جایگاه ایران در بین واردکنندگان و صادرکنندگان جهان؟

ازجمله عواملی که تأثیر به سزایی در رشد اقتصادی اکثر کشورهای در حال توسعه داشته، اتکا به تجارت خارجی بوده است و بعلت وابستگی شدید این کشورها به درآمدهای صادراتی و واردات مورد نیاز جهت پی ریزی صنعتی، تجارت خارجی نقشی اساسی و انکارناپذیر در رشد اقتصادی این کشورها دارد.

در کشور ما نیز بحث مدیریت واردات و صادرات، عموما مورد توجه سیاست‌گذاران اقتصاد کشور و تحلیل‌گران اقتصادی بوده است، اما به دنبال تاکید رهبر انقلاب اسلامی بر لزوم مدیریت در این حوزه، بحث مدیریت واردات و صادرات در کانون توجهات قرار گرفته و سیاست‌های مختلفی در این راستا از سوی سیاست‌گذاران اقتصادی صورت گرفت. آمار و اطلاعات زیر برترین صادرکنندگان و بیشترین واردکنندگان را در بین کشورهای جهان و موقعیت ایران را در این بین نشان می‌دهد.

در آخرین اطلاعات و آمار ارائه شده از سوی سازمان تجارت جهانی، آمریکا بزرگترین وارد کننده جهان در سال ۲۰۱۲ بود. براساس این گزارش سازمان جهانی تجارت سهم آمریکا از واردات کالای جهان در سال گذشته میلادی به ۱۲٫۶ درصد رسید. این کشور بزرگترین واردکننده خدمات تجاری جهان نیز محسوب می شود و ارزش واردات خدمات آن ۴٫۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲ بوده است. واردات آمریکا در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال قبل از آن سه درصد رشد نشان می‌دهد.

همچنین چین با ۱۸۱۸ میلیارد دلار و آلمان با ۱۱۶۷ میلیارد دلار رده‌های دوم و سوم بزرگترین واردکنندگان کالای جهان را به خود اختصاص دادند. ژاپن، بریتانیا، فرانسه، هلند، هنگ‌کنگ، کره‌جنوبی و هند نیز رده‌های چهارم تا دهم بزرگترین واردکنندگان جهان را بدست آوردند.

مجموع ارزش واردات کالای جهان در سال قبل به رقم ۱۸ هزار و ۵۶۵ میلیارد دلار رسید که ۸۲٫۳ درصد از این رقم معادل ۱۵ هزار و ۲۷۰ میلیارد دلار مربوط به ۳۰ کشور بود که در رده‌بندی سازمان جهانی تجارت فقط سه کشور آمریکا، چین و آلمان دارای وارداتی با ارزش بالاتر از ۱۰۰۰ میلیارد دلار هستند.

در بین ۳۰ کشور نخست واردکننده کالا در جهان بیشترین افت واردات در سال قبل مربوط به ایتالیا با ۱۳ و اسپانیا با ۱۲ درصد بوده است. بیشترین رشد واردات نیز به هنگ‌کنگ، تایلند و اندونزی با ۸ درصد اختصاص یافت.

در بین کشورهای منطقه خاورمیانه بزرگترین واردکنندگان کالا در سال ۲۰۱۲ به ترتیب ترکیه با ۲۳۷ میلیارد دلار، امارات با ۲۲۰ میلیارد دلار و عربستان با ۱۴۴ میلیارد دلار بودند. ایران در بین ۳۰ کشور اول واردکننده کالا در جهان در سال ۲۰۱۲ قرار نداشت. گزارش سازمان جهانی تجارت (wto) در سال ۲۰۱۲ نشان داد که ایران با ثبت صادراتی به ارزش ۹۶ میلیارد دلار در رتبه بیست و هشتم صادرکنندگان بزرگ جهان قرار گرفت.

همچنین در سال در سال ۲۰۱۲ ارزش صادرات جهانی کالا ۱۸٫۳ تریلیون دلار بود که تنها ۰٫۲ درصد نسبت به سال ۲۰۱۱ افزایش نشان داد. علاوه بر این ارزش صادرات خدمات تجاری دنیا در سال گذشته میلادی ۴٫۳ تریلیون دلار بوده است که تنها رشدی ۲ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۱ داشته است.

در سال گذشته کشور چین با صدور ۲ هزار ۴۹ میلیارد دلار کالا ۱۱٫۲ درصد صادرات جهانی را به خود اختصاص داده است. آمریکا و آلمان نیز به ترتیب با صدور یک هزار و ۵۴۷ میلیارد دلار و یک هزار و ۴۰۷ میلیارد دلار مقام های دوم و سوم را در اختیار داشته اند.

در میان مناطق جغرافیایی دنیا سال گذشته قاره آفریقا عملکرد بهتری داشته و به ۹٫۳ درصد رشد اقتصادی دست یافته است که بیش از ۴ برابر رشد اقتصادی دنیا (۲٫۱ درصد) بوده است. رشد واردات در این قاره در سال ۲۰۱۲ نیز معادل ۱۱٫۳ درصد و رشد صادرات آن ۶٫۱ درصد اعلام شده استکه تقریبا برابر با رشد صادرات چین (۶٫۲ درصد) است.

همچنین نرخ رشد تجارت جهانی در سال ۲۰۱۲ تنها ۲ درصد بوده است و انتظار نمی رود که این رقم در سال جاری میلادی از ۳٫۳ درصد فراتر رود.سازمان جهانی تجارت رکود اقتصادی دنیا و ضعف های آن سبب شده است که اغلب کشورها مجددا به سیاست های حمایتی روی آورند و تداوم این روند بهبود وضع تجاری دنیا را به تاخیر می اندازد.