احیای بافت ها فرسوده شهری فرصت بازمهندسی شهرها را ایجاد می کند

* سیاستهای کلی نظام اعمال ملاحظات پدافند غیر عامل را ضروری می داند *

وی گفت: رسالت و ماموریت پدافند غیرعامل مقاوم سازی و تاب آور کردن زیر ساخت ها و شهرها و ابنیه و حفاظت و صیانت از مردم در برابر حوادث و تهدیدات احتمالی است و به نوعی حفاظت و صیانت از مردم و مقاوم سازی زیر ساخت ها از برنامه های محوری این سازمان است.

سردار جلالی اظهار کرد: با توجه به اینکه ما با اثر و پیامد مولفه تهدیدات نسبت به ساختمان ها مواجه هستیم، موضوع آسیب پذیری از مشکلات درون این سیستم است که نگاه ما به تهدیدات و تولید پیامدها در غالب تخریب یا سایر آسیب هایی است که برای مردم ایجاد می کند.

وی گفت ؛ اسناد بالادستی و سیاست های کلی نظام در حوزه پدافند غیرعامل و هم احکام دایمی برنامه ششم توسعه اعمال ملاحظات در حوزه ساخت و ساز را ضروری می داند.

*ما انگیزه ای برای شروع جنگ نداشتیم*

وی افزود ، وقوع جنگ در کشورها و مناطق شاید ارتباطی با اراده کشورهای مورد تهاجم ندارد و اینکه کشور اراده کند دشمن به او حمله کند خیلی موثر نیست، بطور مثال در شروع جنگ تحمیلی و دفاع مقدس ما هیچ انگیزه و علاقه ای برای شروع جنگ نداشتیم و وقوع جنگ برای ما ناخواسته و تحمیلی بود.

* احساس قدرت احتمال بروز جنگ را بالا می برد *

وی تصریح کرد ، دشمن ما صدام احساس می کرد که قوت و توانمندی بدست آورده و با وقوع انقلاب در کشور ما ضعف ایجاد شده است،درواقع وقتی تعادل عناصر بازدارنده، بهم بخورد و یا عناصر بازدار کننده شکست می خورد جنگ ها شروع می شود و بدون اینکه کشوری که مورد حمله قرار می‌گیرد اراده ای برای اینکار داشته باشد جنگ شروع می شود.


سردار جلالی تصریح کرد، اگر کشورهای همسایه و رقبای ما احساس کنند که قوی هستند و قدرتی فراتر از ما بدست آورده اند و یا به هر دلیلی احساس کنند که ما در داخل کشور ضعیف شده ایم و سیگنال هایی از داخل یا خارج به آنها برسد که کشور ضعیف شده است احتمال بروز جنگ بالا می رود و اینکه ما اراده کنیم یا نکنیم که بما حمله شود، چیزی تغیر نمی کند.

*درک درست از قدرت خود ایجاد کنیم تا به سمت صلح و بازدارندگی حرکت کنیم*

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور افزود، بنابراین ابتدا باید ضعف هایمان را برطرف کنیم ، قوی شویم و مقاوم بمانیم و به لحاظ مردمی و زیر ساختی قدرت خود را ارائه دهیم تا درک مناسبی از قدرت ما ایجاد شود و ما را به سمت صلح و بازدارندگی هدایت کند.بنابراین طبق آیه شریفه قرآن که می فرماید"وَ اَعِدُّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّة..."کشور باید به سمت قدرتمند شدن و مستحکم و مقاوم شدن حرکت کند تا در امان مانده و صلح را پایدار کند.

* وقوع جنگ در شهرها ممنوع *

سردار جلالی یاد اور شد، علیرغم اینکه در مقررات بین‌المللی وقوع جنگ در شهرها ممنوع شده اما در ۲۰ سال گذشته شاهد بودیم که جنگ ها خواسته یا ناخواسته به شهرها کشیده شده است،در دفاع مقدس مجموعه ای از شهرها تحت تاثیر قرار گرفتند برخی شهرها تحت تاثیر مستقیم اشغال زمینی مانند خرمشهر ، نفت شهر و قصر شیرین ، و برخی شهرها تحت تاثیر آتش توپخانه دشمن قرار گرفته و زیر ساخت های آن از بین رفته و مردم آواره شدند، و برخی شهرها که از مراکز شهری به لحاظ فاصله دورتر بودند تحت تاثیرات دیگری قرار گرفتند.

* جنگ های شهری ، پیچیده ترین جنگ ها *

سردار جلالی افزود ، وقتی حمله آمریکا به عراق را می بینیم، علیرغم اینکه آنها تلاش می کردند که وارد شهر ها نشوند (جنگ های شهری از پیچیده ترین جنگ ها هستند) اما خواسته یا ناخواسته وارد شهرهای العماره ، بغداد،فلوجه و... شدند، نتیجه آن تخریب شهرها و زیر ساخت ها و تلفات فراتر از یک میلیون تلفات غیر نظامی در عراق را شاهدیم،همچنین در حمله داعش به سوریه و عراق شاهد تخریب زیر ساخت ها و آواره شدن مردم بودیم.

*وابستگی می تواند به سمت فلج سازی در حوزه شهری پیش رود*

سردار جلالی گفت وابستگی های متقابل زیرساختی به هم می تواند ما را به سمت فلج سازیِ کارکردی در حوزه شهری پیش ببرد مانند برخی از حوادثی که شاهد آن بودیم. عنصر دوم قابلیت اعتماد و قابلیت جایگزینی و ارتقاء اعتماد نقش ملی را در زیر ساخت ها بالا ببریم و به آن توجه کنیم قابلیت اعتماد و میزان اعتماد به زیرساخت ها و قدرت پاسخ به حادثه که باید به آن بطور جدی توجه شود.

وی خاطر نشان کرد بعد از قابلیت ریکاوری و بازگشت به وضع اولیه است، مانند حادثه زلزله در شهر سرپل ذهاب که باید به چرخه زندگی عادی برگردیم و چرخه زندگی را اصلاح کنیم که البته با مشکلاتی در این زمینه مواجه بودیم.

* فناوری اینترنت اشیاء یا (IOT) *

سردار جلالی تصریح کرد: نکته دیگر رویکرد هوشمندسازی است که فناوری های مختلف، همگرا و ترکیب می شود. فناوری اینترنت اشیاء یا (IOT) که در تمام اشیاء داخلی خانه و ارکان خانه و تاسیسات آن کار می کند و موضوع ساختمان هوشمند را تعریف می کند و می توان با تکثیر آن به نوعی شهر هوشمند را تنظیم کرد،در شهر هوشمند زیرساخت های شهری مانند برق، آب، سیستم تصویری و ارتباطات را تنظیم می کند و یک رویکرد فناورانه است که باید ازفرصت های آن حداکثر استفاده را کرد ولی در عین حال باید با تهدیدات آن ها و آسیب پذیری های این حوزه هم مقابله کرد.

*انکار ناپذیری قابلیت های هوشمندی در نظام سایبری*

رئیس سازمان پدافند غیرعامل تصریح کرد: قابلیت هایی که در حوزه هوشمندی به دست می آید برای شهرها انکار ناپذیر است. ما قابلیت هایی چون برنامه ریزی در نظام سایبری را باید ببینیم که قابلیت دسترسی و کنترل از راه دور از اجزای آن است. مانند اینکه ساختمانی از راه دور کنترل شود و یا در آن باز و بسته و به اجزای درون ساختمان فرمان داده شود. مثلا به گاز و یخچال فرمان دهیم ،فرمان پذیری و کنترل قابلیت برنامه ریزی از راه دور است هرجایی که کامپیوتر و رایانه به وجود آید قابلیت برنامه ریزی جزء آن است و قابلیت تعامل با سایر اجزا را می دهد و تمام اجزای درون خانه و ساختمان و شهر بایکدیگر ارتباط پیدا می کند به تعبیری می توان گفت ساختمان ها اشیا و شهرما سایبری می شود.

*تهدیدات شهر هوشمند*

سردار جلالی تصریح کرد: در شهر هوشمند تمام قابلیت های سایبری به ساختمان اضافه می شود و در کنار آن تمام تهدیدات سایبری ،در فضای سایبری می گویند اگر هرنوع دسترسی از راه دور برای کنترل یک سیستم به وجود بیاید و اگر شما می توانید به آن دسترسی پیدا کنید بنابراین دیگران هم می توانند به این امر دسترسی پیدا کنند، یعنی قابلیت های هوشمندی به شهر توانمندی مضاعف می دهد و در عین حال تهدیدات سایبری به پلات فرم سایبری شهرها می تواند علل افزایش تهدیدات سایبری به شهرها شود.

*مزایا و آسیب های شهرهوشمند*

وی افزود: اگر قابلیت کنترل و فرمان دادن به اجزای یک خانه می تواند در اختیار شما باشد پس می تواند در اختیار دیگران هم قرار بگیرد یعنی کسی که از راه دور می تواند گاز خانه شمارا روشن کند و یا درها را بازو بسته کرده و یا تاسیساتی را خاموش یا پنجره ها را ببندد و یا هر اقدامی که در سیستم هوشمند پیش بینی شده را انجام دهد،لذا وقتی می خواهیم از مزایای فناوری استفاده کنیم باید نگاهمان به مضرات ، تهدیدات و آسیب های آن هم باشد.

*اهداف جنگ 33 روزه لبنان*

سردار جلالی گفت: در جنگ 33 روزه حمله اسرائیلی ها به بیروت کاملا یک حمله آگاهانه با اهداف سیستماتیک و حمله به بخش های مختلف شهر را شاهدیم و به نوعی جمعیت آن باقی مانده است در مقاله یک استراتژیست یهودی که آمار آن را بررسی می کردیم 170هزار واحد مسکونی در جنوب بیروت حمله شده و در شمال بیروت که محدوده مسیحی نشین است یک واحد هم مورد اصابت واقع نشده است. اگر 170هزار را در 5 ضرب کنیم حدود 800تا900 هزار جمعیت را در بر می گیرد که جمعیت شیعه نشین شهر بیروت است.

*تلفات و خسارات جنگ شهری*

وی افزود در نگاه به جنگ 22روزه می بینیم خواسته یا ناخواسته جنگ ها به سمت شهر ها می رود و وقوع و کشیده شدن جنگ به شهرها انتخابی نیست. کشوری که ضعیف شود احتمال وقوع جنگ دارد و نکته بعد اینکه جنگ ها به سمت مراکز شهری جلو می رود و تلفات و خساراتی را به شهر ها و زیرساخت ها وارد می کند ، آواره شدن مردم و آسیب دیدن زیر ساخت ها نتیجه رویکردی است که خواسته یا ناخواسته ایجاد می شود.

* نگاه صلح آمیز و استراتژی دفاعی *

سردار جلالی گفت ما به عنوان کسانی که می خواهیم سیاست گذاری برای صیانت از مردم در حوزه های شهری باشیم باید این نگاه را داشته باشیم که اگر در نگاه ما یک نگاه صلح آمیز و استراتژی ما صرفا دفاعی باشد مورد تهاجم واقع نمی شویم به همین جهت مقاوم سازی زیر ساخت ها و تاب آوری شهر ها حفاظت از مردم، رویکردی است که حتما باید به آن پراخته شود.

*مفروض داشتن تهدیدات سایبری در شهر هوشمند*

وی افزود ،ما مکلف هستیم که تهدیدات را در یک نگاه منطقی برآورد کنیم و با توجه به موقعیت جغرافیایی و منطقه استراتژی حوادث قبل و بعد را در نظر بگیریم و درصدی از احتمال را که چه مقدار ممکن است دچار تهدیدات شویم را در نظر بگیریم.

سردار جلالی افزود ما در استراتژی بازسازی باید تهدید نظامی و تروریستی را مفروض بدانیم و به آن توجه کنیم همچنین تهدیدات صنعتی را در محیط شهری و با توجه به رویکرد هوشمندی در شهرها باید تهدید هوشمندی و سایبری را هم مفروض بدانیم و به سمتی برویم که در برابر این تهدیدات و حوادث اسیب پذیر نباشیم.

* بازسازی بافت‌های فرسوده و احیا آن فرصت جدی *

دکتر جلالی افزود، دربازسازی بافت‌های فرسوده و احیا آن یک فرصت جدی و یک نگاه جدی به گذشته و فرصت دوباره مهندسی شهرها وجود دارد.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور تصریح کرد: بعد از انقلاب خواسته یا ناخواسته بدون داشتن برنامه مهندسی افزایش جمعیت مراکز شهری را داشتیم و فضاها و محله ها بدون داشتن برنامه مهندسی اضافه شدند و هم فضای حاشیه و پرخطر برای ما بوجود آوردند. ما باید بتوانیم از فرصت باز مهندسی شهر و محله حداکثر استفاده را داشته باشیم و در حوزه بازسازی به نوعی وارد شویم که به سمت بروزرسانی شهرها حرکت کنیم و در یک کلام شهرها را در برابر تهدیدات تاب آور کنیم.

*5 مولفه تاب آوری شهری*

وی تاب آوری را در ۵ مولفه عنوان کرد و گفت ، شهر و محله باید در برابر تهدیدات مقاومت داشته باشند و با یک حادثه کوچک مردم را با اختلال مواجه نکند،بطور مثال در قطع برق ،مرکزآب اهواز از دست می رود و شهر ۱.۵ میلیونی چند روز با بی آبی مواجه می شوند که این موضوع تاب آور نیست.در حقیقت وابستگی متقابل میان زیر ساخت ها موجب خسارت آبشاری می شودکه باید به آن پرداخته شود،وقتی شهرها ناخواسته گسترش می ابند سیستم های درون شهر به هم پیوسته می شوند و موضوع وابستگی شهرها موجب انتقال یک حادثه از یک سیستم به سیستم دیگر می شود.