نگاهی به پیشینه کلید واژه «رونق تولید» در ایران

به گزارش پایداری ملی، رهبر معظم انقلاب از سال 1369 تا 1377، هر ساله متناسب با مقتضیات روز بر موضوعات کلیدی نظیر «تحول درونی و اصلاح امور -سال1369» و «وجدان کاری، انضباط اجتماعی، انضباط اقتصادی -سال1374 تاکید می‌کردند که می‌توان آن را نامگذاری غیررسمی سال‌ها از سوی ایشان دانست.

پیشینه رسمی نامگذاری سال‌ها به سال1378  و عنوان «سال امام خمینی(ره)» برمی‌گردد. پس از آن، نام‌گذاری‌ها همه ساله تکرار و شعار‌های همچون «اقتدار ملی و اشتغال‌آفرینی -سال1380»، «جهاد اقتصادی -سال1390»، «تولید ملى و حمایت از کار و سرمایه‌ ایرانى -سال1391»، «حماسه‌ سیاسی و حماسه‌ اقتصادی -سال1392»، «اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی -سال1393»، «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل -سال1395»، « اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال -سال1396» و سال 1397 نیز به عنوان سال «رونق تولید» از سوی ایشان نامگذاری شد.

از آن‌جا که تعیین سیاست‌های کلی نظام یکی از وظایف رهبری به‌شمار می‌رود، می‌توان این نامگذاری‌ها را نقشه راهی برای ملت و سران قوای سه‌گانه نظام جمهوری اسلامی ایران بویژه دولتمردان برشمرد که بایستی آن را مبنای عمل قرار دهند.  

بیان عنوان «رونق تولید» در سال 1398 را می‌توان حلقه‌ای از زنجیره اقتصاد اسلامی ایرانی مورد نیاز کشور به‌حساب آورد. زنجیره‌ای که تاکید بر « انضباط اقتصادی» در سال 1374، برای نخستین بار و شعار رسمی «جهاد اقتصادی» در سال 1390 را می‌توان واضح‌ترینِ اشاره‌ها به آن دانست.

نیاز به تکرار است که «تعیین سیاست‌های کلی نظام» از وظایف رهبری است که اشاره و مطالبه تحقق «اقتصاد اسلامی ایرانی» از جمله این سیاست‌ها است؛ و اگر سایرین نیز به رسالت خود عمل می‌کردند نیازی به تشریح و ورود جزئیات زنجیره اقتصادی کشور از سوی رهبر معظم انقلاب پدید نمی‌آمد.

با بیان انضباط و جهاد اقتصادی باید متولیان امر، زنجیره اقتصادی مطلوب نظام اسلامی را ترسیم و در راستای عمل به آن گام برمی‌داشتند که می‌توان بر اساس تداوم تعیین شعارهای اقتصادی برای سالیان متمادی مدعی شد این امر از سوی متولیان تحقق نیافته است.

در بند نخست اصل 110 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که به وظایف و اختیارات رهبری می‌پردازد بیان شده که «تعیین سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام» بر عهده رهبر معظم انقلاب است و بر همین اساس نیز سیاست‌های کلی «اقتصاد مقاومتی» از سوی معظم‌له در 29بهمن‌ماه سال 1392 مشتمل بر 24بند  به روسای قوای سه‌گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شد.

در بندهای چهارم و ششم سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب کلید واژه‌ «افزایش تولید»، و در بند یازدهم، کلیدواژه «تهسیل تولید» به‌کار رفته و مجموعا 13مرتبه واژه «تولید» استفاده شده است. می‌توان این ابلاغیه را نخستین کاربرد شبه عینی کلید واژه «رونق تولید» به عنوان یکی از حلقه‌های اقتصاد اسلامی ایرانی در کشور دانست.

دولت، اصلی‌ترین مجری برنامه‌های اقتصادی کشور محسوب می‌شود و با ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، تحقق این سیاست‌ها بر عهده دولت قرار گرفت. رئیس جمهور در یکم اسفندماه 1392، معاون اول خود را مسوول ساماندهی اقدامات لازم در خصوص سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی کرد. معاون اول رئیس جمهور در دهم اسفندماه 1392 وظایف دستگاه‌های مرتبط را تعیین و در فروردین سال 1393 «شورای اقتصاد» به عنوان مرجع تصویب برنامه‌های اقتصاد مقاومتی شکل گرفت.

رهبر معظم انقلاب طی بیاناتی در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت در روز چهارشنبه چهارم شهریورماه سال 1394، کارآمدی راهبری و تحقق اقتصاد مقاومتی را نیازمند جایگزینی این شورا با «ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی» دانستند.

با تصویب هیئت وزیران، به منظور بررسی، تصویب و راهبری برنامه‌های اقتصاد مقاومتی و نظارت بر عملیات اجرایی آنها مقرر شد «ستاد راهبری و مدیریت اقتصاد مقاومتی» به ریاست معاون اول رییس جمهور تشکیل شود. این مصوبه جهت اجرا در روز سه‌شنبه 31شهریورماه 1394 از سوی معاون اول رییس جمهور به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ و نخستین نشست این ستاد نیز به ریاست وی، ظهر روز سه‌شنبه هفتم مهرماه ۱۳۹۴ شکل گرفت.

معاون پارلمانی رئیس‌جمهور در 17 آذرماه سال 1394 با اعلام جزئیاتی از دیدار رئیس‌جمهور و برخی اعضای دولت در شامگاه شانزدهم آذرماه همان سال با رهبر معظم انقلاب، از تغییر نام «ستاد راهبری اقتصاد مقاومتی» به «ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی» خبر داد. رهبر معظم انقلاب در 20 اسفندماه همان سال بار دیگر در دیدار با اعضای مجلس خبرگان مجددا بر تشکیل ستاد فرماندهی تاکید کردند که بیانگر عملیاتی نشدن این ستاد فرماندهی بود.

نهایتا در 16فروردین‌ماه سال 1395 نشست ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی برگزار و در راستا تحقق شعار آن سال با عنوان «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» پروژه‌های کارگروه‌های برنامه‌های ملی اقتصاد مقاومتی جهت اجرا در سال 1395 به تصویب رسید.

مجموعا 35 برنامه ملی با عنوان دقیق « ارتقای توان تولید ملی(درون‌زایی اقتصاد» در آن نشست مصوب شد و در مصوبه بند «الف» با مجری‌گری وزارت صنعت، معدن و تجارت، نخستین برنامه اولویت‌دار با عنوان «رونق تولید و تعیین تکیلف 7500 واحد تولیدی مشکل‌دار و با هدف فعال نمودن آن‌ها» در صدر قرار گرفت.

مصوبات این نشست را می‌توان سرآغاز عینی کاربرد کلید واژه «رونق تولید» در کشور دانست. تعیین شعار «اقتصاد مقاومتی؛ تولید، اشتغال » در سال 1396 و شعار «رونق تولید» در سال‌جاری بیانگر اهمیت تولید در چرخه اقتصادی کشور است.

انتظار می‌رود دولتمردان در سال 1397 علاوه بر رونق‌بخشی محسوس به تولید کشور با تکیه بر توان ملی و توجه به منویات ولی امر مسلمین جهان، نسبت به طراحی و عملیاتی‌سازی سایر حلقه‌های اقتصاد اسلامی ایرانی که همان اقتصاد مقاومتی و اقتصاد مطلوب نظام اسلامی است بیش از پیش اهتمام ورزند.