جمهوری اسلامی ایران و شرکت "روس آبارون اکسپورت" شرکت دولتی صادرات و واردات تسلیحات و تجهیزات نظامی روسیه در سال 2007 قراردادی را امضا کردند که بهموجب آن، این شرکت موظف شد 5 آتشبار S300 را بهارزش حدود 800 میلیون دلار به ایران تحویل دهد.
اما دیمیتری مدودف رئیس جمهور وقت روسیه سه سال بعد و در سال 2010 میلادی با صدور فرمانی، تحویل سامانه موشکی اس300 به ایران را ممنوع کرد.
"اس300" یک سامانه موشکی سطح به هوای دوربرد با قابلیت استفاده در تمامی ارتفاعهاست. از این سامانه بهعنوان نوع تکمیلی سامانه پدافندی اس200 یاد میکنند که ایران هماکنون نوع بهینهسازی شده آن را در اختیار دارد.
سامانه موشکی اس300
همزمان با لغو این قرارداد از سوی دولت روسیه، جمهوری اسلامی ایران نیز به دادگاه بینالمللی دراینباره شکایت کرد و در صورت نهایی شدن بررسیهای دادگاه، دولت روسیه باید "4 میلیارد دلار" بابت لغو این قرارداد به ایران غرامت بپردازد.
اس300 در حال حاضر یک خانواده است و انواع مختلف این سامانه با کاربردهای متفاوت در وزارت دفاع روسیه تولید شده است. هماکنون اس300 پیامیو (S-300PMU) بهعنوان یکی از مرگبارترین و پیشرفتهترین سامانههای موشکی خانواده اس300 است که توانایی ردیابی و انهدام حدود 100 هدف را دارد. آنطور که روسها اعلام کردهاند، زمان آمادهسازی این نوع از سامانهها، حدود 5 دقیقه است که این خود یکی از ویژگیهای مهم سامانه موشکی اس300 پیامیو به شمار میرود.
امروز، روزنامه «کامرسانت» چاپ روسیه با انتشار خبری، اعلام کرده است که "ولادیمیر پوتین" رئیسجمهوری روسیه در تاریخ 12 آگوست (21 مرداد ماه) به ایران سفر خواهد کرد تا با حسن روحانی رئیس جمهور جدید ایران مذاکره کند.
بنابر آنچه این روزنامه منتشر کرده است، "پوتین در مذاکرات خود در تهران قصد دارد دو مسئله مهم برای روسیه را مورد بررسی قرار دهد که یکی از آنها فروش سامانههای موشکی «آنتی-2500» به ایران بهازای سامانه موشکی «اس-300» است.
سامانه دفاع موشکی آنتی-2500 قادر است بهطور همزمان 24 هواپیما را در فاصله 200 کیلومتری مورد هدف قرار داده و یا با حمله 16 موشک بالستیک بهصورت همزمان مقابله کند.
این سامانه موشکی دو ویژگی مهم "برد بلند" و "ارتفاع بالا" را داراست و ازاینرو توانایی مقابله با موشکهای بالستیک، موشکهای کروز و همچنین امکان رهگیری و انهدام اهداف با سطح مقطع راداری بسیار پایین را دارد؛ ویژگی دیگر این سامانه، مقاومت بالا در برابر جنگ الکترونیک و حملات سایبری است.
پیش از این روسیه دو سامانه از «آنتی ـ 2500» را به ونزوئلا فروخته و در تلاش است که سامانههای دیگری را هم به کشورهای "هند و ترکیه" بفروشد.
«سامانه موشکی آنتی 2500»
اگرچه مقامات نظامی روس هنوز درباره این خبر هیچ واکنشی نشان ندادهاند اما "کامرسانت" گزارش داده که سیستمهای موشکی پدافند هوایی"آنتی 2500" از لحاظ حقوقی مشمول فرمان رئیسجمهوری روسیه در سال 2010 نمیشود.
در عین حال جمهوری اسلامی ایران نیز اعلام کرده که پس از لغو قرارداد فروش اس300 از سوی روسیه، فرآیند ساخت یک سامانه موشکی مشابه بهنام «باور 373» را آغاز کرده است.
آنطور که امیر اسماعیلی، فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) ارتش در 12 دیماه سال 91 دراینباره اعلام کرده بود، "خوشبختانه پروژه باور 373 به جای خوبی رسیده و در حال انجام تستهای اولیه آن هستیم البته تست زیرسیستمهای این سامانه پدافندی بردبلند نیز انجام شده است".
حالا، رسانههای روسی گزارش دادهاند که ولادیمیر پوتین رئیسجمهوری روسیه قصد دارد برای مذاکره درخصوص قرارداد خرید اس300 و جایگزینی سامانهای از خانواده اس300ها و تحویل آن به ایران، به تهران سفر کند. باید منتظر ماند و دید که آیا جمهوری اسلامی ایران با این پیشنهاد موافقت خواهد کرد یا فقط همان اجرای قرارداد اولیه را خواهان است.