قدیمیترین و طولانیترین قنات جهان به نام «قنات زارچ» با قدمت بیش از 3 هزار سال در استان یزد واقع شده است.
به گزارش پایداری ملی،در آستانه تعطیلات نوروز و سفرهای گردشگری به معرفی قنات زارچ بعنوان طولانی ترین و قدیمی ترین قنات جهان می پردازیم.
قدیمیترین و طولانیترین قنات جهان به نام «قنات زارچ» در استان یزد واقع شده است. طول این قنات 100 کیلومتر و در عمق 23 متری زمین بهعنوان طولانیترین قنات ساخت دست بشر شناختهشده که از ویژگیهای این سازه برخورداری از بیش از 2000 حلقه میله چاه و مادر چاه 90 متری آن است و این ویژگی بهاضافه طولانی بودن و قدمت آن، این قنات را به یکی از قناتهای ارزنده دنیا تبدیل کرده است.
قنات زارچ
تعدادی از میلههای این قنات در محل مسجد جامع یزد واقع شده که نشان میدهد قبل از ورود اسلام نیز این قنات وجود داشته است و مسجد جامع در حریم قنات ساخته شده است. این میلهها برای پر کردن آب انبار زیر مسجد بوده است تا نمازگزاران بتوانند از طریق پایاب برای وضو گرفتن از آب قنات استفاده کنند.
یکی از ویژگیهای جالب قنات، مقطع مربعی آن است. دیگر قناتها مقطعی بیضوی یا دایرهوار دارند. این ویژگی نشان میدهد که قدمت این قنات به زمان زرتشتیان برمیگردد. تا نیم قرن پیش نیز آبدهی قنات زارچ بیش از 180 لیتر در ثانیه بود اما به دلیل حفر بی رویهٔ چاههای عمیق و نیمه عمیق در حریم آب قنات، آبدهی آن به شدت کاهش یافته است.
قنات زارچ
منطقه زارچ دارای هفت رشته قنات بوده که قنات زارچ به لحاظ طول در ردیف طولانیترین قناتهای جهان قرار دارد، مظهر این قنات در شهر زارچ واقع شده و دارای سه شاخه یا تونل زیر زمینی جدا از هم است که تونلهای آن؛ شیرین، شور و ابراهیم خویدکی نام دارد. که اکنون تنها شاخه شور به طول 72 کیلومتر آبدهی دارد.
قنات زارچ، از روستای فهرج در 60 کیلومتری شهر یزد سرچشمه میگیرد و حدود 30 کیلومتر آن نیز از «اکرمیه» تا دروازه قرآن، از زیر شهر یزد میگذرد و پس از خروج از یزد و طی چند کیلومتر دیگر، به بخش زارچ میرسد.
این قنات در چهلمین اجلاس میراث جهانی یونسکو که در ژوئیه ۲۰۱۶ و در استانبول با عنوان طولانیترین قنات ایران در فهرست جهانی و با شماره ۱۴۸۳۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.