه است، این چنین داروهایی را قابل مصرف نمی‌دانیم. البته احتمال دارد که در داروهای قاچاق، انواع تقلبی نیز باشند. در مجموع هر کالایی که از مبادی غیررسمی وارد بازار کشور شد، در سیستم دارویی کشور "قاچاق" نام می‌گیرد چرا که باید از سلامت و کیفیت داروی مصرفی بیماران اطمینان داشته باشیم.

پیرصالحی در این باره افزود: به همین دلیل از زمان تولید دارو (چه در داخل و چه در خارج از کشور) تا زمانی که توسط شرکت پخش در داروخانه توزیع شده و به دست مصرف کننده برسد، نظارت‌های دقیق اعمال می‌شود. تمام این اقدامات به جهت آن است که بتوانیم تضمین کنیم مشخصات درج شده روی بسته بندی دارو با خود دارو یکی است و به این ترتیب داروی مربوطه تا تاریخی که روی آن درج شده، قابل استفاده است.

وی در ادامه توضیحاتش درباره داروهای تقلبی گفت: دارویی که از کانال رسمی به چرخه مصرف وارد نشود، قاچاق است و نمی‌توان صحیح بودن شرایط تهیه، توزیع و نگهداری آن را تضمین کرد. اتفاقا موارد تقلب در داروهای قاچاق نیز زیاد است. تقلب هم شکل‌های زیادی دارد اعم از اینکه جعبه دارو تقلبی باشد یا اینکه تقلب در خود ماده موثره دارو باشد. در مواردی از تقلب، داروی مربوطه فاقد هر گونه اثر درمانی است که بدترین حالت تقلب است و می‌تواند مخاطرات درمانی به دنبال داشته باشد.

پیرصالحی افزود: به ویژه در مورد داروهایی که نام‌های تجاری اصلی دارند، این احتمال وجود درد که دارویی با کیفیتی ضعیف را از کشوری ضعیف بیاورند و بسته بندی آن را به صوت داروی تجاری اصلی و با کیفیت تغییر دهند و عرضه کنند.

وی با محکوم خواندن اشکال تقلب و قاچاق در سیستم دارویی کشور، گفت: خوشبختانه در این زمینه قوانین خوبی در کشور وجود دارد و معمولا دانشگاه‌های علوم پزشکی بر مراکز دارویی مانند داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش کنترل دارند. در صورتی که تخلفی خارج از مراکز دارویی هم گزارش شود، دانشگاه‌های علوم پزشکی به موضوع ورود می‌کنند، اما معمولا در چنین مواردی مراجع قضایی، نیروی انتظامی یا اتحادیه صنوف مربوطه ورود کرده و موضوع را بررس می‌کنند.

مدیرکل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو با بیان اینکه ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای دیگر با معضل داروهای تقلبی مواجه است، افزود: ورود داروهای تقلبی به سیستم رسمی بازار دارویی کشور بسیار نادر است. اما وجود آن در سیستم غیررسمی را نمی‌توان انکار کرد و همواره درصدی از داروهای تقلبی در سیستم غیررسمی وجود دارد. به همین دلیل همواره تاکید داریم که مردم و بیماران، دارو را تنها از مراکز رسمی تهیه کنند تا قابلیت پیگیری داشته باشد. مراکزی نظیر "ناصرخسرو" مرکز رسمی دارویی نیستند و از آنجا که ارایه چنین داروهایی در این مراکز بدون هیچ نام و نشانی انجام می‌شود، پیگیری مشکلات ناشی از آن نیز دشوار است؛ هرچند که در این زمینه نیز اقدام می‌شود.