سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا بار دیگر روز پنجشنبه در صوفیه، پایتخت بلغارستان بر پایبندی خود بر توافق هستهای سال ۲۰۱۵ میلادی ایران همچنین حمایت از شرکتهای اروپایی در همکاریهای اقتصادیشان با ایران تاکید کردند.
دونالد توسک در جریان این مذاکرات در یک کنفرانس خبری گفت: «ما به اتفاق دیگر اعضای اتحادیه اروپا به توافق رسیدیم مادامی که ایران به طور کامل به توافق هستهای پایبند بماند، در آن باقی بمانیم.»
ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا درجریان این نشست اعلام کرد که بررسی نحوه انسداد تحریمهای آمریکا علیه ایران را از روز جمعه آغاز میکند. به گفته وی اتحادیه اروپا آماده است تا مذاکرات خود را با ایالات متحده آغاز کند مشروط بر آنکه آمریکا مسئولیت معافیت دائمی از تعرفههای آلومینیوم و فولاد را برعهده بگیرد.
در همین راستا کمیسیون اروپا اعلام کرده است که از روز جمعه به دنبال فعال کردن قانونی است که شرکتهای اروپایی را در برابر تحریمهای آمریکا علیه ایران محافظت کند. همچنین این کمیسیون هیچ دادگاهی که مجازاتهای آمریکا را تحمیل کند به رسمیت نمیشناسد.
یونکر در این باره گفت: «ما به عنوان کمیسیون اروپا وظیفه داریم که از شرکتهای اروپایی حمایت کنیم. اکنون ما باید اقدام کنیم و به همین دلیل باید «انسداد قانونی» را که از سال ۱۹۹۶ مسکوت مانده بود، فعال کنیم. ما این کار را فردا صبح در ساعت ۱۰:۳۰ صبح انجام خواهیم داد.»
وی همچنین افزود: «ما تصمیم گرفتیم که بانک سرمایهگذاری اروپا این امکان را بدهیم تا به تسهیل سرمایهگذاری شرکتهای اروپایی در ایران کمک کند. کمیسیون اروپا نیز همکاری خود با ایران را ادامه خواهد داد.»
بیانیه مشترک می، مرکل و ماکرون درباره ایران
«ترزا می» نخستوزیر انگلیس، «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان و «امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه با صدور بیانیهای مشترک، حفظ برجام و در عین حال مقابله با برنامه موشکی و فعالیتهای ایران در منطقه را خواستار شدند.
به نوشته روزنامه «گاردین»، یکی از سخنگویان دفتر نخستوزیری انگلیس با اشاره به نشست صبح امروز می، مرکل و ماکرون، اعلام کرد: «در این نشست سهجانبه در حاشیه نشست بالکان غربی در صوفیه، نخستوزیر انگلیس ترزا می با صدراعظم مرکل و رئیسجمهور ماکرون درباره تصمیم آمریکا برای خروج از برجام گفتوگو کردند».
این بیانیه ادامه میدهد: «رهبران (سه کشور) بر تعهد راسخ خود برای تضمین حفظ برجام تأکید کردند و تصریح کردند که این (توافق) برای امنیت مشترک ما حائز اهمیت است. آنها خواستار همکاری با طرفین باقیمانده در برجام برای (تحقق) این هدف شدند».
بر اساس این گزارش، رهبران سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس تصریح کردند «ایران باید همچنان به تعهدات خود طبق توافق (برجام) پایبند باشد».
در پایان این بیانیه آمده است: «رهبران (سه کشور) بر نگرانیهای خود درباره برنامه موشک بالستیک ایران و فعالیتهای منطقهای این کشور، که به وضوح در بیثباتی همسایگان (ایران) نقش دارد، تأکید کردند. آنها بر تعهدات خود برای مقابله با این موضوعات تأکید مجدد کردند».
ماکرون: اروپا تضمین می دهد
«امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه امروز پنجشنبه تأکید کرد، اتحادیه اروپا فعالیت شرکتهای خارجی در ایران را حتی پس از خروج آمریکا از توافق هستهای برجام و بازگشت تحریمها تضمین خواهد کرد.
بنا بر گزارش خبرگزاری «فرانسه»، ماکرون هنگام ورود به کشور بلغارستان به منظور شرکت در اجلاس سران اتحادیه اروپا در صوفیه در گفتوگو با خبرنگاران گفت: «اتحادیه اروپا مایل است تا حضور شرکتهای اروپایی در ایران را با وجود خروج آمریکا از برجام تضمین کند...ما گفتوگوهای پرباری درباره ایران داشتیم. توافق هستهای 2015 یک عامل مهم در ایجاد صلح و امنیت در منطقه است و ما تصمیم گرفتهایم که از آن حمایت کنیم بدون توجه به تصمیم آمریکا».
وی ادامه داد: «ما متعهد شدهایم که اقداماتی سیاسی اتخاذ کنیم که به شرکتهایمان اجازه باقی ماندن در ایران را بدهد».
بنا بر گزارش خبرگزاری فرانسه، ماکرون تأکید کرد، اتحادیه اروپا باید از شرکتهایی که با ایران تجارت میکنند در برابر تحریمهای آمریکا علیه تهران حفاظت کند.
وی در پاسخ به سوالی درباره بیانیه شرکت «توتال» فرانسه مبنی بر خروج از ایران پس از خارج شدن آمریکا از برجام گفت، این مسئله به شرکتهای فعال در بازارهای مختلف بستگی دارد و آنها خودشان باید در این خصوص تصمیمگیری کنند.
رئیسجمهور فرانسه تصریح کرد: «شرکتهای بینالمللی که در کشورهای بسیاری در حال فعالیت هستند تصمیماتشان را بر اساس منافع خودشان اتخاذ میکنند. آنها باید این آزادی را داشته باشند».
رئیس دولت فرانسه علاوه بر این گفت که پاریس از پیشنهادات کمیسیون اروپایی برای حفاظت از شرکتهای اروپایی و جبران ضررهایی که ممکن است بواسطه تحریمهای آمریکا به خاطر تجارت با ایران متحمل میشوند، حمایت کرده است.
با این وجود ماکرون عنوان کرد که توافق هستهای با ایران باید تکمیل شود و ادامه مذاکرات در این خصوص بویژه در رابطه با برنامه موشکی ایران را ضروری عنوان کرد.
سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا طی دو روز چهارشنبه و پنجشنبه در صوفیه، پایتخت بلغارستان جمع شدند تا علاوه بر یافتن راهکارهایی برای تقویت همکاریهای اقتصادی و سیاسی با کشورهای غرب بالکان، دربارۀ توافق هستهای ایران و موضع این اتحادیه در قبال این توافق به هماندیشی بپردازند.
آنها شامگاه چهارشنبه در پایان اولین روز این هماندیشی، بر اتخاذ یک «رویکرد واحد» در قبال توافق هستهای ایران تاکید کردند و اعلام داشتند که با وجود کنار رفتن آمریکا از برجام، تا زمانی که ایران به این توافق احترام بگذارد آنها نیز برای حفظ توافق هستهای سال ۲۰۱۵ میلادی تلاش میکنند.
ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان در تیرماه سال 1394 به توافقی دست یافتند که قرار بود در ازای ایجاد محدودیت در بخشهایی از فعالیتهای هستهای ایران، همه تحریمهای بینالمللی و یکجانبه مرتبط با برنامه هستهای ایران را رفع کند.
کارشکنیهای آمریکا در اجرای برجام از زمان روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیسجمهوری آمریکا شدت گرفت. او در اقدامی که نقض صریح بندهای توافق هستهای با ایران محسوب میشود، بارها تهدید کرد کشورش را از توافق خارج خواهد کرد و یا درباره تجارت با ایران به کشورهای اروپایی هشدار داد.
ترامپ سرانجام روز سهشنبه 8 می (18 اردیبهشتماه) آمریکا را از برجام خارج کرد و فرمانی را برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران پس از دورههای زمانی 90 و 180 روزه امضا کرد.