تحلیل اندیشکده کارنگی از تاثیر تحریم ها بر ایران

به گزارش پايداري ملي، اندیشکده «کارنگی» با همکاری مرکز پژوهشی آمریکایی «پروژه ایران» پژوهشی را در «ارزیابی فواید و هزینه های تحریم های بین المللی علیه ایران» منتشر کرده  است که به قلم جمعی از پژوهشگران حوزه ایران مثل «کریم سجاد پور»، جمعی از سفرای ایالات متحده  نظیر «توماس آر پیکرینگ»، سفیر آمریکا در فیلیپین، «ادوارد دجرجیان»، سفیر اسبق آمریکا در سوریه و اسراییل، «دنیل کرتزر»، سفیر سابق آمریکا در اسراییل، و جمعی از چهره های نظامی نظیر «ژنرال فرانک کرنی»، افسر بازنشسته عملیات های ویژه ارتش آمریکا و ژنرال «آنتونی زینی»، از فرماندهان اسبق نیروی دریایی آمریکا  نوشته شده و خلاصه آن را در ادامه می خوانید:

ایالات متحده و جوامع بین المللی تقریباً سه دهه است که از تحریم ها برای فشار آوردن به ایران و اعمال سیاست های خارجی و داخلی استفاده می کنند. در حال حاضر تحریم ها که شامل تحریم شورای امنیت سازمان ملل هم می شود، اثبات کننده توانایی ایالات متحده در جلب همکاری متحدان و دیگر ملل مرتبط در ایجاد یک استراتژی مشترک علیه ایران است.

نویسندگان وامضاء کنندگان این نوشته کارشناسان برجسته جوامع امنیت ملی و سیاست های خارجی هستند که معتقدند، ارزیابی دقیق هزینه ها و مزایای تحریم ها، کیفیت بحث در مورد تحریم ها و نقش تحریم ها در سیاست کلی ایالات متحده در قبال ایران را بهبود می بخشد.

این گزارش، مدافع یا مخالف تحریم ها نیست. همچنین این نوشته سیاست خاصی را پیشنهاد نمی کند. در زمانی که گزینه اقدام نظامی بدنبال ارزیابی مزایا و هزینه های اقدام نظامی است که هنوز اعمال نشده، این نوشته به روی تحریم هایی تمرکز می کند که ایالات متحده در حال اجرای آن است.

ایالات متحده کشور پیشرو در اعمال تحریم ها به عنوان استراتژی فشار به ایران است. در این نوشته می خواهیم مزایا و هزینه های تحریم ها را ارزیابی کنیم و همچنین بعضی از بازخوردهایی که می تواند به ایالات متحده و ایادی آن برای بدست آوردن بیشترین منفعت ها از تحریم علیه ایران کمک کند و عواقب بالقوه منفی آن را کاهش دهد را نمایش دهد.

ما تشخیص می دهیم که فعالیت های ایران – آنهایی که مربوط به برنامه هسته ایران می شود – باعث بوجود آمدن  چالش های پیچیده و خطرناکی برای منافع و امنیت ایالات متحده شده است، همانطوری که این خطر را برای اسرائیل و تثبیت او در خاورمیانه دارد. این چالش ها جدی و نیازمند پاسخ هستند. در این نوشته ما مزایا و هزینه های تحریم ها را مورد بررسی قرار داده ایم.

این نوشته بر تحریم ها تمرکز می کند و عناصر مکمل سیاست ایالات متحده در قبال ایران همچون خطر عملیات نظامی یا پیگیری توافق مذاکره شده را در نظر نمی گیرد. در انتخاب تمرکز و دقت بر عناصر تحریم، سیاست ایالات متحده موقعیت های از دست رفته ای داشته که مزایا و هزینه های تحریم ها به عنوان قسمتی از یک استراتژی بزرگتر برای برخورد با ایران را ارزیابی کرد. در نوشته بعدی با نام "پروژه ایران" بر روی استراتژی های مذاکره برای حل تنش های موجود با ایران بررسی خواهد شد.

ما نمی خواهیم نقش این تحریم ها که در تلاش های بین المللی و ایالات متحده برای تاثیر بر سیاست های کشورهای دیگر به جز ایران بازی خواهد کرد را کوچک جلوه دهیم. 

ما مبنای تحلیل ها و قضاوت های خود را روی بررسی بادقت تحقیق های خوب موجود در مورد ایالات متحده و تحریم های ایالات متحده و بین المللی علیه ایران قرار دادیم.

ما مراقب چالش های ارزیابی که تشکیل دهنده مزیت و هزینه تحریم علیه ایران است، هستیم. تحریم های بین المللی با رهبری آمریکا هنوز در حال تکامل است و تاثیرهای بلندمدت آن هنوز کاملاً قابل مشاهده نیستند. با این حال ما معتقدیم که بینش بدست آمده از تحریم های 30 سال گذشته، باعث بوجود آمدن یک مبنای معقولانه برای تفکر در مورد نتایج آینده آن شده است.

پیچیدگی تحریم ها: تحریم ها در سه دهه اخیر رو به تکمیل شدن گذاشته اند و باعث بوجود آمدن چندین موقعیت ویژه در تاریخ روابط مشکل دار آمریکا و ایران  و نگرانی های بین المللی در مورد ایران شده اند. ممکن است بسیاری از تصمیم گیرندگان در واشنگتن تاریخ این مشکلات را به خاطر نیاورند ویا کاملاً پیچیدگی آن را درک نکنند. در خلاصه اول نوشته ما سعی کردیم، لایه های متفاوت تحریم را برای بوجود آوردن یک مفهوم واضح ارزیابی مزایا و هزینه های تحریم ها، جدا کنیم. تحریم ها علیه ایران از طریق دستور مدیران و قانون گذاران ایالات متحده وضع شد، قطع نامه ها از شورای امنیت سازمان ملل عبور کردند و اقدامات توسط دولت های خارجی اتخاذ شدند. مجموعه های متفاوتی از تحریم ها بر معیارهای متفاوتی استوار بودند: دستورالعمل ها، و وسایل نقلیه پیاده سازی. همچنین آنها بسیاری از نتایج را مورد بررسی قرار دادند که شامل دستیابی به یک توافق نامه مذاکره شده در مورد برنامه هسته ای ایران، محدودیت توان ایران در دستیابی به موادی که برای برنامه خود لازم دارد، کاهش سرعت گسترش برنامه هسته ای ایران، اطمینان از قطع حمایت های ایران از حزب الله و حماس، الزام ایران به احترام گذاردن به حقوق بشر شهروندان و محدودیت نقش عملی ایران در منطقه، و در واشنگتن ایجاد تغییر در دولت ایران یا ایجاد تغییر اساسی در رویکردها و سیاست های ایران شده است که البته دولت آمریکا این آخری را رد می کند. تحریم ها شامل یک سری معیارهای پیچیده و مقررات خاصی برای برداشتن یا کاهش آنهاست که باید از طریق فعالیت های ایران تضمین شوند.

باید کاری کرد که تحریم ها کارساز و موثر باشند: با رجوع به سه دهه تجربه تحریم علیه ایران و طبیعت تحریم به عنوان یک ابزار سیاست خارجی، ما مشاهدات خود در مورد چگونگی اینکه ایالات متحده و متحدان بین المللی اش بیشترین امتیاز را از تحریم های علیه ایران کسب کنند و بتوانند تاثیرات بالقوه منفی را کاهش دهند را ارائه می دهیم. تمام این مشاهدات در یک سو یا دوسو به این نکته اشاره می کنند که تاثیر تحریم ها علیه ایران نه تنها بر خود تحریم ها بستگی دارد بلکه به استراتژی های مذاکره ای مربوط به آن بستگی دارند.

اهداف تحریم ها: اهداف چندگانه موجود در تحریم ها ، تلاش ها برای مشخص کردن چگونگی رسیدن به اهداف مورد نظر و زمان دست یابی به آن را سخت می کند. گروه های مختلف با برنامه های متفاوت ادعای تاثیر تحریم ها را نقض می کنند.

ما معتقدیم ایالات متحده بهتر می توانست تاثیر تحریم های اخیر را اندازه گیری و تاثیر آن ها را بیشتر کند اگر اهداف مرتبط و فشارآورنده امروز با اهداف مرتبط با تحریم ها درگیر نمی شد.

یا این مسئله جور دیگر اتفاق می افتاد: تحریم ها به تنهایی یک سیاست کاربردی نیستند. اگر حل مسئله هسته ای، مهمترین هدف تحریم ها باشد، پس استراتژی های مربوط به تحریم ها و مذاکرات مرتبط با آن باید در تاثیر و یا احتمال تاثیر آنها در دستیابی به اهداف مورد ارزیابی قرار می گرفت.

فرضیات پیرامون نفوذ تصمیمات رهبران ایران:

تحریم های گوناگون در حال حاضر باعث بوجود آمدن فرضیاتی در مورد قدرت تحریم ها در تغییر سیاست های رهبری ایرانی با افزایش فشار اقتصادی بر ایران، موسسات، جامعه تجاری و مردم شده است. اما زمانی که تاثیر تحریم های اخیر می تواند ایران را پای میز مذاکره بنشاند، مشخص نیست که این تحریم ها به تنهایی بتواند باعث بوجود آمدن تغییر در سیاست های ایران  و یا تغییر رهبری در آن کشور شود. دولت ایران در حال حاضر درگیر محاسبه هزینه ها و مزایای این تحریم هاست و شاید به این نتیجه برسد که علایق آنها بهتر به نتیجه می رسد اگر برداشته شوند، مخصوصاً اگر رژیم معتقد باشد که تحریم ها تاثیری بر تهران نخواهد داشت. اگر ایران خواسته خود برای اصلاح برنامه هسته ای و همکاری در تایید آن اصلاحات را نشان می داد، مذاکره کنندگان ایرانی باید حرف ایالات متحده و متحدانش را می پذیرفتند و در عوض طرح هایی برای کاهش تحریم ها ارائه می شد. نبود یک پاسخ مثبت از طرف غرب، باعث شده ایران انگیزه ای برای پیشروی در مذاکرات نداشته باشد.

کشورهای تحریم کننده با سوالاتی همچون اینکه آیا افزایش تحریم ها و ابقاء آنها باعث حصول اهداف مورد نظر خواهد شد یا آیا نقطه جایگزینی  که افزایش تحریم ها یا استفاده نابجا از تحریم های موجود ممکن است تاثیر برعکس داشته باشد، مواجه هستند.

شاید کشورهای تحریم کننده با تشخیص درجه مطلوب فشار بر ایران، بیشترین سود از تحریم ها را ببرند و شروع به تبدیل از یک استراتژی صرفاً برای مقابله  به یک استراتژی برای ترکیب فشارها با واسنجی یک سری از سیگنال های مثبت شوند و در نتیجه باعث بوجود آمدن تحرک در مذاکرات بشوند.