خوب یا بد همه عادت کرده بودند که در مراجعه به یک عابربانک وجه خود را واریز کنند و در لحظه پول به حساب دیگری وارد شود. حتی خیلی از بانک ها از این انتقال همزمان وجه به حساب دیگری بهره برداری تبلیغاتی می کردند و سعی بر جذب مشتری بیشتر داشتند.
اینکه « کارت به کارت» وجه گهگاهی با تراکنش ناموفق مواجه می شد مساله ای
بود که اغلب مشتریان بانک ها حتی پیگیربرگشت وجه ظرف 72 ساعت نمی شدند و در
بیشتر مواقع نیز در همین مدت پول به حساب مشتری برگشت می خورد.
با این حال
این روزها بانک مرکزی بازی شبکه شتاب را با طرحی با عنوان "شاپرک" بهم زده
است و البته مسوولان این بانک نیز از این طرح که منجر به تاخیر بیش از 4
ساعته در واریز وجه می شود دفاع می کنند.
البته مشاور مدیرعامل طرح شاپرک
در گفت وگو با خبرآنلاین که مشروح آن را در ادامه می خوانید ریشه گلایه
مردم در برهم زدن شبکه شتاب را عادت کردن مردم به روش گذشته و واکنش در
مقابل تغییر می داند.
مجموع این گفت وگو با یوسف کاووسی در نهایت به این
نکته می رسد که شاپرک برای ایجاد نظارت بیشتر بر بانک ها وارد عرصه بانکی
شده است.
آقای کاووسی وقتی شبکه شتاب به کار خودش ادامه می
داد بهتر نبود به فکر ارتقای این سیستم باشید تا آوردن طرحی که به نظر می
رسد تکنولوژی انتقال وجه را علاوه بر اینکه به روز رسانی نکرده بلکه یک پله
هم عقب رفته است؟ اینطور نیست؛ تا پیش از ایجاد طرح شاپرک
تراکنش ها از طریق شرکت های واسطه صورت می گرفت به معنی آنکه یک شرکت میان
بانک و مشتریان وجود داشت. اما در حقیقت شاپرک وارد شده که بتوان نظارت
بیشتری بر مدیریت کلان بانک ها داشت. درگذشته مغایرت های زیادی در تراکنش
ها اتفاق می افتاد که ما سعی کردیم تمام مشکلات گذشته را در یک پکیج در
شاپرک ببینیم و سعی بر حل آن داشته باشیم. در واقع وجه پس از واریز و پس از
مدیریت لازم به حساب دیگری واریز می شود و دراینصورت مغایرت ها کم می شود.
واقعیت این است که در گذشته مغایرت های تراکنش ها و پیغام برگشت وجه پس از
72 ساعت و پیگیری ها برای دلیل این عدم تراکنش موفق مشکلاتی را برای
مشتریان بانک ها ایجاد کرده بود که ما سعی کردیم در این طرح این مشکلات را
برطرف کنیم.
برداشتن شرکت های واسطه میان بانک و مشتریان چه نتیجه مثبتی در بردارد؟ ما
حدود 13 تا 14 شرکت واسطه ای داشتیم که مسوولیت این انتقال وجه ها را بر
عهده داشتند. اما باید به خاطر بیاوریم هک شدن یکی از این شرکت ها و فاش
شدن رمز بیش از 3 میلیون کارت بانکی. بنابراین ما با شاپرک سعی بر ارتقای
امنیت شبکه داشته ایم و این طرح از این جمله اتفاق ها جلوگیری می کند.
به
نظرتان بهتر نبود همان شبکه شتاب را تقویت می کردیم. چراکه بسیاری از مردم
از اینکه وجه به صورت آنلاین به حساب دیگری واریز نمی شود گلایه می کنند؟ آن
موقع هم واریز وجه به صورت آنلاین انجام نمی شد. بانک ها منابع مالی خود
را واریز می کردند و عملیات در شبکه شتاب فرآیند خودش را طی می کرد. این
امتیازی بود که بانک ها به مشتریان خود می دانند. اما در شرایط فعلی همه
بانک ها از یک طرح استفاده می کنند و مزیتی نسبت به دیگری ندارند. برخی
از کارشناسان معتقدند این تصمیم بانک مرکزی برای حساب کردن برروی سود این
پول ها در توقف چند ساعته است و این سود از بانک ها به مرور گرفته خواهدشد. اصلا چنین چیزی صحت ندارد. بانک مرکزی به هیچ وجه دنبال سود نیست. ما به هیچ عنوان از بانک ها در خصوص اینکار سودی نخواهیم گرفت. در
حال حاضر بسیاری از مغازه داران معتقدند وقتی مشتری به ازای وجه خرید خود
کارت می کشد نمی توان مطمئن شد که پول به جساب واریز شد و نظارت مشخصی
برروی این امر صورت نمی گیرد. به هرحال تجربه ثابت کرده که وقتی با یک
سیستم کار می شود اگر بخواهیم آن را تغییر دهیم قطعا مقاومت هایی صورت می
گیرد. به هرحال نباید فراموش کنیم که وقتی شما به یک مغازه مراجعه می کنید و
خرید را انجام می دهید به شما فاکتوری ارائه می شود که در آن شماره
کارت،شماره پذیرنده،تاریخ و ساعت قید شده که به معنی رسید بانکی است.
بنابراین یک نسخه از این فاکتور در اختیار خریدار و دیگری در اختیار
فروشنده است و اگر مشکلی پیش بیاید بررسی آن کار دشواری نخواهد بود.
دستگاه های کارت خوان موجود در مغازه ها نیز تغییر خواهند کرد؟ فعلا نه اما در آینده به آرم شاپرک مجهز خواهند شد.
خب فکر نمی کنید این خودش بار یک هزینه مالی زیاد را به سیستم بانکی تحمیل می کند؟ اینطور
فکر نمی کنیم. به هرحال هدف اصلی بانک مرکزی این بوده که تمام مبادلات
مالی در سیستم بانکی از سوئیچ شاپرک رد شود در حالیکه در گذشته از شتاب می
گذشته است.
بهتر نبود بانک مرکزی به جای در اولویت قرار
دادن طرح شاپرک به فکر ارتقای بانکداری الکترونیک در کشور می افتاد تا هر
روز شاهد افزایش مشکلات این بخش نباشیم؟ شاپرک چند حلقه دارد
که به صورت زنجیروار به هم متصل خواهند شد. در برنامه های آتی بانک مرکزی
در رابطه با بانکداری الکترونیک ارتقا و امنیت سیستم و تسهیل در پرداخت
وجود دارد.
به هرحال خیلی از کارشناسان معتقدند مهمتر از
طرح شاپرک سروسامان دادن به وضعیت عابربانک هاست که اغلب قطع هستند و
بسیاری از مردم با مشکلات عدیده ای در این خصوص مواجه شده اند؟ قطع
بودن عابربانک ها به چند عامل بستگی دارد. در اولین قدم سیستم مخابرات است
که اگر خط ارتباطی قطع شود بالطبع آن عابربانک ها هم قطع می شوند. در
مرحله دوم به سوئیچ مرکزی خود بانک ها بر می گردد. وقتی سوئیچ خود بانک ها
قطع شود دیگر نمی توان مشکل را در بانک مرکزی جستجو کرد. هرچند که این بانک
ها به دلیل این اختلالات جریمه می شوند با این حال وقتی شما به بانکی
مراجعه می کنید و می بینید قطع است اما بانک دیگری در همان زمان به شما
سرویس می دهد این نشان می دهد که مشکل در سوئیچ مرکزی بانک مذکور بوده است.
اما در نهایت در صورت تراکنش ناموفق و مغایرت های موجود باید این مشکل را
در بانک مرکزی جستجو کرد که البته واحدی در بانک در این خصوص مشغول است.