بخش عمدهای از کنش و واکنش انسان در اجتماع متأثر از ذهنیت و برداشتی است که نسبت به وضعیت موجود دارد. امنیت نیز از موضوعات اساسی است که واکنش انسانها در قبال آن علاوه بر وجود امنیت، تابعی از احساس شهروندان نسبت به آن است.
بخش عمدهای از کنش و واکنش انسان در اجتماع متأثر از ذهنیت و برداشتی است
که نسبت به وضعیت موجود دارد. امنیت نیز از موضوعات اساسی است که واکنش
انسانها در قبال آن علاوه بر وجود امنیت، تابعی از احساس شهروندان نسبت به
آن است. بنابراین جمله «احساس امنیت مهمتر از خود امنیت است»، اصطلاحی
رایج در بین اهل حقوق است، نکتهای که رهبر معظم انقلاب نیز بارها
خواستار توجه به آن بودهاند. اگر امنیت جامعهای بهدرستی فراهم گردد ولی
شهروندان آن به احساس اینکه امنیت دارند، باور نداشته باشند، در واقع همان
شرایط ناامنی در زندگی مردم با تبعات مختلف و بیشتر خود را نشان میدهد و
البته عکس این قضیه نیز صادق است. در موضوع خروج امریکا از برجام به نظر
میرسد ایران اسلامی و ملت بزرگ آن جدا از مواجهه با توطئههای مختلف، با
یک عملیات روانی شدید از سوی دشمنان مواجه هستند. چرا که در طول مدتی که
برجام با توافق طرفین به مرحله اجرایی رسید، امریکا نه تنها به تعهدات خود
عمل نکرده بود، بلکه به روشهای مختلف تلاش کرده ضمن حفظ فشار روانی روی
ایران و همپیمانانش، از اجرایی شدن کامل آن نیز جلوگیری کند و به صورت
عملی نیز تحریمهای ایران به قوت خود باقی مانده بودند. در نتیجه امروز که
مجدداً صحبت از تحریمهای فلجکننده با صدای بلندتر در حال تکرار است، باید
گفت: پیش از آنکه تحریمی شروع شود، کوبیدن بر طبل تحریم با شدت تمام است و
امریکاییها عملیات روانی شدیدی با موضوع خروج از برجام و بازگشت تحریمها
را شروع کردهاند. به نظر میرسد امریکا با این موضوع تلاش دارد با پرداخت
هزینه و ایجاد سازوکارهای مجدد تحریم، ترس از تحریم را به جامعه ایران
القا نماید. چرا که آنچه او را در رسیدن به هدف نهایی که همان تغییر رفتار
جمهوری اسلامی ایران به زعم آنها میباشد، کمک خواهد کرد، ایجاد ترس از
تحریم است. دلیل این امر نیز روشن است. ملت ایران تجربه مقاومت و مقابله با
تحریم را دارند و نشان دادهاند که هر چقدر دشمن بخواهد از طریق اعمال زور
آنها را مجبور به تسلیم و عدول از اهداف بزرگ انسانی- اسلامی خود نماید،
نه تنها نتیجه مورد نظر را به دست نخواهد آورد، بلکه نتیجه چنین شرایطی
انسجام ملی، یکپارچگی و مقاومت سرسختانه ملت ایران را در پی خواهد داشت و
موجب تقویت اراده مقاومت آنها خواهد شد. اما نکته مهم این است که این
روزها سخنان و نوشتههای مقامات و تحلیلگران امریکایی نشان میدهد که
آنها تصور غلطی از شرایط اجتماعی و روحیه ملی ایرانیان دریافت کردهاند و
در این راستا تمام تلاش خود را با بهرهگیری از عملیات روانی و حجم سنگین
فعالیتهای رسانهای بر ایجاد و القای ترس از تحریم بنا نهادهاند که یک
امر جداگانه و مجزا از خود تحریم است. باید این دو موضوع را یعنی تحریم و
ایجاد ترس از تحریم را به صورت دقیق تفکیک و درک کنیم تا بتوانیم
راهکارهای مقابل را بهدرستی طراحی و عملیاتی نماییم. اینکه تحریمهای
اقتصادی در عصر حاضر یک سلاح مهم، مؤثر و کاربردی در روابط بینالملل و
مورد توجه قدرتهای سلطهگر قرار گرفته، انکارناپذیر است ولی با توجه به
توسعه ارتباطات و منافعی که ملتهای مختلف از ارتباطات تجاری و فرهنگی با
همدیگر میبرند و ظرفیتهای بزرگی که جمهوری اسلامی از آن برخوردار است،
مسئلهای نیست که به سادگی بتوانند از کنار آن بگذرند. بنابراین امکان
تحریم کشوری مثل ایران از سوی امریکا به صورت یکجانبه و کامل وجود ندارد و
ناکارآمد کردن این روش با برنامهریزیهای درست و اجرای اقتصاد مقاومتی
امکانپذیر است، از این رو به نظر میرسد که در شرایط کنونی استراتژی
امریکا در بازی تحریم، مسئله ایجاد ترس از تحریم است که مقابله با این
راهبرد به درک درست آن و ایجاد شرایط مناسب میان دولت، ملت و محیطهای
فرهنگی و رسانهای وابسته است و قطعاً اظهارنظرهای کلی مبنی بر ناکارآمدی
تحریمها و عدم تأثیر آن در زندگی مردم، ممکن است در تعارض با صحنه عمل
قرار گیرد و مردمباور نکنند. از این رو همراه سازی و ارائه راهکارهای
منطقی، کارشناسی و کاربردی و همسوسازی مردم با اقدامات دولت و اتخاذ
رویکردی هوشمند و تخصصی متناسب با عملیات روانی دشمن میتواند بسیار کارساز
و اثرگذار باشد.