به نقل از آسوشیتدپرس، اگرچه شواهدی در دست است که نشان میدهد آثار تحریمهای بینالمللی بر ضد ایران تعمیق شده و میلیاردها دلار نفتی را از دسترس دولت این کشور خارج کرده است، اما هیچ نشانهای مبنی بر آن وجود ندارد که تحریمها به هدف غایی غرب از اعمالشان یعنی توقف برنامه هستهای ایران رسیده باشند.
بنابراین گزارش، ایران ثابت کرده است که در مقابله با تحریمها ماهر است و اگر قیمت نفت سقوط نکند، میتواند استقامت اقتصادی لازم را در پیشبرد برنامه هستهای خود نشان دهد؛ برنامهای که غرب مدعی است با هدف تولید تسلیحات دنبال میشود اما ایران بر صلحآمیز بودن آن تاکید دارد.
«استیو هانک»، استاد اقتصاد کاربردی دانشگاه جان هاپکینز که به بررسی مسائل اقتصادی ایران میپردازد تصریح کرده که ایران میتواند برای مدت زمان طولانی مقاومت کند. وی مدعی شده است: «تحریمها بهعنوان بازدارنده تولید سلاح هستهای کم و بیش ناکارآمد هستند چرا که بیشتر کارشناسان میگویند که ایران ظرف 2 سال قادر به تولید سلاح است.» این ادعا در حالی مطرح میشود که ایران همواره بر ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای خود تاکید کرده است.
آسوشیتدپرس در این گزارش تلاش کرده است تا با بحرانی جلوه دادن وضعیت اقتصادی ایران نشان دهد که تحریمها تاثیر شگرفی در زندگی مردم این کشور داشتهاند. به نوشته این خبرگزاری، تحلیلگران آمریکایی تورم واقعی را در ایران بیش از سالانه 34 درصد میدانند و یکی از بزرگترین ضربات به اقتصاد ایران در ماه فوریه وارد شد که این کشور از دسترسی به درآمدهای نفتی خود محروم شد. بر اساس این تحریمها، واردکنندگان نفت از ایران تنها قادرند پول نفت را به حسابهای قفلشدهای واریز کنند که ایران از طریق آنها میتواند کالاهای تحریمنشده خریداری کند. اگر واردکنندگان نفت از ایران این مساله را رعایت نکنند، از سیستم مالی آمریکا اخراج میشوند.
بر اساس گزارش فوق، هفته قبل، مدیر مرکز پژوهشهای پارلمان ایران، کاظم جلالی، ابراز داشت که بیش از 60 میلیارد دلار از ذخایر ارزی ایران در بانکهای خارجی مسدود شدهاند و در دسترس نیستند.
اگر ایران نتواند به ذخایر ارزی خود در حسابهای خارجی دسترسی پیدا کند طبعا توانایی خود را در جلوگیری از سقوط ارزش ریال از دست خواهد داد.
«مارک دوبویتز»، مدیر مرکز موسوم به دفاع از دموکراسیها که موافق سرسخت تشدید تحریمها بر ضد ایران است، ابراز داشته که مقدار ذخایر ارزی خارجی ایران که در دسترس این کشور هستند، مهمترین مسالهای است که دستگاههای اطلاعاتی باید به آن پی ببرند. دانستن این مساله نشان خواهد داد که ایرانیان قبل از دسترسی به نقطه بدون بازگشت هستهای از نظر اقتصادی میمیرند یا پس از آن؟!
پیشنهاددهندگان تحریمها امیدوارند که مشکلات اقتصادی ایران را به تغییر رفتار ملزم کند. اما تشخیص تاثیر ابعاد واقعی تحریمها هم تقریبا غیرممکن است چرا که ایرانیها دادههای اقتصادی خود را با تاخیر زیاد و یا غیردقیق منتشر میکنند.
صندوق بینالمللی پول تخمین زده است که ذخایر ارزی در حدود 80 میلیارد دلار است. این رقم، رقم خوبی است اما روشن نیست چه میزان از آن در دسترس قرار دارد؟ مرکز تحقیقات اقتصادی «روبینی» و بنیاد دفاع از دموکراسیها مدعی هستند که 30 تا 50 میلیارد دلار از این مبلغ میتواند در دسترس ایران باشد.
با این وجود، تحلیلگران بر این باورند که اقتصاد ایران تاکنون مقاوم نشان داده و آنقدر انعطافپذیر بوده که بخشی از آثار تحریمها را جبران کند. کاهش ارزش ریال هم یک منفعت داشته و آن جذابیت بیشتر صادرات بوده است. این امر به ایران کمک کرده که وابستگی خود به نفت را بکاهد.
ایران در سال 2012 موفق شد صادرات کالاهای غیرنفتی خود را که مشمول تحریم نیستند، 20 درصد افزایش دهد که شامل سیمان، سنگ آهن، پسته و فرش میشوند. با این حال نفت همچنان بزرگترین منبع درآمد ایرانیهاست.