ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری سمنان:
مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری سمنان گفت: یکی از راه‌های درآمدزایی تلگرام فروش اطلاعات مختلف کشورها از جمله کشور ما به سرویس‌های جاسوسی است.
به گزارش پایداری ملی، جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای تأثیرگذار منطقه و جهان، همواره با انواع تهدیدات سخت و نرم دست به گریبان بوده است. هفته و بلکه روزی را به خاطر نداریم که مخالفان ایران سخنی از سر تهدید از تریبون‌های رسمی خود بیان نکرده یا اقدامی عملی در برابر کشور ما انجام نداده باشند! همین شب گذشته بود که دامنه‌های یک حمله سایبری ایران را نیز دربرگرفت. در چنین شرایطی افزون بر آمادگی‌های دفاعی، توجه به حوزه پدافند غیرعامل نیز اهمیت بسیار زیادی دارد؛ یعنی اقداماتی که انجام آن‌ها خسارت‌های ناشی از هجمه‌های دشمنان را به حداقل برساند.
به سبب اهمیت این موضوع در آغازین روزهای سال جاری به سراغ ایرج کارخایی مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری سمنان رفته است تا مهمترین اولویت‌ها و اقدامات مدیریت استان را در این حوزه مورد بررسی قرار دهد.
در ذیل بخش نخست این گفتگو را از نظر می‌گذرانید:
جناب آقای کارخایی! چنانکه مستحضرید استان سمنان به دلیل موقعیت ویژه خود در معرض آسیب‌ها و تهدیدات زیستی قرار دارد. آیا امسال شاهد برگزاری مانور زیستی در استان خواهیم بود؟
دشمنان درصددند تا از طریق مسائل زیستی به زیرساخت‌ها یا سلامت جسمی و روحی ایرانیان آسیب‌هایی وارد کنند و از این منظر، مسائل زیستی مورد توجه ما قرار دارد. بیوتروریسم یکی از حربه‌های دشمنان ماست. آن‌ها تلاش می‌کنند تا با وارد کردن عوامل میکروبی و حربه‌هایی خاص از این دست، امنیت جامعه اسلامی را مخدوش کنند.
شناسایی، رصد، پایش دقیق و مستمر این حربه‌ها و مصون‌سازی کشور در برابر آسیب‌های زیستی برای مجموعه پدافند غیرعامل بسیار حائز اهمیت است. این مسائل هم در شورای پدافند غیرعامل مورد بررسی قرار می‌گیرد و هم در قرارگاه زیستی. برای مقابله با حربه‌های دشمنان در حوزه زیستی راهکارهای مختلفی در قرارگاه مذکور و کارگروه مقابله با اقدامات بیوتروریستی پیشنهاد می‌شود.
شوراها، قرارگاه‌ها و کارگروه‌های مرتبط اشراف کاملی نسبت به زیرموضوعات مرتبط با پدافند زیستی دارند؛ زیرموضوعاتی که شامل حوزه‌های مختلف بهداشت، محیط‌زیست، دام و طیور، کشاورزی، آب آشامیدنی و... است. برگزاری مانورهای زیستی یکی از برنامه‌های مستمر پدافند غیرعامل است. در سال گذشته نیز هم در سطح استان و هم به صورت درون‌دستگاهی در سطح شهرستان سمنان انواع مانورهای زیستی به منظور کسب آمادگی بیش‌تر برای مقابله با تهدیدات زیستی برگزار شده است.
از آن‌جا که استان سمنان با مسائل ویژه کویر دست به گریبان است، با 8 استان از جمله پایتخت همسایگی دارد و در معرض ورود و خروج‌های پرشمار قرار دارد، می‌تواند بستر انواع تهدیدات زیستی باشد. به همین خاطر، در سال جاری نیز به دنبال آن هستیم که هم به صورت استانی و هم در سطح شهرستان‌ها مانورهای زیستی را برگزار کنیم.
برگزاری یک مانور ویژه زیستی در فصل بهار
زمان برگزاری این مانورها معین شده است؟
در ذیل شورای پدافند غیرعامل، 12 کارگروه به ریاست مدیران دستگاه‌های اجرایی وجود دارد. دانشگاه علوم پزشکی به عنوان مسئول یکی از این کارگروه‌ها در فصل بهار یک مانور ویژه زیستی برگزار خواهد کرد. تهدیدات مرتبط با آب نیز در کارگروه آب و زیرنظر مسئولان ذیربط مورد بررسی قرار می‌گیرد و برنامه‌های مختلفی در این حوزه تعریف شده است.
ما به دنبال آن هستیم که در صورت امکان یک مانور بزرگ و گسترده سایبری را با کمک وزارت کشور به صورت پایلوت در سمنان برگزار کنیم.
دشمنان از شبکه‌های پیام‌رسان برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کنند
جدیدترین ابزارهایی که دشمنان از آن‌ها برای تحمیل اراده خود بر کشور ما استفاده می‌کنند، شامل چه مواردی است؟
یکی از حوزه‌هایی که دشمنان در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند، حوزه سایبری است. در جریان هستید که دشمنان چگونه از شبکه‌های پیام‌رسان برای رسیدن به اهداف خود استفاده و برنامه‌های خود را دنبال می‌کند. رئیس‌جمهور آمریکا بارها در اظهارات خود اشاره کرده است که ما به حملات سایبری ایران پاسخ خواهیم داد. این امر نشان می‌دهد که دشمنان برای سال 97 تهدیدات گوناگون سایبری را علیه ایران طرح‌ریزی کرده است.
از طرفی مراکز ثقل، پروژه‌ها و به طور کلی همه ابزارهای ما هم به لحاظ سخت‌افزاری و هم به لحاظ نرم‌افزاری در حال وابسته شدن به تکنولوژی و مباحث سایبری است. شما می‌بینید که فعالیت‌های گوناگون رسمی در فضای مجازی به انجام می‌رسد. از این منظر است که باید هوشیار باشیم. هر نقطه‌ای که امنیت سایبری را مدنظر قرار نداده باشد، بی‌تردید مورد هدف دشمنان قرار می‌گیرد.
نقش تلگرام در راهبری اغتشاشات اخیر
دشمنان ایران، وابستگان به نظام سلطه و ایادی و اذناب آن در منطقه سرمایه‌گذاری‌های کلانی بر روی طرح‌ها و برنامه‌های امنیت‌شکن در حوزه سایبری صورت داده‌اند تا به جامعه اسلامی ضربه وارد کنند. ما شاهد بودیم که در اغتشاشات اخیر، فضای مجازی و خصوصا پیام‌رسان تلگرام یکی از ابزارهایی بود که مورد سوءاستفاده دشمنان قرار گرفت. در مجموع جایگاه و نقش فضای مجازی بسیار مهم و تأثیرگذار است؛ چنانکه اکنون فضای مجازی تأثیرات بسیاری بر جامعه ما برجای گذاشته است.
فضای مجازی هم بستر مطلوبی است اگر به درستی از آن استفاده شود و هم ابزاری است در دست دشمنان که اگر ما نتوانیم به درستی آن را مدیریت کنیم، نخواهیم توانست به درستی از آن استفاده کنیم. امیدواریم که با تمهیداتی که اندیشیده می‌شود، مدیریتی عالی بر فضای مجازی حاکم شود تا مردم ما بتوانند از یک فضای مجازی امن و مطلوب برخوردار باشند.
اگر چنین اتفاقی بیفتد، می‌توان از فضای مجازی در راستای توسعه کشور و بهبود وضعیت زندگی مردم بهره گرفت. اما آن‌چه که در حوزه پدافند غیرعامل بیش‌تر اهمیت دارد، مسائل سخت‌افزاری است. یکی از مقاصد دشمنان ما این است که بتوانند با حملات سایبری به زیرساخت‌های حساس و حیاتی ما را که تأثیر زیادی بر خدمات‌رسانی به مردم دارد خللی وارد کند.
آن‌ها زیرساخت‌هایی را مدنظر دارند که وارد شدن خلل در آن‌ها می‌تواند به بروز نارضایتی‌های عمومی منجر شود. در سال گذشته باج‌افزارهای واناکرای و پتیا برخی از استان‌ها را درگیر کرده بود اما با عملکرد مطلوبی که کارگروه سایبری ما و دستگاه‌های مرتبط با حوزه فناوری از خود نشان دادند توانستیم اقداماتی را به انجام برسانیم که تهدیدی شامل حال استان سمنان نشود.
ما همواره تدابیر لازم را در قبال تهدیدات سایبری به ویژه در حوزه‌های سخت‌افزاری اتخاذ می‌کنیم. تلاش می‌کنیم تا یک مانور بزرگ سایبری نیز در استان سمنان برگزار شود.
تلگرام اطلاعات ما را به سرویس‌های جاسوسی می‌فروشد
به بحث پیام‌رسان‌ها اشاره کردید، دیدگاه شما درباره فیلترینگ تلگرام چیست؟
پیام‌رسان تلگرام شبکه‌ای است که عوامل و دست‌اندرکاران آن در خارج از کشور فعالیت می‌کنند؛ از این جهت تمامی اطلاعات و داده‌های ما می‌تواند مورد نظر و تحلیل گروه‌های مختلف در خارج از کشور قرار بگیرد. یکی از راه‌های درآمدزایی تلگرام فروش اطلاعات مختلف کشورها از جمله کشور ما به سرویس‌های جاسوسی و بیگانه است.
تقویت پیام‌رسان‌های داخلی تنها راه مصون‌سازی کشور از آسیب‌های تلگرام
سرویس‌های بیگانه می‌توانند با استفاده از تحلیل این داده‌ها جریان‌سازی کنند. تکرار می‌کنم که در سال گذشته شاهد بودیم که تلگرام چنین نقشی را ایفا می‌کرد. تنها راه مصون‌سازی کشور از آسیب‌های تلگرام ایجاد سامانه‌های داخلی است و دولت نیز به دنبال آن است که با تقویت پیام‌رسان‌های داخلی و برطرف کردن ضعف‌های آن‌ها، این پیام‌رسان‌ها را در اختیار مردم قرار دهد. این امر به امنیت اطلاعات در کشور ما کمک می‌کند.
مردم باید نحوه استفاده درست از تکنولوژی را بیاموزند
موضوع فیلترینگ تلگرام چندی است که مطرح شده است اما آن‌چه که اهمیت دارد آن است که فضای تکنولوژی و دانش، روبه‌روز در حال رشد و گسترش است. تنها راه ما فرهنگ‌سازی به نحو مطلوب است تا بتوانیم فرهنگ مردم را ارتقاء دهیم و آن‌ها نحوه درست استفاده از تکنولوژی را بیاموزند. برای این منظور باید از یک‌سو دوره‌های آموزشی مختلفی برگزار شود و از سوی دیگر پیام‌رسان‌های داخلی تقویت شوند.
وضعیت باید به گونه‌ای باشد که ما نیازی به شبکه‌های خارجی نداشته باشیم تا به این واسطه داده‌های ما مورد پردازش آن‌ها قرار بگیرد.
تأکیدات رهبری درباره فضای مجازی خردمندانه است
با این تفاسیر آیا تلگرام در نهایت فیلتر خواهد شد؟
به نظر می‌رسد که تصمیماتی در این خصوص اتخاذ شده است. اطلاعات دقیقی در این زمینه اعلام نشده است اما برخی از مسئولان و صاحب‌نظران در این زمینه صحبت‌هایی کرده‌اند. در این زمینه دو نگاه در کشور وجود دارد: نگاه فرصت‌محور و نگاه تهدیدمحور. نگاه دوم موید این نکته است که تلگرام باید فیلتر شود اما نگاه و تأکیدات مقام معظم رهبری در این زمینه خردمندانه است.
نگاه رهبر معظم انقلاب این است که ما باید با خرد و دانش به این موضوع نظر کنیم. نظر من هم همین است. دولت نیز بر این امر صحه گذاشته است. ما استفاده خردمندانه و هوشمندانه از فضای مجازی را دنبال خواهیم کرد.
به سبب اهمیت این موضوع در آغازین روزهای سال جاری به سراغ ایرج کارخایی مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری سمنان رفته است تا مهمترین اولویت‌ها و اقدامات مدیریت استان را در این حوزه مورد بررسی قرار دهد.
در ذیل بخش نخست این گفتگو را از نظر می‌گذرانید:
جناب آقای کارخایی! چنانکه مستحضرید استان سمنان به دلیل موقعیت ویژه خود در معرض آسیب‌ها و تهدیدات زیستی قرار دارد. آیا امسال شاهد برگزاری مانور زیستی در استان خواهیم بود؟
دشمنان درصددند تا از طریق مسائل زیستی به زیرساخت‌ها یا سلامت جسمی و روحی ایرانیان آسیب‌هایی وارد کنند و از این منظر، مسائل زیستی مورد توجه ما قرار دارد. بیوتروریسم یکی از حربه‌های دشمنان ماست. آن‌ها تلاش می‌کنند تا با وارد کردن عوامل میکروبی و حربه‌هایی خاص از این دست، امنیت جامعه اسلامی را مخدوش کنند.
شناسایی، رصد، پایش دقیق و مستمر این حربه‌ها و مصون‌سازی کشور در برابر آسیب‌های زیستی برای مجموعه پدافند غیرعامل بسیار حائز اهمیت است. این مسائل هم در شورای پدافند غیرعامل مورد بررسی قرار می‌گیرد و هم در قرارگاه زیستی. برای مقابله با حربه‌های دشمنان در حوزه زیستی راهکارهای مختلفی در قرارگاه مذکور و کارگروه مقابله با اقدامات بیوتروریستی پیشنهاد می‌شود.
شوراها، قرارگاه‌ها و کارگروه‌های مرتبط اشراف کاملی نسبت به زیرموضوعات مرتبط با پدافند زیستی دارند؛ زیرموضوعاتی که شامل حوزه‌های مختلف بهداشت، محیط‌زیست، دام و طیور، کشاورزی، آب آشامیدنی و... است. برگزاری مانورهای زیستی یکی از برنامه‌های مستمر پدافند غیرعامل است. در سال گذشته نیز هم در سطح استان و هم به صورت درون‌دستگاهی در سطح شهرستان سمنان انواع مانورهای زیستی به منظور کسب آمادگی بیش‌تر برای مقابله با تهدیدات زیستی برگزار شده است.
از آن‌جا که استان سمنان با مسائل ویژه کویر دست به گریبان است، با 8 استان از جمله پایتخت همسایگی دارد و در معرض ورود و خروج‌های پرشمار قرار دارد، می‌تواند بستر انواع تهدیدات زیستی باشد. به همین خاطر، در سال جاری نیز به دنبال آن هستیم که هم به صورت استانی و هم در سطح شهرستان‌ها مانورهای زیستی را برگزار کنیم.
برگزاری یک مانور ویژه زیستی در فصل بهار
زمان برگزاری این مانورها معین شده است؟
در ذیل شورای پدافند غیرعامل، 12 کارگروه به ریاست مدیران دستگاه‌های اجرایی وجود دارد. دانشگاه علوم پزشکی به عنوان مسئول یکی از این کارگروه‌ها در فصل بهار یک مانور ویژه زیستی برگزار خواهد کرد. تهدیدات مرتبط با آب نیز در کارگروه آب و زیرنظر مسئولان ذیربط مورد بررسی قرار می‌گیرد و برنامه‌های مختلفی در این حوزه تعریف شده است.
ما به دنبال آن هستیم که در صورت امکان یک مانور بزرگ و گسترده سایبری را با کمک وزارت کشور به صورت پایلوت در سمنان برگزار کنیم.
دشمنان از شبکه‌های پیام‌رسان برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کنند
جدیدترین ابزارهایی که دشمنان از آن‌ها برای تحمیل اراده خود بر کشور ما استفاده می‌کنند، شامل چه مواردی است؟
یکی از حوزه‌هایی که دشمنان در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند، حوزه سایبری است. در جریان هستید که دشمنان چگونه از شبکه‌های پیام‌رسان برای رسیدن به اهداف خود استفاده و برنامه‌های خود را دنبال می‌کند. رئیس‌جمهور آمریکا بارها در اظهارات خود اشاره کرده است که ما به حملات سایبری ایران پاسخ خواهیم داد. این امر نشان می‌دهد که دشمنان برای سال 97 تهدیدات گوناگون سایبری را علیه ایران طرح‌ریزی کرده است.
از طرفی مراکز ثقل، پروژه‌ها و به طور کلی همه ابزارهای ما هم به لحاظ سخت‌افزاری و هم به لحاظ نرم‌افزاری در حال وابسته شدن به تکنولوژی و مباحث سایبری است. شما می‌بینید که فعالیت‌های گوناگون رسمی در فضای مجازی به انجام می‌رسد. از این منظر است که باید هوشیار باشیم. هر نقطه‌ای که امنیت سایبری را مدنظر قرار نداده باشد، بی‌تردید مورد هدف دشمنان قرار می‌گیرد.
نقش تلگرام در راهبری اغتشاشات اخیر
دشمنان ایران، وابستگان به نظام سلطه و ایادی و اذناب آن در منطقه سرمایه‌گذاری‌های کلانی بر روی طرح‌ها و برنامه‌های امنیت‌شکن در حوزه سایبری صورت داده‌اند تا به جامعه اسلامی ضربه وارد کنند. ما شاهد بودیم که در اغتشاشات اخیر، فضای مجازی و خصوصا پیام‌رسان تلگرام یکی از ابزارهایی بود که مورد سوءاستفاده دشمنان قرار گرفت. در مجموع جایگاه و نقش فضای مجازی بسیار مهم و تأثیرگذار است؛ چنانکه اکنون فضای مجازی تأثیرات بسیاری بر جامعه ما برجای گذاشته است.
فضای مجازی هم بستر مطلوبی است اگر به درستی از آن استفاده شود و هم ابزاری است در دست دشمنان که اگر ما نتوانیم به درستی آن را مدیریت کنیم، نخواهیم توانست به درستی از آن استفاده کنیم. امیدواریم که با تمهیداتی که اندیشیده می‌شود، مدیریتی عالی بر فضای مجازی حاکم شود تا مردم ما بتوانند از یک فضای مجازی امن و مطلوب برخوردار باشند.
اگر چنین اتفاقی بیفتد، می‌توان از فضای مجازی در راستای توسعه کشور و بهبود وضعیت زندگی مردم بهره گرفت. اما آن‌چه که در حوزه پدافند غیرعامل بیش‌تر اهمیت دارد، مسائل سخت‌افزاری است. یکی از مقاصد دشمنان ما این است که بتوانند با حملات سایبری به زیرساخت‌های حساس و حیاتی ما را که تأثیر زیادی بر خدمات‌رسانی به مردم دارد خللی وارد کند.
آن‌ها زیرساخت‌هایی را مدنظر دارند که وارد شدن خلل در آن‌ها می‌تواند به بروز نارضایتی‌های عمومی منجر شود. در سال گذشته باج‌افزارهای واناکرای و پتیا برخی از استان‌ها را درگیر کرده بود اما با عملکرد مطلوبی که کارگروه سایبری ما و دستگاه‌های مرتبط با حوزه فناوری از خود نشان دادند توانستیم اقداماتی را به انجام برسانیم که تهدیدی شامل حال استان سمنان نشود.
ما همواره تدابیر لازم را در قبال تهدیدات سایبری به ویژه در حوزه‌های سخت‌افزاری اتخاذ می‌کنیم. تلاش می‌کنیم تا یک مانور بزرگ سایبری نیز در استان سمنان برگزار شود.
تلگرام اطلاعات ما را به سرویس‌های جاسوسی می‌فروشد
به بحث پیام‌رسان‌ها اشاره کردید، دیدگاه شما درباره فیلترینگ تلگرام چیست؟
پیام‌رسان تلگرام شبکه‌ای است که عوامل و دست‌اندرکاران آن در خارج از کشور فعالیت می‌کنند؛ از این جهت تمامی اطلاعات و داده‌های ما می‌تواند مورد نظر و تحلیل گروه‌های مختلف در خارج از کشور قرار بگیرد. یکی از راه‌های درآمدزایی تلگرام فروش اطلاعات مختلف کشورها از جمله کشور ما به سرویس‌های جاسوسی و بیگانه است.
تقویت پیام‌رسان‌های داخلی تنها راه مصون‌سازی کشور از آسیب‌های تلگرام
سرویس‌های بیگانه می‌توانند با استفاده از تحلیل این داده‌ها جریان‌سازی کنند. تکرار می‌کنم که در سال گذشته شاهد بودیم که تلگرام چنین نقشی را ایفا می‌کرد. تنها راه مصون‌سازی کشور از آسیب‌های تلگرام ایجاد سامانه‌های داخلی است و دولت نیز به دنبال آن است که با تقویت پیام‌رسان‌های داخلی و برطرف کردن ضعف‌های آن‌ها، این پیام‌رسان‌ها را در اختیار مردم قرار دهد. این امر به امنیت اطلاعات در کشور ما کمک می‌کند.
مردم باید نحوه استفاده درست از تکنولوژی را بیاموزند
موضوع فیلترینگ تلگرام چندی است که مطرح شده است اما آن‌چه که اهمیت دارد آن است که فضای تکنولوژی و دانش، روبه‌روز در حال رشد و گسترش است. تنها راه ما فرهنگ‌سازی به نحو مطلوب است تا بتوانیم فرهنگ مردم را ارتقاء دهیم و آن‌ها نحوه درست استفاده از تکنولوژی را بیاموزند. برای این منظور باید از یک‌سو دوره‌های آموزشی مختلفی برگزار شود و از سوی دیگر پیام‌رسان‌های داخلی تقویت شوند.
وضعیت باید به گونه‌ای باشد که ما نیازی به شبکه‌های خارجی نداشته باشیم تا به این واسطه داده‌های ما مورد پردازش آن‌ها قرار بگیرد.
تأکیدات رهبری درباره فضای مجازی خردمندانه است
با این تفاسیر آیا تلگرام در نهایت فیلتر خواهد شد؟
به نظر می‌رسد که تصمیماتی در این خصوص اتخاذ شده است. اطلاعات دقیقی در این زمینه اعلام نشده است اما برخی از مسئولان و صاحب‌نظران در این زمینه صحبت‌هایی کرده‌اند. در این زمینه دو نگاه در کشور وجود دارد: نگاه فرصت‌محور و نگاه تهدیدمحور. نگاه دوم موید این نکته است که تلگرام باید فیلتر شود اما نگاه و تأکیدات مقام معظم رهبری در این زمینه خردمندانه است.
نگاه رهبر معظم انقلاب این است که ما باید با خرد و دانش به این موضوع نظر کنیم. نظر من هم همین است. دولت نیز بر این امر صحه گذاشته است. ما استفاده خردمندانه و هوشمندانه از فضای مجازی را دنبال خواهیم کرد.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!