ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
آموزش عالی در تابستان ۹۷
دانشمندان ایرانی تابستان سال ۹۷ به رتبه‌های خوبی از نظر پایگاه‌های علمی دنیا دست یافتند.
به گزارش پایداری ملی، تابستان سال گذشته پرچم علمی کشورمان بالا بود به طوریکه دانشمندان و محققان کشورمان در آمارهای پایگاه‌های معتبر علمی رتبه‌های خوبی را کسب کردند.
* تیر ۹۷ چه گذشت؟
در تیرماه گذشته اخباری از رشد 10 پله‌ای ایران در رتبهبندی شاخص جهانی نوآوری شنیدیم.
تیرماه ۹۷ رتبهبندی شاخص جهانی نوآوری در سال 2018 منتشر شد و بر همین اساس، جمهوری اسلامی ایران با جهشی قابل توجه از رتبه 75 در سال 2017 به جایگاه 65 در سال 2018 رسیده است، این در حالی است که رتبه ایران در این شاخص در سال 2015، 106 بوده است.
شاخص جهانی نوآوری نام گزارشی است که هر ساله توسط سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) منتشر می‌شود و در آن به رتبه بندی کشورها از منظر نوآوری می‌پردازد.
این رشد قابل توجه مرهون رشد در ابعادی همچون خروجی‌های دانش و فناوری ( از جایگاه 90 در سال 2015 به جایگاه 41 در سال 2018) و خروجی‌های خلاق ( از جایگاه 116 در سال 2015 به جایگاه 59 در سال 2018) است که بی شک توسعه زیست بوم نوآوری و کارآفرینی و همچنین توسعه استارتاپ‌های فعال در بخش‌های مختلف اقتصادی نقش خوبی در کسب این جایگاه داشته است.
بر اساس گزارش سال 2018 سازمان جهانی مالکیت فکری، ایران با رشدی 10 پله‌ای یکی از بیشترین رشدها را در میان کشورهای همتراز خود داشته است. نکته قابل توجه اینکه جایگاه کشورمان در شاخص کارایی نوآوری (Innovation Efficiency Ratio)، از رتبه 56 در سال 2017 به رتبه 11 در سال 2018 رسیده است.
این امر بیشتر مرهون وضعیت مناسب شاخص‌های مربوط به ابعاد خروجی است و نشان از این موضوع دارد که ایران توانسته است علیرغم ضعف در برخی شاخص های مربوط به ورودی‌ها، خروجی‌های نوآوارنه مطلوبی را ارائه دهد.
بر اساس گزارش مذکور، ایران در میان 34 کشور با درآمد متوسط به بالا (upper-middle-income countries) در رتبه 16 و در میان 9 کشور آسیای مرکزی و جنوب غربی آسیا در رتبه دوم قرار دارد.
براساس جدولی که در آن، جایگاه کشورها در رتبه بندی کلی شاخص جهانی نوآوری ارائه شده است، رتبه کشورمان از جایگاه 106 در سال 2015 به جایگاه 65 در سال 2018 رسیده است که در مقایسه با گزارش سال 2017، بعد سرمایه انسانی و پژوهش نیز همانند سال‌های قبل رتبه قابل اعتنایی داشته است و در رتبه 45 بین کشورهای مورد بررسی قرار دارد.
بعد زیرساخت با 12 رتبه بهبود از جایگاه 99 به جایگاه 87، پیچیدگی کسب و کار با 7 پله بهبود از رتبه 115 به رتبه 108، پیچیدگی بازار با 6 پله بهبود رتبه از جایگاه 112 به جایگاه 106، در آخر بعد نهادها با 4 رتبه تنزل، از جایگاه 106 به جایگاه 110 در بین کشورهای مورد بررسی رسیده است.
بنابر این گزارش، یکی از ویژگی‌های گزارش شاخص جهانی نوآوری، نگاه همه جانبه و متوازن به همه ابعاد اثرگذار بر نوآوری است و مرور داده‌های جدول جدید رتبه بندی کشورها در سازمان جهانی مالکیت فکری نشان از این دارد که رشد شاخص‌های کشور، چه در بازه‌های چهار ساله (از سال 2015 تا 2018) و چه در مقایسه با سال گذشته، در اغلب قریب به اتفاق ابعاد، با رشد همراه بوده است. اما نکته قابل توجه اینکه علیرغم رشد رتبه کلی کشور در سال‌های اخیر، برخی از ابعاد که به ورودی‌های نوآوری برمی‌گردد رتبه مطلوبی ندارند و این ضعف و عدم توازن در رتبه ابعاد، نباید با رشد قابل توجه و رتبه بسیار خوب ابعاد دیگر که منتج به بهبود در رتبه کلی شده است، نادیده گرفته شود.
*دانشگاه تهران در صدر ارائه بیشترین تعداد مقالات در میان دانشگاه‌های کشور
مجتبی شریعتی‌نیاسر معاون آموزشی وزیر علوم در نشست هم‌اندیشی ارتقای پنج دانشگاه و پنج پژوهشگاه برتر کشور به تراز بین‌المللی در وزارت علوم در تیرماه گذشته گفت: یکی از پروژه‌های اقتصاد مقاومتی که به وزارت علوم محول شد ارتقای حداقل پنج دانشگاه و پنج پژوهشگاه به تراز بین‌المللی بود که از زمان ابلاغ این برنامه این موضوع را به تمام دانشگاه‌های کشور اعلام کردیم و از آنها درخواست کردیم که در صورت آمادگی در این برنامه شرکت کنند و دانشگاه‌ها نیز برنامه‌های خود را در این زمینه ارائه دادند.
وی افزود: بعد از ابلاغ برنامه فوق در مجموع 12 دانشگاه و 16 پژوهشگاه در کشور اعلام آمادگی کردند که می‌توانند به تراز بین‌المللی دست یابند که این موضوع در حوزه ستادی با حضور وزیر وقت مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت 16 دانشگاه و 9 پژوهشگاه از بین آنها برگزیده شدند. در ابتدای اجرای برنامه فوق سالیانه قرار شد 16 میلیارد تومان اعتبار به این پروژه اختصاص بدهیم که البته به دلیل کمبود اعتبار نتوانستیم آن را فراهم کنیم.
شریعتی‌نیاسر اظهار داشت: برای پیشبرد اجرای برنامه فوق کمیته‌ای در وزارت علوم تشکیل شد که در این کمیته هر یک هفته در میان فعالیت‌های مراکز آموزش عالی که قرار شد به تراز بین‌المللی دست یابند را رصد می‌کردیم، در نهایت توانستیم شاخص 42 و 33 گانه را در این زمینه تعریف و به مراکز 9+16 ابلاغ کنیم و خوشبختانه هر کدام از مراکز نیز در این کمیته نماینده‌ای را معرفی کردند که فعالیت‌های آنها از طریق این نماینده در جلسات کمیته مورد رصد قرار بگیرد. به طور کلی برای سال 97 به این تصمیم‌گیری رسیدیم که در کمیته نظارت هر جلسه یک دانشگاه گزارش عملکرد خود در این زمینه ارائه دهند.
شریعتی‌نیاسر گفت: روند حرکت به سمت بین‌المللی شدن توسط دانشگاه‌های تعیین شده رضایت‌بخش است، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی با علم بر اینکه وضعیت اعتباری و بودجه‌ای مطلوب در این زمینه وجود ندارد اما همواره در اجرای این طرح تأکید و روند فعالیت‌های خود را مثبت ارائه کردند. به طور کلی این مراکز نقش اجرای پروژه را حرکت موثر و خوب ارزیابی کردند و بر این باور بودند که باید اجرای آن ادامه یابد. اگرچه تدابیری نیز اندیشیده شده که با کمک مراکز آموزشی، پژوهشی و دستگاه‌های اجرایی کشور در سازمان برنامه و بودجه حمایت‌هایی نیز از اجرای این پروژه صورت بگیرد.
وی افزود: براساس نظام‌های رتبهبندی مطرح جهانی نظیر شانگهای، کیو اس، لایدن، تایمز و دانشگاه‌هایی که بخواهند به تراز بین‌المللی دست یابند باید بتوانند یک مرکز کارآفرین باشند. به طور کلی تمرکز بر وجود نخبگان جامعه علمی، همکاری سایر دستگاه‌ها و نقش حاکمیت برای دستیابی مراکز علمی-آموزشی به تراز جهانی بسیار موثر و مفید است.
شریعتی‌نیاسر ادامه داد: براساس شاخص‌ها میانگین درآمد سرانه 200 دانشگاه برتر دنیا به ازای هر عضو هیأت علمی 751 هزار دلار است. همچنین نسبت دانشجو به استاد در این دانشگاه‌ها 11 به 0.7 درصد می‌رسد. ضمن اینکه 20 درصد کادر هیأت علمی در 200 دانشگاه برتر دنیا از اساتید خارجی تشکیل می‌شود. درآمد تحقیقاتی 200 دانشگاه برتر دنیا 230 هزار دلار به ازای هر عضو هیأت علمی است و تقریبا 43 درصد مقالات تحقیقاتی مربوط به این 200 دانشگاه برتر است.
معاون آموزشی وزارت علوم گفت: 19 درصد دانشجویان 200 دانشگاه برتر دنیا را دانشجویان خارجی تشکیل می‌دهند، به طور کلی نسبت استاد به دانشجو، تعداد مقالات اساتید، میزان ثبت اختراع و برخی مسائل دیگر از مهمترین شاخص‌های عمده برای کسب برتری در ترازهای بین‌المللی می‌باشد ضمن اینکه برای دستیابی به این جایگاه باید از شیوه‌های آموزشی و پژوهشی، جذب اساتید بین‌المللی، پرداخت حقوق بالا، تدریس به زبان انگلیسی و توجه ویژه‌ای داشته باشیم.
شریعتی نیاسر گفت: میزان اعتبار اختصاصی به 200 دانشگاه برتر دنیا یک میلیون و 600 هزار دلار به ازای هر دانشجو است و در شرایط بهتر حدود 500 هزار دلار سرانه هر دانشجو تعیین شده است و دانشگاه‌های متوسط در این رده بندی 35 تا 50 هزار دلار سرانه دانشجو دریافت می‌کنند و در وضعیت بدتر نیز 20 تا 35 هزار دلار به ازای هر دانشجو سرانه تعیین شده است. بنابراین ما انتظار داریم دانشگاه‌های تراز اول کشور ما بتوانند با پایین‌ترین سطح شاخص‌های دانشگاه‌های برتر دنیا برابر باشند. این در حالی است که سرانه دانشجویان در دانشگاه‌های برتر کشور ما حدود 20 میلیون تومان به ازای هر دانشجو است.
وی گفت: میزان بودجه دانشگاه‌های کشور در سال 96 حدود 6700 میلیارد تومان تعیین شد که این میزان در سال 97 به 7740 میلیارد تومان افزایش پیدا کرد، اگرچه اخیرا در گزارش مطرح شده این آمار به حدود 9000 میلیارد تومان رسیده است اما به طور کلی سرانه 16 دانشگاه سطح یک کشور بین 16 تا 19 میلیون تعیین شده است.
معاون آموزشی وزارت علوم گفت: بیشترین تعداد مقالات به دانشگاه تهران اختصاص دارد و دانشگاه امیرکبیر و تربیت مدرس از نظر مقالات داغ رتبه اول در کشور را به خود اختصاص داده‌اند. به طور کلی متأسفانه دانشگاه‌های کشور از نظر مقالات داغ وضعیت خوبی ندارند.
شریعتی گفت: در این زمینه دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی منتخب اقدامات بسیار خوبی انجام داده‌اند که مهمترین آنها این است که هر کدام از این مراکز میزانی از اعتبارات عمومی، اختصاصی و حتی تجهیزاتی خود را برای پیشبرد این پروژه اختصاص داده‌اند. مثلا دانشگاه صنعتی شریف حدود 60 میلیارد ریال، دانشگاه خوارزمی 9 میلیارد ریال، دانشگاه فردوسی مشهد 14 میلیارد ریال، امیرکبیر 11 میلیارد ریال، اصفهان 45 میلیارد ریال را صرف این موضوع کرده‌اند.
* مرداد 97 چه گذشت؟
مردادماه سال ۹۷، محمدجواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اظهار داشت: براساس آخرین اطلاعات مستخرج از پایگاه استنادی کلاریویت آنالیتکس یاwos کمیت تولید علم کشور در سال 2017 میلادی به 52183 مورد رسیده است.
وی افزود: این در حالی است که در سال 2016 کمیت تولید علم کشور در این پایگاه 47901 مورد بود. بنابراین میزان رشد کشور در سال 2017 نسبت به سال 2016 برابر با 8.9٪ (هشت ممیز نه دهم درصد) است و از این حیث جمهوری اسلامی ایران در بین 25 کشور برتر دنیا رتبه نخست دنیا قرار دارد و کشورهای روسیه و چین با رشد 6.7 % (شش ممیز هفت دهم درصد) و 4.3% (چهار ممیز سه دهم درصد) در جایگاه های بعد قرار دارند.
دهقانی افزود: با توجه به آمار ثبت شده در پایگاه استنادی بین المللی WoS میزان تولید علم ایران در سال های 2013، 2014، 2015، 2016 و 2017 میلادی به ترتیب 30947، 31410، 33931، 40736، 47901 و 52183 بوده است. بدین ترتیب میزان تولید علم کشور از 30947 در سال 2012 به 52183 در سال 2017 یعنی بیش از 1.6 (یک ممیز شش دهم درصد) برابر افزایش یافته است.
وی گفت: رشد تولید علم در سال 2017 نسبت به 2016 در جمهوری اسلامی ایران در میان 25 کشور برتر تولید کننده علم دنیا درسال 2017 برابر با 8.9 % (هشت ممیز نه دهم) درصد بوده و در مقایسه با سایر کشورها در رتبه اول دنیا قرار گرفته و بعد از ایران، کشور روسیه با 6.7% (شش ممیز هفت دهم) درصد بیشترین رشد کمیت علم دنیا را داشته وچین با 4.3% (چهار ممیز سه دهم درصد) در رتبه سوم و برزیل و سوئیس هرکدام به ترتیب با 3.1% (سه ممیز یک دهم) درصد و 1.1 % (یک ممیز یک دهم) در رتبه های بعدی قرار گرفته اند و برخی از کشورها در سال 2017 دارای رشد منفی هستند یعنی مدارک ثبت شده آنها در سال 2017 از سال قبل کمتر بوده است.
سرپرست ISC در ادامه گفت: به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم به نقل از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، با توجه به آمار ثبت شده در پایگاه استنادی بین المللی WoS میزان تولید علم ایران در طول شش سال گذشته ( 2012-2017) همواره روند صعودی داشته به طوری که از 30947 در سال 2012 به 52183 در سال 2017 یعنی بیش از 1.6) یک ممیز شش دهم) برابر افزایش یافته است.
دهقانی گفت: بررسی ها نشان می‌دهد که میانگین رشد تولید علم کشورهای برتر تولید کننده علم دنیا در شش سال گذشته حداکثر 13 درصد بوده است به طوری که کشور روسیه با میانگین 13 درصد، هندوستان با میانگین 10.5 (ده و نیم درصد) و جمهوری اسلامی ایران با میانگین 9.1 (نه ممیز یک دهم) درصد به ترتیب رتبه های اول تا سوم را دارند. کشورهای چین و برزیل با 7.4 (هفت ممیز چهار درصد) و 6.7 (شش ممیز هفت دهم درصد) رشد به ترتیب در جایگاه های بعد قرار دارند.
*دانشگاه‌های امیرکبیر، اصفهان، علم و صنعت و تهران برترین‌های ایران در اوراسیا شدند
همچنین جعفر مهراد استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شیراز با اعلام خبر انتشار برترین دانشگاه‌های اوراسیا در مرداد گذشته گفت: دانشگاه دولتی لومونوسف مسکو در رتبه بندی دانشگاه های منطقه اوراسیا توسط تایمز به عنوان برترین دانشگاه پژوهش محور معرفی شده است.
این استاد دانشگاه افزود: تعداد ۲۷ دانشگاه (بیش از دو سوم) از ۷۴ دانشگاه و موسسه آموزش عالی که در رتبه بندی اوراسیا به عنوان برترین ها معرفی شده اند، به روسیه تعلق دارند. سپس، ترکیه با ۲۲ دانشگاه و ایران با ۱۸ دانشگاه در جایگاه دوم و سوم نشسته اند.
مهراد خاطر نشان کرد: دانشگاه فنی نوشیروانی بابل از حیث تاثیر استنادی مقام چهارم را بدست آورده، درحالیکه دانشگاه فنی استانبول از بعد معیار درآمد صنعتی به رتبه ۱۹ دست یافته است.
وی ادامه داد: با توجه به امتیازات کسب شده، موسسات آموزش عالی روسیه از نظر فضای آموزشی، محیط پژوهش، و چشم انداز بین المللی رتبه های بالاتری را بدست آورده اند.
بنیانگذار پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بیان کرد: انستیتو فیزیک و فناوری مسکو که امتیاز بالایی در شاخص درآمدهای صنعتی کسب کرده است و دانشگاه پلی تکنیک تومسک که از تاثیر استنادی بالایی برخوردار است حائز رتبه های دوم و سوم شده اند.
وی افزود: رتبه دانشگاه های الزهراو زنجان نیز در همین رتبه بندی در دامنه ای بین ۶۰-۵۱ و دانشگاه یزد هم در فاصله ای بین ۷۰'-۶۱ و دانشگاه بیرجند هم +۷۰ است.
بنیانگذار پایگاه استنادی علوم جهان اسلام افزود: در این رتبه بندی از همان روش شناسی رتبه بندی تایمز استفاده شده، اما در منطقه اوراسیا تنها ۱۶ کشور واجد شرایط رتبه بندی بوده اند. این کشورها شامل افغانستان، ارمنستان، آذربایجان، بلاروس، گرجستان، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، مغولستان، جمهوری مولداوی، روسیه، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، اوکراین و ازبکستان است.
مهراد رتبه سایر دانشگاه های ایران را در بین ۷۴ دانشگاه در رتبه بندی منطقه اوراسیا به شرح اعلام کرد: علوم پزشکی تهران ۲۶، تبریز ۲۹، صنعتی خواجه نصیر ۳۱، شیراز ۳۵، شهید بهشتی ۳۶، مشهد ۳۹، اصفهان ۴۱ و گیلان ۴۵.
وی گفت: دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشگاه تهران به ترتیب سومین، چهارمین، پنجمین و ششمین دانشگاه ایران در منطقه اوراسیا هستند که به ترتیب موفق به کسب رتبه های ۱۷، ۱۸، ۲۱ و ۲۴ شده اند. رتبه های جهانی این دانشگاه ها در نظام تایمز در ۲۰۱۸ در دامنه ای بین ۶۰۱ تا ۸۰۰ قرار دارد.
به گفته مهراد دومین دانشگاه ایران در رتب۵بندی دانشگاه های اوراسیا دانشگاه صنعتی شریف است. رتبه آن در اوراسیا ۱۶ و رتبه جهانی آن در سال ۲۰۱۸ در فاصله ای بین ۱ ۶۰ تا ۸۰۰ است. امتیاز آموزشی دانشگاه صنعتی شریف ۲۵/۵، پژوهشی ۲۶/۵، تاثیر استنادی ۳۶۷، درآمد صنعتی ۹۶/۴ و چشم انداز بین المللی ۱۹/۶ است.
وی با بیان اینکه در این رتبه بندی دانشگاه های ۶ کشور روسیه، ترکیه، ایران، اوکراین، بلاروس و گرجستان حضور دارند، گفت: نخستین دانشگاه جمهوری اسلامی ایران در این رتبه بندی دانشگاه فنی نوشیروانی بابل است. امتیاز این دانشگاه در آموزش ۲۴/۸، پژوهش ۱۲/۲، تاثیر استنادی ۹۹/۱، درآمد صنعتی ۵۶/۱ و چشم انداز بین المللی ۱۵/۵ است. رتبه جهانی این دانشگاه در سال ۲۰۱۸ در دامنه ای بین ۳۰۱ تا ۳۵۰ قرار
* شهریور ۹۷ چه گذشت؟
کسب مدال نقره مسابقات جهانی اختراعات 2018 کانادا توسط محققان ایرانی
گروهی از پژوهشگران و مخترعان ایرانی بار دیگر توانستند بدرخشند و مدال نقره مسابقات جهانی اختراعات 2018 کانادا را برای ارائه طرح دستگاه بی حسی دندان با امواج رادیوئی را بدست آورند.
اعضای این تیم شامل الهام رموزی، رضا نصرالهی نرگس آباد و مهرداد فوج لعلی هستند که در سال جاری میلادی موفق به کسب مدال طلا و جایزه ویژه برای طرحی دیگر شده بودند.
مسابقات جهانی اختراعات و نوآوری کانادا در ۱ سپتامبر ۲۰۱۸ در تورنتو برگزار شد. در این مسابقات ۳۲۲ اختراع از ۴۲ کشور جهان از جمله آمریکا،آلمان، روسیه،کره،رومانی،ترکیه و کشور میزبان کانادا شرکت داشته اند.
دستگاه بی حسی دندان با استفاده از امواج رادیوئی توانست رتبه دوم جهان و مدال نقره مسابقات جهانی اختراعات و نوآوری کانادا(iCan 2018) شود.
این دستگاه با استفاده از پروب اتصالی با مکانیسم تخریب دمایی، بلاک موقت عصبی را ایجاد می کند. از جمله مزیت ها و برتری های این دستگاه می توان به ایجاد بی حسی در فک و نیز سایر اعضای بدن بدون نیاز به تزریق مواد شیمیایی، سرعت عمل بالا و نیز ماندگاری بی حسی در زمان های مختلف اشاره کرد.
در ساخت این دستگاه الهام رموزی (عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کاشان)، رضا نصرالهی نرگس آباد ، مهرداد فوج لعلی (چهره ماندگار مدیریت و کارافرینی کشور در سال 96) و لیدا خیری (فارغ التحصیل دندانپزشکی دانشگاه شهید بهشتی) نیز مشارکت داشته اند.
رتبه 9 دانشگاه تهران در موضوع مهندسی مکانیک و 79 در زمینه مهندسی جهان
دانشگاه تهران در نظام رتبه بندی 2018 دانشگاه ملی تایوان، دانشگاه تهران با رتبه 9 در موضوع مهندسی مکانیک و رتبه 79 در زمینه مهندسی، برترین دانشگاه ایرانی است.
براساس نظام رتبه بندی دانشگاه ملی تایوان که دانشگاه ها را در 3 محور بهره وری پژوهش، تاثیر پژوهش و تعالی پژوهش مورد ارزیابی قرار می‌دهد، دانشگاه تهران در جایگاه نخست ملی و رتبه 367 جهانی قرار دارد.
براساس گزارش 2018 این نظام رتبه بندی، دانشگاه تهران با رتبه 9 در موضوع مهندسی مکانیک و رتبه 79 در زمینه مهندسی، برترین دانشگاه ایرانی است.
اطلاعات شاخص های این نظام، از پایگاه ISI استخراج و بر اساس آن در سه محور و بر مبنای 8 شاخص ارزیابی می‌شود.
ارزیابی در سه محور بهره‌وری پژوهش (با وزن 25 درصد) شامل تعداد مقالات در 11 سال گذشته (با وزن 10 درصد) و تعداد مقالات در سال جاری (با وزن 15 درصد)، تاثیر پژوهش (با وزن 35 درصد) شامل تعداد استنادها در 11 سال گذشته (با وزن 15 درصد)، تعداد استنادها در دو سال اخیر (با وزن 10 درصد) و میانگین تعداد استنادها در 11 سال گذشته (با وزن 10 درصد) و تعالی پژوهش (با وزن 40 درصد) شامل مقدار شاخص H در دو سال گذشته (با وزن 10 درصد)، تعداد مقالات پراستناد در 11 سال گذشته (با وزن 15 درصد) و تعداد مقالاتی که در سال جاری در مجلات با ضریب تاثیر بالا به چاپ رسیده‌اند (با وزن 15 درصد) صورت می‌گیرد.
این نظام رتبه بندی علاوه بر رتبهبندی کلی، 300 دانشگاه برتر را در 6 زمینه و 14 موضوع رتبهبندی می‌کند و زمینه‌های ارزیابی کشاورزی، پزشکی، مهندسی، علوم زیستی، علوم طبیعی و علوم اجتماعی را شامل می‌شود.
موضوعات ارزیابی نیز شامل علوم کشاورزی، مهندسی عمران، مهندسی شیمی، شیمی، علوم کامپیوتر، مهندسی الکترونیک، محیط زیست و اکولوژی، جغرافیا، علم مواد، ریاضیات، مهندسی مکانیک، داروشناسی و سم‌شناسی، فیزیک، علوم گیاهی و جانوری است.
از مجموع 837 دانشگاهی که در این رتبهبندی مورد بررسی قرار گرفته‌اند 9 دانشگاه ایرانی حضور دارند.
موضوعات ارزیابی شامل علوم کشاورزی، مهندسی عمران، مهندسی شیمی، شیمی، علوم کامپیوتر، مهندسی الکترونیک، محیط زیست و اکولوژی، جغرافیا، علم مواد، ریاضیات، مهندسی مکانیک، داروشناسی و سم‌شناسی، فیزیک، علوم گیاهی و جانوری است.
گزارش سال 2018 نظام رتبهبندی NTU حاکی از این است که دانشگاه تهران در 14 موضوع مورد بررسی دارای رتبه است.
دانشگاه تهران همچنین در 10 موضوع از 14 موضوع حائز رتبه نخست ملی است: علوم کشاورزی، رتبه 76، مهندسی شیمی، رتبه 35، مهندسی عمران، رتبه 43، مهندسی الکترونیک، رتبه 141، محیط زیست اکولوژی، رتبه 255، علوم جغرافیایی، رتبه 276، علوم مواد، رتبه 135، مهندسی مکانیک، رتبه 9 و علوم گیاهی و جانوری، رتبه 228.
بررسی نظام رتبهبندی دانشگاه ملی تایوان در سال 2018 میلادی نشان می‌دهد که دانشگاه‌های ایران در موضوع مهندسی مکانیک حضور پررنگی دارند و 10 دانشگاه ایرانی در این موضوع دارای رتبه هستند
تولید 13 فناوری جدید در حوزه دارویی کشور
مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص حرکت کشور در تامین نیازهای دارویی کشور گفت: در کمتر از یک سال، 13 فناوری جدید در حوزه دارویی کشور تولید شده است که این موضوع از پیشرفت قابل توجه کشور در این زمینه خبر می دهد.
وی افزود: بیش از ۴۰ فارغ التحصیل دکتری تخصصی در یک مجموعه شتاب دهنده حوزه دارو فعالیت می‌کنند و در این حوزه دستاوردهای قابل توجهی دارند.
دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی از پیشتازی ایران در تولید داروهای بیوتکنولوژی در سطح منطقه خبر داد و گفت: باید تمام تلاش خود را برای بهبود حمایت از تولید داروهای زیستی بکنیم.
افزایش حضور دانشگاه‌های ایرانی در رتبهبندی شانگهای
همچنین محمدجواد دهقانی سرپرست ISC گفت: رتبهبندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه‌بندی‌های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ چین منتشر می‌شود.
این رتبهبندی در قالب یک پروژه بزرگ در کشور چین برای اولین بار در ژوئن سال ۲۰۰۳ میلادی توسط دانشگاه شانگهای منتشر شد و به صورت سالانه روزآمد می‌شود.
وی افزود: رتبه بندی موضوعی شانگهای در سال ۲۰۱۸ در ۵۴ رشته در قالب ۵ حوزه کلی شامل حوزه مهندسی (۲۲ رشته)، حوزه علوم پایه (۸ رشته)، حوزه علوم زیستی (۴ رشته)، حوزه علوم پزشکی (۶ رشته) و حوزه علوم اجتماعی (۱۴ رشته) صورت گرفته است
موقعیت مناسب ایران در بین دانشگاه‌های عصر طلایی
جعفر مهراد موسس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با اشاره به رتبه بندی عصر طلایی تایمز، گفت: این نظام دانشگاه هایی را که در فاصله زمانی 1945 و 1967 تاسیس شده اند رتبه بندی می کند. نام این رتبه بندی از دوران طلایی در آموزش عالی جهانی که صفت بارز آن گسترش سریع دانشگاه ها و سرمایه‌گذاری بیشتر در تحقیقات علمی است، ریشه گرفته است.
به گفته وی، رتبه بندی عصر طلایی حاوی 200 دانشگاه برتر جهان است که از بعد از جنگ جهانی دوم بین سال های 1945 و 1967 تاسیس شده‌اند و ایران در این نظام رتبه بندی 7 دانشگاه برتر دارد.
موسس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با بیان اینکه ده دانشگاه برتر نخست در این رتبهبندی، با کمی تفاوت در رتبه دانشگاه ها، دانشگاه هایی است که در رتبه بندی سال 2017 نیز دیده می شود، خاطرنشان کرد: در این رتبهبندی بیشترین تغییر در مورد دانشگاه چینی هنگ کنگ است که با صعود سه پله ای در جایگاه سوم نشسته است.این دانشگاه در تمام شاخص ها شامل آموزش، پژوهش، استناد، انتقال دانش و چشم انداز بین المللی امتیاز بیشتری را بدست آورده است.
به گفته وی، جدول عصر طلایی سال جاری شامل 200 دانشگاه برتر جهان است. پیش از این رتبه بندی عصر طلایی تایمز تنها 100 دانشگاه ممتاز جهان را معرفی می کرد.
مهراد با بیان اینکه دانشگاه سان دیاگو در کالیفرنیا در دو سال متوالی در صدر جدول این رتبه بندی قرار دارد، گفت: همچنین دانشگاه های آمریکا از نظر پژوهش بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند. با گسترش این رتبه بندی، اکنون ژاپن با 28 دانشگاه، بیشترین تعداد دانشگاه های عصر طلایی را به خود اختصاص داده است که تقریبا تمام آن ها در سال 1949 تاسیس شده اند.
به گفته وی، توسعه آموزش عالی در ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم نتیجه قانون آموزش سال 1947 است که بر تاسیس دانشگاه های دولتی و خصوصی در هر یک از شهرها تاکید دارد. هدف عمده، پذیرش دانشجویان بیشتر از طیف وسیعی از طبقات اجتماعی است.
استاد علم اطلاعات و دانش شناسی در ادامه خاطرنشان کرد: در خلال اشغال ژاپن توسط آمریکا در سال‌های 1945 تا 1951، آموزش عالی پیشین ژاپن، با سطوح پیچیده و انواع موسسات علمی به سیستم چهار ساله دانشگاهی که مدلی آمریکایی است، تغییر شکل داد. در نتیجه، تقریبا تمام دانشگاه های دولتی ژاپن در فاصله زمانی 1948 تا اواسط دهه 1950 بازسازی یا از نو تاسیس شدند. دانشگاه هیرو شیما که در جایگاه 97 این رتبه بندی قرار دارد نمونه ای از این دانشگاه ها است. این دانشگاه در سال 1949 با ادغام 9 موسسه آموزش عالی تاسیس شد.
به گفته مهراد، چین نیز تعداد دانشگاه های خود را از 5 دانشگاه به 17 دانشگاه افزایش داده است.
موسس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با اشاره به حضور 11 دانشگاه هندوستان در این سیستم رتبهبندی، گفت: تعداد دانشگاه های هند در رتبه بندی عصر طلایی، سال 2017، تنها 7 دانشگاه بود.
به گفته وی، ده دانشگاه نخست رتبه بندی عصر طلایی به ترتیب دانشگاه سان دیاگو، دانشگاه ملی استرالیا، دانشگاه چینی هنگ کنگ، دانشگاه ملی سئول، دانشگاه موناش استرالیا، دانشگاه نیو ساوت ویلز استرالیا، دانشگاه آزاد برلین، دانشگاه وارویک، دانشگاه ایرانی در کالیفرنیا و دانشگاه مانهایم در آلمان است.
مهراد با بیان اینکه در منطقه خاورمیانه، دانشگاه تل اویو ( رژیم اشغالگر قدس) که در سال 1956 تاسیس شده در رتبه 30 قرار دارد، گفت: رتبه دانشگاه ملک عبدالعزیز در عربستان 33 است. دانشگاه قائد اعظم پاکستان رتبه 73 را در اختیار دارد. دانشگاه ملک سعود نیز به رتبه 82 دست یافته است و دانشگاه معدن و نفت ملک فهد عربستان رتبه 90 را دارد.
به گفته وی، دانشگاه صنعتی شریف که در سال 1966 تاسیس شده است در این رتبهبندی، رتبه 92 را به خود اختصاص داده است. رتبه بین المللی این دانشگاه در سال 2018 در دامنه ای بین 601 تا 800 قرار دارد. امتیازهای دانشگاه صنعتی شریف از آموز ش 25/5، پژوهش 26/5، استناد 36/7، درآمد صنعتی 96/4، و چشم انداز بین المللی 19/6 است.
استاد علم اطلاعات و دانش شناسی با اشاره به رتبه 95 دانشگاه صنعتی امیرکبیر در این رتبهبندی بین‌المللی، گفت: دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال 1958 تاسیس شده است. امتیازهای دانشگاه صنعتی امیرکبیر در تمام شاخص ها به استثنای شاخص درآمد صنعتی و انتقال دانش تقریبا بیشتر از دانشگاه صنعتی شریف است. امتیاز شاخص درآمد صنعتی این دانشگاه 74/4 است.
مهراد با اشاره به امتیازات دانشگاه‌های ایران در این رتبهبندی بین‌المللی گفت: رتبه دانشگاه های شهید بهشتی ـ تاسیس1959 ـ شیراز ـ تاسیس 1946 ـ و تبریز ـ تاسیس 1947ـ در دامنه ای بین 100 تا 150 در بین 200 دانشگاه ممتاز رتبه بندی عصر طلایی قرار دارند.
وی خاطرنشان کرد: امتیاز محیط آموزشی دانشگاه شهید بهشتی 21/8، محیط پژوهشی 18/8، تاثیر استناد 19/1، درآمد صنعتی 46/7، و چشم انداز بین المللی 16/4 است. امتیازهای دانشگاه شیراز در این شاخص ها به ترتیب 22/8، 20/5، 18/4، 45/3، و 16/6 است. امتیازات دانشگاه تبریز نیز به ترتیب 25، 14/6، 35/2، 41/2 و 16 است.
موسس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با اشاره به امتیازات دانشگاه فردوسی در این رتبهبندی گفت: رتبه دانشگاه های فردوسی ـ تاسیس 1949 ـ و اصفهان ـ تاسیس 1946ـ در دامنه ای بین 151 تا 200 است. امتیاز دانشگاه فردوسی مشهد در شاخص آموزش 22/9، پژوهش 14/7، استناد 20/1، درآمد صنعتی 35/8، و چشم انداز بین المللی 20/2 گزارش شده است.
وی گفت: دانشگاه اصفهان نیز به ترتیب امتیازهای 24/8 را برای آموزش، 20/2 را برای پژوهش، 9/1 را برای تاثیر استناد، 41/4 را برای درآمد صنعتی و انتقال دانش و 16/1 را برای چشم انداز بین المللی بدست آورده است. بعد از دانشگاه اصفهان هنوز نام 30 دانشگاه ممتاز این رتبه بندی از کشورهای مختلف جهان دیده می شود. ایران با 7 دانشگاه موقعیت مناسبی در بین دانشگاه های عصر طلایی دارد.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!