سبک زندگی حسینی

به گزارش پایداری ملی؛ زندگی در دنیایی که مزرعه آخرت است، برای مؤمن فرق می‌کند با غیر مؤمن. کسی که به آیین اسلام و مکتب اهل بیت دل داده و جان سپرده در هر نفس، هر قدم، هر کلام و هر حرکت باید بر پایه آموزه‌های اسلامی زندگی کند.

دستور‌های دینی ما در ریز‌ترین امور هم تکلیف انسان مؤمن را مشخص کرده و خداوند با فرستادن پیامبر و جانشینان او هم در حدیث و گفتارشان به شکل صریح و هم در سیره و کردارشان به شکل عملی، الگو و نمونه‌ای برای زندگی عرضه داشته است.

مبنای قرآنی «ولکم فی رسول الله اسوة حسنة» برای کسانی که به بندگی خداوند می‌اندیشند و به روز داوری ایمان دارند، زندگی دینی و ایمانی متفاوتی بر اساس زندگی پیشوایانشان در عرصه‌های گوناگون زندگی دنیا می‌سازد.

انسان مؤمن که حیات و شهادت حسین بن علی ـ علیهماالسلام ـ را بالا‌ترین تجلی و جاودانه‌ترین جلوه بندگی خدا می‌بیند، هر صبحگاه در زیارت عاشورای او از خدا چنان بودنی و چنان رفتنی می‌طلبد و زمزمه می‌کند که: «الهم اجعل محیای محیا محمد و آل محمد» و این زمزمه آرام آرام در لحظه‌های زندگی و محیایش جاری می‌شود.

توجه به نمونه‌های عینی حضور حسینی در زندگی روزمره، مقدمه‌ای است برای مطالعه و باز‌شناسی این سبک زندگی و تمرکز جدی‌تر بر عناصر و مؤلفه‌هایی خاص مانند محصولات مصرفی که نمونه‌هایی محسوس و ملموس هستند از این جهت اهمیت می‌یابند.

با این نمونه‌هاست که بی‌شعار و سخن نوعی زندگی شکل می‌گیرد و بدون آنکه کسی بخواهد زبان بگشاید در رفتار و کردار خود به سبک خاصی از زندگی را برمی‌گزیند؛ از خوراک و پوشاک تا شنیدنی‌ها و دیدنی‌ها همه با خود نوعی زندگی را شکل می‌دهند.

بررسی و شناخت و تولید و مصرف این گونه محصولات در ماه محرم و صفر، ایام سوگواری ابوالاحرار سیدالشهدا ـ علیه السلام ـ مقدمه‌ای است برای شکل بخشیدن به یک زندگی حسینی در همه روزهای سال.

سیاه پوشی در سوگ پیشوایان هدایت و نور، سرآغازی است برای سپید شدن و راهیابی به نور هدایت در همه عرصه‌های زندگی و توجه به سبک زندگی حسینی در ماه محرم مقدمه‌ای است برای پرداختن و عرضه سبک زندگی دینی در سایر مناسبت‌ها و موقعیت‌های سال از میلاد رسول خدا تا عید غدیر و ماه مبارک رمضان.

نخستین قدم‌ها برای سفر در جاده زندگی حسینی کشف نمونه محصولات و عادات و آداب آیینی و سنت‌ها و رسوم و رفتار و کردار مردم است در اظهار دلبستگی و محبت و عشق و اعتقادشان به بنده برگزیده و عزیز یکدانه خدا حسین بن علی علیهماالسلام.

این حوزه بسیار گسترده و البته کمتر شناخته شده است و از تابلوهای تبلیغاتی هیأت‌ها و تزئینات مجالس مذهبی تا پوشاک و خوراک را در بر می‌گیرد و هر چه بیشتر بدان بپردازیم، فرصت‌ها و بهانه‌های تازه تری برای مصداقی و عینی کردن مفاهیم دینی در عرصه زندگی واقعی خواهیم یافت.

در حوزه سبک زندگی مهم‌ترین مؤلفه تولید محصول به شمار می‌آید و اهمیت آن در این نکته نهفته است که مفاهیم و ارزش‌ها و افکار مجرد و ذهنی را به مصداق‌های عینی و مشخص تبدیل می‌کند و مخاطب و مصرف کننده بی‌آنکه بخواهیم مستقیم به او چیزی بگوییم، پیام را دریافت می‌کند و از آن متأثر می‌شود.

کتیبه‌ها و پرچم‌های در و دیوار مجالس حسینی که خود رسانه‌هایی مستقل به شمار می‌آیند، به تنهایی می‌توانند موضوع مطالعه و کار جدی باشند و قطعا اهمیتشان از تبلیغات حاشیه زمین‌های مسابقات ورزشی کمتر نیست و باید برای انتقال پیام به مخاطبی که در بهترین شرایط روحی مدتی با آن‌ها روبروست برای شعار و طرح و مضمون آن اندیشید و دقت کرد.

وقتی این روز‌ها پرچم کوچکی که به آنتن یک خودرو تاکسی نصب شده در معرض دید مخاطب قرار می‌گیرد، شعار مشخص آن با عبارت «مقصد: آزادی انسان از جهل» به مسافران تاکسی حس و حال تازه‌ای می‌دهد که برگرفته از زیارت ناحیه مقدسه است که فرمود: «و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهالة» یعنی بدون آنکه این عبارت را برای مخاطب بخوانید مضمون آن را در شکل کاملا متناسب با حرکت مسافر تاکسی به ذهن و جان او منتقل کرده‌اید.

وقتی شخص به مجلس عزاداری وارد می‌شود، کیسه‌ای را برمی‌دارد که کفش خود را در آن بگذارد و می‌بیند که روی کیسه این جمله نقش بسته که: «کفش مهمان تو تاج سر ماست» و بی‌آنکه کسی با او مستقیم سخن بگوید احساس می‌کند، به عنوان مهمان سیدالشهدا حرمت و قداستی ویژه دارد.

این رویکرد در لباس عزایی که در زمینه رنگ مشکی‌اش و در جای قلب طرح و نقشی با این عبارت نقش بسته که «قبره فی قلب من والاه» به مخاطب القا می‌کند که قلب او می‌تواند جایگاه قبر مولایش باشد.

بر روی جعبه دستمال کاغذی هیأت به جای طرح و نقشی عمومی که در بهترین حالت یک گل است این مصراع به چشم می‌خورد که: «ای اشک ماتمت به رخ مردم آبرو» و سوگواران سیدالشهدا احساس می‌کنند، با هر قطره اشک دارند آبروی اجتماعی خود را ذخیره می‌کنند.

وقتی عزادار امام حسین در پایان مجلس مهمان سفره اکرام حضرتش می‌شود بر سفره یکبار مصرف هیأت نقش فرشتگانی را می‌بیند که غذا را به او تعارف می‌کنند و به این ترتیب شما بی‌آنکه چیزی بگویید به او یادآوری کرده‌اید که از غذایی آسمانی می‌خورید.

و وقتی شرکت کنندگان در مجلس عزاداری می‌خواهند آب بنوشند روی لیوان‌های مقوایی طرحی از سپاه اشقیا را می‌بینند که با نیزه‌های خود جلوی آب را گرفته‌اند و هر کسی این لیوان را به دست بگیرد، با خواندن عبارت «از آب هم مضایقه کردند کوفیان» بی‌تردید زیر لب یا حسین را زمزمه خواهند کرد.

شکل دادن به سبک زندگی مخاطب یعنی همین که شما بدون آنکه به او دستوری بدهید یا نصیحتی بکنید با ارائه محصولی که استفاده می‌کند، یک ارزش یا یک فرهنگ را به او منتقل کنید و این اتفاقی است که تا کنون جایش بسیار خالی بوده است.

کسی که روی پیراهن یا تی شرت مشکی عزاداری‌اش طرح ۷۲+ نقش بسته، آرزو دارد که به یاران سیدالشهدا بپیوندد و هنگامی که مچ بند چرمی با عبارت «إن قطعتم یمینی» را به دست راست یا «إن قطعتم یساری» را به دست چپ می‌بندد، در واقع دست راست و چپ خود را برای قربانی کردن در راه عقیده آماده می‌کند.

شاید هنوز برای رسیدن به وضع مطلوب فاصله‌ای طولانی و کاری سنگین داشته باشیم ولی این تجربه‌ها می‌تواند آغازی باشد برای عرضه محصولات و نمونه‌های مشخص و عینی برای مناسبت‌ها و بهانه‌های دیگری در طول سال که به مرور همچون حلقه‌های به هم پیوسته زندگی دینی در طول سال را رقم زنند.