کوتاهی ماهواره ثریا در نجات کوهنوردان ایرانی/ تحریم بهانه عدم همکاری بود

  سه کوهنورد ایرانی به نام‌های آیدین بزرگی، مجتبی جراحی و پویا کیوان، روز سه شنبه 25 تیر ماه 1392 پس از صعود موفق به قله برودپیک (8047 متر) در کشور پاکستان و گشایش و تکمیل «مسیر ایران» در جبهه جنوب غربی برودپیک (K3)، در هنگام بازگشت از قله مفقود شدند.

این حادثه غم بزرگی را بر دل ایرانیان، دوستداران ورزش کوهنوردی و حتی ناآشنایان با این ورزش گذاشت. یکی از دلایل عدم موفقیت در نجات این کوهنوردان، کوتاهی شرکت‌ تلفن‌همراه ماهواره‌ای ثریا است. زیرا در زمانی که یافتن محل کوهنوردان با استفاده از دستگاه GPS شان ممکن نبود با تعلل و وقت کشی در ارائه مختصات طول، عرض و ارتفاع جغرافیایی تلفن همراه آنها، شانس نجات و زندگی را از کوهنوردان ایرانی گرفت.

در این رابطه سوالاتی در ذهن بسیاری از مردم بی‌پاسخ مانده است که پاسخ آنها را از وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پرسیده‌ایم. وزیری که وزارتخانه متبوعش مسئول برقراری ارتباط با شرکت ثریا است و اتفاقا در زمان او ارتباط ایران با شرکت ثریا دوباره از سر گرفته شده است.

*عدم همکاری 21 روز پس ازامضای تفاهم‌نامه همکاری

فارس: در اتفاق ناگوار اخیری که برای کوهنوردان ایرانی افتاد شرکت‌ ماهواره‌ای ثریا به بهانه تحریم از دادن فوری مختصات تلفن‌های همراه کوهنوردان کوتاهی کرد، این در حالی است که در چهارم تیر ماه و پس از یک سال و نیم قطعی ارتباط با ماهواره ثریا، بار دیگر طی تفاهم‌نامه‌ای ارتباط ایران با ماهواره ثریا و بالعکس برقرار شد. پس فایده این تفاهم‌نامه و برقراری ارتباط مجدد چه بود؟

نامی: در اولین ساعاتی که این خبر رسید من اطلاع نداشتم. بعد از افطار آقای رئیس‌جمهور تماس گرفتند گفتند سریعاً از طریق شبکه ماهواره‌ای بین‌المللی مختصات کوهنوردان را بگیرید. ما سریعاً شروع به فعالیت از طریق نمایندگی خودمان کردیم و گفتند برابر مقررات بین‌المللی فقط می‌توانیم مختصات داخل کشور را بگیریم. مذاکره با نمایندگی خاورمیانه این شرکت در امارات آغاز شد. گفتند باید نامه بنویسید. نامه نوشتیم. گفتند باید سفیر ایران نامه بنویسد. سفیر نامه نوشت. این مکاتبات تا سحر طول کشید. قبل از اذان روز یکشنبه آقای رئیس‌جمهور تماس گرفتند و نتیجه را جویا شدند. گفتیم در ارتباط هستیم علی‌رغم اینکه گفتند نامه بنویسید، اما بحث تحریم را مطرح می‌کنند. صبح بار دیگر تماس گرفتیم، با ناراحتی گفتیم جان 3 انسان درخطر است. گفتند نمی‌توانیم اطلاعات بدهیم، فقط می‌توانیم یک خبر دهیم، اینکه آنها از مرز چین عبور کرده‌اند.

با دکتر صفری تماس گرفتیم. آقای رئیس‌جمهور هم تماس گرفت. گفتیم چنین حرفی‌زده‌اند که گفتند چنین چیزی صحت ندارد. دوباره با شرکت ثریا تماس گرفتیم، گفتند شما تحریم هستید نمی‌توانیم اطلاعات بدهیم. دوباره نامه نوشتیم. دوباره صحبت کردیم، نهایتاً 48 ساعت بعد مختصاتی دادند که مختصات در ارتفاعی بود که نه مسیری برای رفتن به آنجا است و نه هلی‌کوپتر می‌تواند تا آنجا پرواز کند. مهم‌ترین بحث، بحث تحریم بود که مطرح می‌کردند.

*تفاهم‌نامه‌ای فقط برای ارائه خدمات در داخل کشور

فارس: چطور بحث تحریم را مطرح می‌کنند وقتی با ما تفاهم‌نامه دارند؟

نامی: این تفاهم‌نامه در حیطه مرز خودمان است نه کشور دیگر.

*پیگیری مختصات کوهنوردان از طریق پاکستان ممکن نبود

فارس: وقتی برای درخواست ایران بهانه تحریم آوردند، با توجه به اینکه کوهنوردها در قله‌ای از کشور پاکستان بودند، چرا درخواست را از طریق کشور پاکستان مطرح نکردید؟

نامی: پاکستان عضو شبکه ماهواره‌ای بین‌المللی نیست. بنابراین از طریق نمایندگی ثریا در امارات درخواست دادیم.

*کشور خرید سیم‌کارت تفاوتی در پیگیری نداشت

فارس: شاید اگر سیم‌کارت ثریا از امارات خریداری می‌شد، از آنجا که ثریا متعلق به کشورهای چند ملیتی عربی است، امارات در گرفتن مختصات آنها مشکل تحریم را نداشت. بنابراین اگر فروش سیم‌کارت ماهواره‌ای ثریا کماکان در ایران ممنوع بود و کوهنوردها مجبور بودند از بیرون کشور سیم‌کارت تهیه کنند، تحریم مشکل ساز نمی‌شد؟

نامی: تفاوتی ندارد سیم‌کارت‌ را از کجا بخرند. سیم‌کارت‌ جهانی است. ثریا متعلق به امارات نیست؛ بلکه نمایندگی اصلی این شرکت در امارات است. شاید حساسیت‌ روی مناطق نظامی پاکستان بوده است. تأکید داشتند که برابر مقررات‌شان نمی‌توانند مختصات را واگذار کنند. اما می گفتیم که آنجا فقط کوه است و بحث ما فقط کوهنوردان هستند. در آخر تنها کاری که توانستیم بکنیم این بود که از طریق نمایندگی ثریا در ایران سیم‌کارت‌های کوهنوردان را 100 دلار شارژ کنیم.