ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
آبله‌مرغان یک بیماری خفیف، بسیار مسری و ویروسی است. این بیماری می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در کودکان شایع‌تر است، همچنین شیوع آن در اواخر زمستان و اوایل بهار بوده و ممکن است در فصل بهار بین دانش‌آموزان افزایش یابد، بنابراین والدین و اولیای مدرسه باید مراقب شیوع این ویروس بهاری باشند.
به گزارش پایداری ملی به نقل از ایمنا، در فصل مدرسه بسیاری از پدر و مادر‌ها از اینکه فرزندشان در طول مدرسه بیمار شود، نگران هستند. این نگرانی دو جنبه دارد، یکی به خطر افتادن سلامت کودک و دیگری عقب ماندن از درس و آموزش است، در این بین نیز انواع ویروس‌ها در فصل‌های مختلف شیوع می‌یابد و کودکان به دلیل ضعیف بودن سیستم ایمنی در معرض ابتلاء هستند، همان‌طور که در فصل زمستان شاهد ابتلای بسیاری از دانش‌آموزان به انواع بیماری‌های ویروسی بودیم در فصل بهار نیز این موضوع تکرار خواهد شد و اگر شیوه‌نامه‌های مقابله با بیماری‌های ویروسی رعایت نشود، می‌تواند زمینه‌ساز ابتلای کودکان بسیاری به بیماری‌ها شود.
در این بین متخصصان عفونی معتقدند؛ "آبله مرغان بیشتر در مهدکودک‌ها و مدارس مشاهده می‌شود و بیشتر کودکان از هم‌کلاسی‌های خود این بیماری را می‌گیرند. آبله‌مرغان یک بیماری بسیار مسری است که توسط یک ویروس «هرپس‌زوستر» ایجاد می‌شود. از زمان تولید واکسن آبله مرغان، میزان بروز آن به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا کرده است، اما هنوز هم هر ساله تعدادی از کودکان به آبله‌مرغان مبتلا می‌شوند.
این ویروس، در حلق، بینی و مجاری تنفسی فوقانی تکثیر می‌یابد و سپس در بدن منتشر می‌شود و غدد لنفاوی، کبد، طحال و ارگان‌های دیگر را درگیر می‌کند. بیماری به طور ناگهانی با تبِ کم و نشانه‌های عمومی خفیف شروع شده و به یک عفونت جلدی با تاول قرمزرنگ که در مراحل مختلف تولید و شفافیت قرار دارد، منجر خواهد شد. پس از بهبود بیماری، این ویروس به صورت غیر فعال برای تمام عمر در اعصاب مجاور نخاع افراد باقی می‌ماند و آن را برای همیشه نسبت به آبله مرغان مصون می‌کند، هر چند موارد استثنا نیز وجود دارد. ضعیف شدن سیستم ایمنی افراد مسن (بالاتر از پنجاه سال) می‌تواند ویروس موجود در بدن آن‌ها را دوباره فعال کند و موجب زونا شود.
طبق تحقیقات؛ عامل بیماری آبله مرغان، ویروسی از خانواده هرپس‌ها به نام واریسلا زوستر (وی- زد) است. این بیماری مانند سرماخوردگی به سرعت منتشر شده و سایر کودکان را مبتلا می‌کند. بیشتر موارد آن در سنین پنج تا ۱۰ سالگی رخ می‌دهد و شیوع آن در فصل‌های زمستان و بهار بیشتر است. شدت واگیرداری آبله مرغان خطرناک نیست. بروز این بیماری در کودکان نیز خطری ندارد، اما افراد بالغ و نوزادانی که مادر آن‌ها سابقه ابتلاء به آبله مرغان نداشته‌اند، در معرض خطر قرار دارند. این ویروس به سادگی از طریق تماس با افراد ناقل و بیمار منتشر می‌شود. به طور معمول ویروس آن در تاول‌ها، حلق و بینی کودک بیمار وجود دارد و هوای اتاق را از طریق ترشحات، آلوده می‌کند. انتقال بیماری بلافاصله پس از تنفس هوای آلوده یا لمس کردن تاول یا لباس آلوده به ترشحات صورت می‌گیرد؛ بنابراین کودک در اثر تماس با فردی که زونا دارد نیز به آبله مرغان مبتلا می‌شود. دور کردن کودک بیمار از سایر اعضای خانواده نمی‌تواند از انتشار بیماری جلوگیری کند، زیرا ویروس بیماری از طریق ذرات معلق در هوا منتشر می‌شود. نگهداری کودک در یک اتاق مجزا نیز، خطر آلوده شدن سایر اعضای خانواده را کاهش نمی‌دهد، چراکه ویروس معلق در هوا از شکاف‌های در هم عبور کرده و محیط خانه را آلوده می‌سازد. احتمال آلوده شدن سایر اعضای خانواده، حتی در صورتی که کودک بیمار در اتاقی دیگر باشد، ۹۰ درصد خواهد بود. آبله مرغان از دو روز پیش از پیدایش دانه‌های تاولی تا پنج روز پس از آن سرایت می‌کند و دوره انتشار آن توسط کودک آلوده، هفت روز است. دوره نهفتگی بیماری، حدود ۱۴ تا ۱۶ روز با دامنه ۱۱ تا ۲۰ روز پس از تماس با ویروس است. علائم اولیه بیماری، شامل تب، ضعف و بی‌اشت‌هایی است که یک روز قبل از پدیدار شدن دانه‌ها روی پوست، ایجاد می‌شود. پس از آن، دانه‌های برجسته کوچکی روی پوست ظاهر شده که به سرعت به حالت تاول‌های بیضوی و قطره اشکی درمی‌آیند. پس از آن، ضایعه‌های زخمی شده، دلمه می‌بندند و سپس بهبود می‌یابند.
در این میان چندی پیش والدین برخی از مدارس در اصفهان از شیوع بیماری آبله مرغان ابراز نگرانی کرده و طبق مشاهدات و گزارش‌های مدارس مطرح کردند که هر روز بر تعداد بیماران افزوده می‌شود و اگر طی روز‌های گذشته به کلاس‌ها سر می‌زدید متوجه صندل‌های خالی دانش‌آموزانی که بر اثر این بیماری غیبت کرده‌اند می‌شدید، اما نه تنها از تعداد بیماران کاسته نشد بلکه روزبه‌روز بیماری شدت گرفت، به طوری که بیماری به خانواده‌ها گسترش یافت و افرادی زیادی مبتلا شدند. این نگرانی دو جنبه دارد، یکی به خطر افتادن سلامت کودک و دیگری عقب ماندن از درس و آموزش است.
افزایش آبله مرغان در اصفهان / خوددرمانی ممنوع
پژمان عقدک، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می‌گوید: براساس دریافت اطلاعاتی از سوی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، در حال حاضر مختصری بروز بیماری آبله مرغان در اصفهان افزایش یافته و این موضوع طبیعی است، چرا که هر سال در اوایل بهار با شیوع آن مواجه هستیم، اما امسال در چند روز پایان اسفندماه تا حدودی با روند افزایشی این بیماری روبه‌رو شدیم.
وی با اشاره به اینکه بدون شک شیوع ویروس آبله مرغان در مکان‌های تجمعی مانند مدارس و پادگان‌های سربازی بیشتر مشاهده می‌شود، اظهار می‌کند: انتظار داریم که این بیماری بیشتر در کودکان رده سنی مدارس مشاهده شود، اما در تجمع‌هایی به صورت گروهی هم قابل شهود است، البته در بزرگسالان نیز به شیوه تک نفره بروز می‌کند.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با تاکید بر اینکه افراد نباید در خصوص علائم پوستی و برجستگی آبکی که در دست‌ها، بدن و دیگر اعضا بروز می‌کند، به هیچ‌وجه اقدام به خود درمانی کنند، می‌افزاید: افراد باید برای بهبود این بیماری باید حداقل یک بار به مرکز بهداشتی و درمانی و پزشک مراجعه کنند تا در صورت نیاز به درمان با توصیه پزشک اقدامات لازم انجام شود.
وی با بیان اینکه بروز ویروس آبله مرغان امسال در اصفهان نسبت به گذشته روند افزایشی داشته است، تاکید می‌کند: این بیماری در سال‌جاری از نظر زمانی ۱۵ تا ۲۰ روز زودتر شیوع یافته است.
عقدک می‌افزاید: بدون شک شیوع ویروس آبله مرغان در مکان‌ها و مناطق تجمعی مانند مدارس و پادگان‌ها و نیز در گروه‌های سنی پایین کودکان به دلیل تعامل بیشتر، روند افزایشی دارد، لذا خواستاریم که اگر خانواده‌ها با علائم این بیماری مواجه شدند، از رفتن فرزند خود به مدرسه پیشگیری کنند و در ادامه نیز براساس نسخه پزشک برای بهبودی کامل، روند درمان را طی کنند.
مراقب باشید در بهار به این ویروس مبتلا نشوید
براساس این پیوند؛ سمیه حقیقی‌پور متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری پیش‌تر با بیان اینکه شیوع بیماری ویروسی آبله مرغان در اواخر زمستان و فصل بهار بیشتر از بقیه فصول است و مشخصه آن ضایعات پوستی قرمز رنگ و آبکی به همراه تب است، می‌گوید: بروز این بیماری در کودکان شایع است، اما می‌تواند برای افرادی که قبلاً به این بیماری ویروسی مبتلا نشده‌اند در هر سنی رخ دهد.
وی درباره بیماری آبله مرغان که تا ۴۸ ساعت اول به شدت مسری است، اظهار می‌کند: علائم آن با ظاهر شدن جوش‌های آبکی بر روی بدن شروع می‌شود و بعد از آن به بقیه قسمت‌های بدن سرایت می‌کند، در این بیماری ویروسی فرد به طور معمول دچار تب، بی اشتهایی، خارش در محل تاول‌ها، حالت تهوع و خستگی مفرط می‌شود.
متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری می‌افزاید: آبله مرغان یک عفونت ویروسی است که باعث بروز خارش‌های خفیف و دانه‌های قرمز می‌شود. این بیماری ویروسی از راه تنفس انتقال می‌یابد و بیشتر افراد قبل از رسیدن به بزرگسالی به آن دچار می‌شوند، به طور معمول واکسیناسیون این بیماری در کشور ما انجام نمی‌شود و خطر ابتلاء برای هر کسی که به ویروس این بیماری (هرپس زوستر) مبتلا نشده، وجود دارد.
وی ادامه می‌دهد: شیوع آبله مرغان از اواخر زمستان آغاز می‌شود و تا اواخر فصل بهار ادامه دارد. در روز‌های ابتدایی ابتلای فرد به این بیماری ممکن است علائمی شبیه سرماخوردگی داشته باشد و به دنبال آن فرد دچار ضایعات پوستی می‌شود که اول به صورت دانه‌های قرمز پوستی و جوش‌های آبکی (بثورات وزیکولی) ظاهر می‌شود و بعد از حدود هفت تا ۱۰ روز دانه‌های آبکی به صورت زخم دلمه می‌بندد، لذا توصیه می‌شود تا زمانی که دانه‌های پوستی خشک نشده‌اند بیمار به مدرسه یا محل کار نرود.
حامل ویروس آبله‌مرغان تنها انسان است
حقیقی‌پور با اشاره به اینکه برای درمان، داروی ضدویروس مختص این بیماری وجود دارد، می‌گوید: رعایت موارد بهداشتی، استحمام بدون مواد شوینده و تحریک‌کننده، استفاده از استامینوفن برای کاهش تب و درد، کوتاه کردن ناخن‌ها برای جلوگیری از خاراندن تاول‌ها از جمله مواردی هستند که به بهبود بیماری کمک می‌کنند.
وی اضافه می‌کند: افراد پرخطر مانند زنان باردار و افرادی که بیماری نقص ایمنی دارند باید از تماس با فرد مبتلا به آبله مرغان خودداری کنند، چرا که این ویروس می‌تواند مشکلات بیشتری مانند به وجود آمدن ناهنجاری‌های جنینی در زنان باردار و درگیر شدن سیستم اعصاب مرکزی و ریه‌ها در بیماران نقص ایمنی را برای آن‌ها همراه داشته باشد.
این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری می‌افزاید: فردی که به آبله مرغان مبتلا شده و بهبود یافته است دوباره به آن مبتلا نمی‌شود، اما ویروس این بیماری در بدن فرد بهبود یافته در گانگلیون‌های عصبی تا مدت‌ها زنده باقی می‌ماند و اگر این ویروس به هر دلیلی مانند استرس و نقص ایمنی دوباره فعال شود موجب بروز بیماری دردناکی به نام "زونا" می‌شود که دارای ضایعات محدودتر و به صورت یک خط مشخص هستند.
وی با تاکید بر اینکه جز استراحت و دادن دارو‌ها برای پایین آوردن تب و کاهش خارش، درمان خاصی برای آبله مرغان وجود ندارد، گفت: در کشور آبله مرغان واکسیناسیون کشوری ندارد، اما در بعضی کشور‌ها با واکسیناسیون کنترل شده است. حامل ویروس آبله مرغان تنها انسان است.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!