اگر چه مسئولان دولتی مدعی هستند توسعه فازهای گازی نیمه تمام پارس جنوبی تا پایان دولت دهم به اتمام میرسد، باید گفت با توجه به روند پیشرفت 9 فاز پارس جنوبی بعید به نظر می رسد که این فازها تا 2 ماه دیگر به بهرهبرداری برسند.
براساس این گزارش، برخی از این فازها از نظر ساخت پالایشگاه در حد قابل قبولی هستند، اما باید گفت، همین فازها در قسمت دریا هنوز با مشکلاتی مواجه هستند که در ادامه این گزارش عدم پیشرفت قابل ملاحظه این فازها مورد بررسی قرار میگیرد.
با نگاهی به توسعه فازهای نیمه تمام باید گفت: فاز 15 و 16 پارس جنوبی که حدود 80 ماه از زمان احداث آن میگذرد، به پیشرفت 93 درصدی رسیده است، اما هنوز در قسمت دریایی با مشکلاتی از قبیل تکمیل نشدن چاهها و سکوها رو بهرو است.
فاز 12 پارس جنوبی نیز که بزرگترین فاز پارس جنوبی است در واقع معادل 3 فاز استاندارد است هم اکنون با 86 درصد پیشرفت روبه رو است و از طرفی فاز 17 و 18پارس جنوبی با پیشرفت 64 درصدی و فازهای 22 تا 24 نیز 63 درصد پیشرفت دارد.
بنابراین گزارش در چنین شرایطی و با توجه به میزان و درصد پیشرفت فازها باید گفت که تنها فاز 15 و 16 است که پیشرفت قابل ملاحظه ای دارد، اما به دلایلی که در بالا ذکر شد قرار است گاز فازهای 6 و 7 و 8 پارس جنوبی در پالایشگاه این فاز پالایش شود که این امر به منزله راه اندازی کامل فاز نیست.
در ادامه این گزارش باید گفت، سه عامل مدیریت، تامین مالی و ساخت تجهیزات داخلی از مهمترین دلایل تاخیر در احداث این فازها به شمار می روند که در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته است.
درباره مسائل مربوط به مدیریت باید گفت، عدم استفاده کنسرسیومهای توانمند و همچنین عدم بهره مندی از وجود تیم مهندسی منسجم اجرایی و عدم آمادگی ساختاری و سازمانی پیمانکاران در مقابل تعدد طرحهای در دست اجرا از عمده ترین مشکلات مربوط به مدیریت است که در ادامه باید مورد اصلاح قرار گیرد.
براین اساس در خصوص مسائل مربوط به مشکلات مالی در طرح های نیمه تمام فازهای پارس جنوبی نیز چند عامل را باید ذکر کرد که عمدهترین آنها عدم عمل به تعهدات مالی داده شده توسط بانکهای عامل، عدم تخصیص کامل بودجه مصوب شرکت نفت و گاز پارس که به عنوان کارفرما در طرح های گازی پارس جنوبی مطرح است،کاهش نیروی انسانی در طرحها به علت کمبود منابع مالی، مشکلات انتقال پول به فروشندگان و عدم امکان گشایش LC و همچنین تاخیر درپرداختهای ارزی به دلیل مشکلات مربوط به تحریم را میتوان ذکر کرد که این موارد نیز باید با درایت و تدبیر مدیران میتواند برطرف شود.
در ادامه این گزارش نیز باید نگاهی به مشکلات تجهیزاتی از قبیل ثبت سفارش و ساخت تجهیزات داخلی انداخت به طوری که یکی از مهمترین مباحث تعدیل قرار دادها به دلیل تحریم و افزایش هزینه ساخت است که این تعدیل قرار دادها یا انجام نمیشود، یا با تاخیر زیاد این کار صورت گرفته است.
از طرفی نیز ضعیف بودن بخشهای بازرگانی کالا و مالی کنسرسیوم های تشکیل شده در ساخت داخل، طولانی تر شدن دوره زمانی تصمیم گیری بخاطر تحریم و کمبود امکانات ساخت همزمان سکوها و پایه سکوهای دریایی به علت تراکم زیاد پروژه ها، مشکل در تامین لیسانس مورد نیاز واحدهای پالایشگاهی ، عدم تناسب حجم کاری واگذار شده به پیمانکاران و توانایی اجرایی آْنها و همچنین کمبود تعداد دکل های موجود در مقابل دکل های مورد نیاز از دیگر مشکلاتی هستند که باید برای تسریع در روند احداث بازبینی شوند.
این گزارش اضافه میکند البته این تاخیر در احداث فازها چند علت دیگر هم دارد، از جمله مشکلات ناشی از حمل که عمدهترین آن مربوط به بیمه کالاهای ساخته شده به ایران است، توقیف برخی از کالاهای ساخته شده و حمل شده به ایران به دلیل تحریم،پیچیدگی فرایند ساخت اقلام حفاری و انحصاری بودن شرکت های سازنده تامین اقلام و خدمات مورد نیاز، همچنین مشکل در تامین کالا از سازندگان اروپایی و کمبود شناورهای حمل و نصب سکوها و پایه سکوهای دریایی،کمبود شناورهای لایروب و بارج لولهگذار و دکلهای حفاری دریایی به دلیل شرایط که باید این موارد را نیز مد نظر قرار داد.
در انتهای این گزارش باید گفت، احداث همزمان فازهای پارس جنوبی در شرایطی رخ داد که مسئولان انتظار وجود تحریم را نداشتند و مشکلات ناشی از تامین مالی نیز با پیش بینی نشده بود، بنابراین به نظر میرسد در چنین شرایطی بهترین کار برای افزایش تولید از این مخزن مشترک نیروها و توان مالی بر یک یا چند فاز گسیل شود تا با راه اندازی این فازها که از پیشرفت بیشتری برخوردارند، ما بقی فازها نیز به ترتیب احداث شوند.