چماق تحریم این‌بار علیه روسیه

درحالی‌که همه‌‌چیز در کریمه برای الحاق به روسیه پیش می‌رود و در این منطقه حساس اوضاع بر وفق مراد کشورهای غربی نیست، غرب فهرستی از اقدامات تحریمی خود علیه روسیه را اعلام کرده‌است. کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا تحریم‌ها را تصویب کرده و با وجود اختلاف‌ها در اتحادیه اروپا مقام‌های این قاره هم قصد دارند روندی مشابه را اجرایی کنند.

پارلمان جمهوری خودمختار کریمه به تازگی و پس از تصویب الحاق این منطقه به روسیه تاریخ همه پرسی در این رابطه را شانزدهم مارس(۹روز دیگر) تعیین کرد؛ اقدامی که سریعاً از سوی دولت موقت اوکراین و کشورهای غربی رد و غیرقانونی خوانده شد.بعد از گفت‌وگوی تلفنی اوباما و پوتین، کرملین در بیانیه‌ای اعلام کرد که پوتین در این مکالمه به همتای آمریکایی‌اش تأکید کرده، روابط مسکو و واشنگتن برای حفظ ثبات امنیت در جهان مهم است و نباید قربانی «اختلاف نظر افراد بر‌سر اوکراین» شود اما در عمل اختلاف‌ها میان دوطرف هر روز در حال بیشتر شدن است.

دیوید کامرون نخست‌وزیر انگلیس در پایان نشست رهبران اروپا در بروکسل اعلام کرد که روابط با روسیه دیگر نمی‌تواند عادی بماند و مسدود کردن دارایی‌ها و ممنوعیت سفر تصویب شده ممکن است به سرعت اجرایی شود؛ مگر اینکه پیشرفتی در گفت‌وگوها حاصل شود.آمریکا و اتحادیه اروپا اکنون به‌دنبال اجرایی کردن اقدام‌های درنظر گرفته شده هستند اما واقعاً غربی‌ها چطور قرار است کشوری مانند روسیه را تحریم کنند؟

 تحریم‌های پر ابهام

اقدام و تحریم علیه روسیه هنوز به مرحله اجرایی نرسیده و مانند چماقی بالای سر مقام‌های مسکو برای فشار برای پیشبرد مذاکرات نگه داشته شده است. مقام‌های اروپا خودشان به خوبی می‌دانند که به‌خاطر حجم روابط و مبادلاتی که با روسیه وجود دارد عملاً تحریم این کشور امکان‌پذیر نیست و بیشتر می‌تواند جنبه نمادین داشته باشد. رئیس‌جمهور آمریکا، دستوری صادر کرده است که براساس آن افرادی که به باور واشنگتن حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین را نقض می‌کنند مشمول محدودیت صدور ویزا و توقیف اموال می‌شوند.

مقام‌های اروپا هم قرار است تصمیمی مشابه را اجرایی کنند اما فعلاً فهرستی از افرادی که در این تحریم‌ها هستند مشخص نشده است. برخی منابع نزدیک به دولت آمریکا اعلام کرده‌اند که ممکن است برخی مقام‌های روسیه و کریمه در زمان درخواست برای ورود به آمریکا یا کشورهای اروپایی با ممنوعیت مواجه شوند و ویزایشان صادر نشود یا لغو شود. تحریم ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه مسئله‌ای بعید به‌نظر می‌رسد اما قرار است علاوه بر تحریم ویزا برخی از دارایی‌های شخصی مقام‌هایی که به گفته کشورهای غربی در وضعیت کنونی کریمه نقش دارند بلوکه شود.

گزارش‌‌ها نشان می‌دهد که همچنین ممکن است تعرفه گمرک برای واردات شرکت‌های روسی افزایش پیدا کند که باعث ضرر شرکت‌های مهم روسی خواهد شد. همچنین ممکن است محدودیت فروش و فعالیت برای شرکت‌های روسی در آمریکا و اروپا وضع شود که در این صورت آنها تنها مجاز به واردات محدود و سود کمتر خواهند بود. اتحادیه اروپا همسو با کاخ سفید اعلام کرده که محدودیت‌های صدور ویزا برای روسیه درنظر گرفته و گفت‌وگوهای اقتصادی با مسکو را هم به حالت تعلیق در‌می‌آورد. وزیر خارجه فرانسه روز گذشته هشدار داد که درصورت ناکارآمدی دور اول تحریم‌ها علیه روسیه درخصوص مداخله نظامی در کریمه، دور دوم تحریم‌ها با هدف قرار دادن صنایع و افراد روس نزدیک به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه اجرایی خواهد شد.

 تحریم‌ها فایده‌ای خواهد داشت؟

واقعیت این است که پاسخ به این سؤال که آیا تحریم‌ها فایده‌ای هم خواهدداشت؟ منفی است و حتی کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که آمریکا و اروپا بیشتر از روسیه ممکن است از تحریم‌ها متضرر شوند. روسیه، سومین شریک بازرگانی اروپا و بزرگ‌ترین فروشنده گاز و نفت به این قاره است. صادرات اتحادیه اروپا به روسیه در سال ۲۰۱۲، ۱۲۳میلیارد یورو (۱۷۰ میلیارد دلار) بود و بانک‌های اروپایی حدود ۲۰۰ میلیارد یورو وام معوقه به روسیه دارند. آمریکا و روسیه شرکای اقتصادی بزرگی به‌حساب نمی‌آیند و سال گذشته رقم مبادلات تجاری دوطرف کمتر از ۴۰ میلیارد دلار بوده است. در‌واقع بیشتر از اینکه درعمل تحریم‌ها فشار اقتصادی برای روسیه داشته باشد جنبه نمادین و تأثیر روانی آن برای کشورهای غربی مهم به‌نظر می‌رسد که روسیه را به تنهایی در مقابل جمعی از کشورها قرار می‌دهد. همچنین درصورت اجرایی شدن تحریم‌ها دسترسی شرکت‌های مهم اروپا و آمریکا به بازار روسیه با مشکل روبه‌رو خواهد شد و آنها ضرر جدی خواهند کرد.

علاوه بر این روسیه برای تأمین نفت و گاز اروپا نقش چشمگیری دارد و این تحریم‌ها باعث دردسر کشورهای اروپایی و بالا رفتن قیمت گاز خواهد شد. به همین‌خاطر است که اختلاف‌ها در اروپا جدی است و برخلاف گروهی از کشورها، دولتی مانند آلمان سیاست‌مدارا و میانه را توصیه می‌کند و تمایلی برای درگیری با مسکو ندارد.

همشهری