مردم ایران از 20 سال پیش محصولات تراریخته مصرف می کنند

به گزارش پایداری ملی، محصولات تراریخته محصولاتی هستند که با پیشرفته‌ترین فناوری‌های زیستی روز دنیا برای بهبود صفات محصولات زراعی و باغی تولید می‌شوند.

در سال‌های اخیر شاهد هجمه‌های رسانه‌ای علیه این محصولات هستیم که اعتراضات شدید و متعدد جامعه علمی کشور را به دنبال داشته است. 

نگاهی به تاریخ استفاده از این فناوری نشان می‌دهد که هر زمان‌ که عزم کشور در بهره‌برداری از این فناوری به نفع مردم و تولید ملی این محصولات، جزم شده، هجمه رسانه‌ای علیه این فناوری نیز شدت بیشتری گرفته است.

در سال‌های گذشته دو نامه به امضای نمایندگان مجلس شورای اسلامی به رئیس جمهوری وقت جهت اجرایی نشدن قانون ملی ایمنی زیستی و اقدام نکردن برای تولید ملی محصولات تراریخته در کشور ارسال شده بود.

اقدامات اجرایی جهت انجام تکلیف قانونی دولت مبنی بر تولید ملی محصولات تراریخته و بهره‌مندی مردم کشور از فواید قطعی زیست‌فناوری، از آغاز دولت تدبیر و امید مجدانه پیگیری شد.

این تکلیفی است که در سال‌های گذشته با وجود واردات میلیاردی این محصولات به کشور و نبود اطلاع رسانی به مردم در این رابطه، مغفول مانده است.

با این حال کمیسیون تلفیق بودجه 97 در بررسی لایحه بودجه سال آینده مقرر کرده است که تعرفه واردات محصولات تراریخته که اغلب نهاده های دامی است، 40 درصد افزایش یابد.

در این پیوند «غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی» روز چهارشنبه درباره اختلاف نظرها در زمینه استفاده از محصولات تراریخته و قانون گذاری مجلس برای محدود کردن واردات آنها اظهار داشت: آخرین قانون مصوب مجلس درباره محصولات تراریخته، قانون برنامه ششم توسعه است که البته این قانون هم هرگز معتقد به ممنوعیت 100 درصدی محصولات تراریخته نیست و بر اجرای قانون ایمنی زیستی جمهوری اسلامی ایران تاکید می کند.

به گفته وی، قانون ایمنی زیستی نیز در ماده 2 نه تنها تولید و مصرف این محصولات را مجاز شمرده بلکه دولت را مکلف به فراهم‌آوری تمهیدات لازم در جهت تولید و مصرف این محصولات کرده است.

نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: در ماده چهار همین قانون ایمنی زیستی سه مرجع ذیصلاح در حوزه‌های مختلف معرفی شده‌اند که وظیفه بررسی و صدور مجوز برای این محصولات را بر عهده دارند.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر هم اگر با دقت بیشتری به بند چ ماده 31 قانون برنامه ششم توسعه توجه کنیم، در خواهیم یافت که این بند از قانون ضمن تاکید بر مفاد قانون ایمنی زیستی، وظیفه اطلاع‌رسانی علمی و بر مبنای آزمایش‌های معتبر را نیز بر عهده دولت گذاشته است تا مردم کشور از سردرگمی درآیند و تکلیف خود را با این محصولات بدانند.

به گفته وی، این اطلاع‌رسانی علمی با پدیده هراس‌افکنی درباره محصولات تراریخته که امروز در جامعه مشاهده می‌ شود، در تعارض است.

** سه مرجع ذی صلاح صادر کننده مجوز تولید و مصرف محصولات تراریخته 

نایب رئیس فراکسیون مستقلین ولایی درباره وظایف دستگاه های ذیصلاح صادر کننده مجوز برای محصولات تراریخته گفت: بر اساس ماده‌ چهار قانون ایمنی زیستی، سه مرجع ذی‌صلاح در رابطه با صدور مجوز برای تولید و مصرف محصولات تراریخته وجود دارند.

جعفرزاده اظهار داشت: وزارت جهاد کشاورزی «در امور مرتبط با تولیدات بخش کشاورزی و منابع طبیعی» و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی »در امور مرتبط با ایمنی و سلامت موادغذایی، آرایشی، بهداشتی و مواد پزشکی» و سازمان حفاظت محیط زیست «در امور مرتبط با حیات وحش و بررسی ارزیابی مخاطرات زیست محیطی بر مبنای مستندات علمی ارائه شده توسط متقاضی» دستگاه های ذیصلاح هستند.

وی اضافه کرد: براساس قانون «شورای ملی ایمنی زیستی» بر امور دستگاه‌های ذیصلاح نظارت دارد و مسئولیت هماهنگی این دستگاه‌ها نیز بر عهده این شوراست که رئیس آن، معاون اول رئیس جمهوری وقت خواهد بود و البته دو نماینده مجلس شورای اسلامی یکی از کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و دیگری از کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز به عنوان ناظر بر امور این شورا نظارت دارند. 

** نتایج آزمایشگاه های علمی بیانگر سالم بودن محصولات تراریخته است

جعفرزاده ایمن‌آبادی درخصوص اینکه قانون بر انجام آزمایش‌های معتبر علمی روی سلامت محصولات تراریخته تاکید دارد و آیا تاکنون آزمایش معتبر علمی در سطح جهان و یا حتی ایران در رابطه با سلامتی محصولات تراریخته انجام شده است یا خیر، توضیح داد: از سال 1996 تا سال 2016 به مدت 21 سال محصولات تراریخته در دنیا کشت و مصرف شده و تحقیقات علمی و پژوهشی گسترده‌ای روی سلامت و ایمنی این محصولات و تاثیر آنها بر محیط زیست صورت گرفته است.

وی براین باور است که ضعف جامعه علمی کشور و شاید جامعه علمی بین‌المللی است که یافته‌های علمی خود را به زبان همه ‌فهم منتشر نمی‌کنند و به انتشار آنها در مقالات علمی تخصصی خود اکتفا می‌کنند و جز متخصصان همان رشته های تخصصی بقیه افراد جامعه کمتر از نتایج پژوهش‌های آن‌ها مطلع می‌شوند.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به چند نمونه از این آزمایش‌های معتبر و گزارش‌های رسمی گفت: در سال 2016 آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی آمریکا با جمع‌بندی نتایج 900 پژوهش درباره محصولات تراریخته از سال 1996 گزارشی را منتشر کرد که بر اساس نتیجه این مطالعه، به لحاظ خطرات احتمالی برای سلامت انسان و محیط زیست محصولات مهندسی ژنتیک و محصولات اصلاح شده به روش سنتی هیچ تفاوتی ندارند.

وی یکی از جالب توجه‌ترین مطالعات را گزارش اتحادیه اروپا دانست و افزود: در گزارشی که در سال 2010 از سوی کمیسیون اروپا در مورد غذاهای حاصل از مهندسی ژنتیک منتشر شد، این نتیجه به دست آمد که محصولات تراریخته مانند فرآورده‌های کشاورزی سنتی سالم هستند؛ این گزارش محصول مشارکت 500 گروه تحقیقاتی مستقل در 130 پژوهش در طی 25 سال با هزینه 300 میلیون یورو بوده است. 

جعفرزاده اضافه کرد: نمونه دیگر پژوهشی که حاصل آن در مجله معتبر نیچر بیوتکنولوژی در سال 2013 به چاپ رسید، نشان می دهد محصولات تراریخته در حد محصولات غیرتراریخته سلامت و ایمن هستند.

وی ادامه داد: همچنین انجمن سلطنتی پزشکی انگلستان، متنی با عنوان بررسی جامع اطلاعات مربوط به غذاهای اصلاح‌شده ژنتیکی منتشر کرد مبنی بر اینکه «غذاهای تولید شده از محصولات اصلاح‌شده ژنتیکی توسط صدها میلیون نفر در سرتاسر دنیا به مدت 15 سال مصرف شده‌اند و هیچ گزارش یا شکایتی از بیماری وجود ندارد این در حالیست که بیشتر مصرف کنندگان این محصولات ساکن کشورهایی مانند آمریکا بوده‌اند که مردم آنها بیشتر اهل شکایت هستند.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجاس به نتایج بررسی ها در مرکز تحقیقات سلامت و ایمنی غذا، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد روی برنج‌های تراریخته سراسر جهان انجام شده اشاره کرد و گفت: پس از بررسی مقالات علمی معتبر در رابطه با محصول برنج تراریخته، ایمنی و سلامت محصول برنج تراریخته در حد محصول برنج غیرتراریخته به تایید رسیده است. 

وی افزود: در مقاله‌ای که در مجله ایمنی زیستی به چاپ رسیده، پس از آزمایش های حیوانی محصول برنج تراریخته طارم مولایی، نتیجه‌گیری شده که برنج تراریخته طارم مولایی هیچگونه اثر سوئی بر جوجه‌ها نداشته و زنده‌مانی بین تمام گروه‌ها یکسان بود، بنابراین از این تحقیق چنین نتیجه گرفته شد که برنج تراریخته هیچگونه اثر سوئی بر رشد، زنده مانی و سلامت جوجه‌های گوشتی ندارد.

جعفرزاده در عین حال تاکید کرد: ممکن است تحقیقات دیگری نیز موجود باشد که حتماً هم هست اما به دلیل همان ضعف اطلاع‌رسانی جامعه علمی، تاکنون از آن‌ها مطلع نشده‌ایم. 

وی اضافه کرد: نکته بسیار قابل تامل این است که سازمان بهداشت جهانی نیز که از معتبرترین مراکز تایید سلامت غذایی و بهداشتی در جهان است تا این لحظه در مورد هیچ یک از غذاهای ناشی از مهندسی ‏ژنتیک که در بازار مصرف وجود دارند، حساسیت‏زایی مشاهده نشده است.

این نماینده مجلس معتقد است: غذاهای ناشی از موجودات تراریخته‏ای که امروزه در بازار جهانی یافت می‏شوند، مورد بررسی‏ها و تجزیه و تحلیل‏های مختلف و ارزیابی ریسک قرار گرفته و تایید شده‏اند و خطری برای سلامتی انسان ندارند. 

عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در ادامه گفت: در مقابل این پژوهش های علمی می بینیم که هر روز رادیو و تلوزیون و برخی رسانه‌های خاص به‌صورت غیرعلمی و یک جانبه آنچنان این محصولات خطرناک جلوه می دهند که گویا خود ما از ابتدای دولت نهم واردکننده و مصرف کننده انبوه این محصولات نبوده و نیستیم.

جعفرزاده تاکید کرد: متاسفانه این هراس‌افکنی‌ها به یک روال عادی تبدیل شده و مدعی‌العموم هم آنچنان که باید و شاید وارد این موضوع نشده و با این پدیده برخوردی نکرده است.

** شفاف سازی محصولات تراریخته برعهده جامعه علمی و پژوهشگران است

وی درباره وجود التهاب در جامعه علیه محصولات تراریخته گفت: متاسفانه برخی افراد، کشور ما را در التهاب و ناامنی روانی علیه محصولات تراریخته قرار داده‌اند که این موضوع وظیفه و مسئولیت جامعه علمی و پژوهشگران حوزه زیست‌فناوری را سنگین‌تر می‌کند تا با اطلاع‌رسانی صحیح و علمی در زمینه محصولات تراریخته و آزمایش‌های معتبری که روی این محصولات انجام می‌دهند، زمینه بازگشت امنیت روانی به مردم کشور را فراهم آورند. 

جعفرزاده، روشنگری درباره محصولات تراریخته را وظیفه دولت و مراجع ذیصلاح قانونی نیز دانست و گفت: در قانون برنامه ششم دولت مکلف به اطلاع‌رسانی صحیح و علمی در این خصوص شده است. 

وی اظهار داشت: بررسی و جمع‌بندی یک هزار و 783 مقاله علمی معتبر که به اثرات غذاهای تراریخته بر سلامت انسان و محیط زیست پرداخته بودند و در یک مجله در سال 2013 به چاپ رسیده است، نشان می دهد غذاهای اصلاح شده ژنتیکی از گسترده‌ترین موضوعاتی است که تاکنون مورد بررسی و مطالعه قرارگرفته‌اند و تاکنون هیچ مدرک معتبری وجود ندارد که تهدید محصولات را بر محیط زیست و سلامت نشان دهد.

وی اضافه کرد: نتیجه نهایی این مقاله دلیل بی اعتمادی برخی مردم به محصولات تراریخته را در دروغ‌های روانشناسی، سیاسی و بحث‌های کاذب نهفته دانسته است.

این نماینده مجلس معتقد است: از نظر روانشناسی، مردم به مسایل منفی گرایش بیشتری دارند به طور مثال اگر من به شما بگویم که در لیوان آبی که جلوی شماست سم وجود دارد، بیشتر به حرف من اعتماد می‌کنید تا بر بی‌خطر بودن آن تکیه کنم، زیرا شما سعی می‌کنید جانب احتیاط را رعایت کنید و از این‌رو اثر حرف من در مورد سمی بودن آب بر روان شما بیشتر است. 

** اروپا پس از چین بزرگترین مصرف کننده محولات تراریخته 

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درباره اینکه برخی رسانه ها بر این باورند که مصرف محصولات تراریخته در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله اتحادیه اروپا ممنوع است، گفت: سازمان ایمنی غذایی اروپا مرجع تصمیم‌گیری و صدور مجوز همه محصولات غذایی برای 28 کشور عضو اتحادیه اروپایی است که تصمیم های این سازمان در تمام کشورهای عضو اتحادیه به اجرا در می آید.

وی اظهار داشت: تاکنون مجوز سلامت و کیفیت برای کشت و مصرف بیش از 77 محصول تراریخته را صادر شده و اگر این محصولات در اتحادیه اروپایی ممنوع بودند، آیا به نظر شما برای کشت و مصرفشان، مجوز صادر می‌شد؟ اروپا خودش بعد از چین بزرگترین مصرف کننده محصولات تراریخته تولیدی آمریکا، برزیل، آرژانتین و کاناداست. 

** محصولات تراریخته برچسب گذاری می شوند

جعفرزاده درباره اینکه ممنوعیت و صدور مجوز نمی‌توانند در کنار هم قرار بگیرند و گفته می‌شود حجم زیادی از محصولات تراریخته به طور عمده روغن و خوراک دام هستند که سالانه وارد کشور می‌شوند، گفت: سالانه حجم زیادی از محصولات تراریخته که به طور عمده خوراک دام و روغن هستند، وارد کشور می‌شوند البته این موضوع مربوط به امروز و دیروز نیست بلکه حدود 20 سال است که مردم کشور ایران، مصرف کننده این محصولات هستند.

وی اظهار داشت: اما متاسفانه اطلاع‌رسانی مناسبی انجام نمی‌شد اما در سال‌های اخیر روغن‌هایی که حاوی محصول تراریخته باشند، برچسب‌گذاری می‌شوند که اقدام خوبی به شمار می رود که توسط وزارت بهداشت انجام شده است. 

** هیچ نوع محصول تراریخته ای در کشور تولید نمی شود

جعفرزاده ایمن‌آبادی افزود: متاسفانه اکنون تولیدی از محصولات تراریخته در کشور نداریم و هر چه هست در مرحله تحقیقاتی است، در حالی که بر اساس سند ملی زیست فناوری کشور مکلف به کشت محصولات تراریخته و تامین امنیت غذایی با استفاده از این زیست‌فناوری شده است. 

وی یادآورشد: در سال 1392 نیز کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی تحقیق و تفحصی انجام داد و به اجرا نشدن قانون ملی ایمنی زیستی توسط دولت وقت اعتراض کرد اما این موضوع تاکنون نیز ابتر مانده و ما هیچ تولیدی از محصولات تراریخته در کشور نداریم.

نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: دولت باید در این مورد پاسخگو باشد زیرا منابع بیت‌المال در اختیار مراکز تحقیقاتی قرار می‌گیرد که فواید و محصولات آن در اختیار مردم قرار گیرد نه اینکه پژوهش انجام گیرد که تبدیل به مقاله علمی شود و خاک بخورد. 

وی اضافه کرد: البته که تولید علم و انتشار مقاله هم در جای خود بسیار عالیست اما چرا باید تنها تولید کننده علم و وارد کننده محصول علم باشیم؛ امنیت غذایی کشور ما نباید در دست کشورهای تولیدکننده محصولات فناورانه باشد بلکه باید امنیت غذایی کشورمان را خودمان به دست بگیریم. 

** برای تولید محصولات تراریخته باید تصمیم قطعی بگیریم

نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: من نماینده مردم شهری هستم که بزرگترین تولید کننده برنج کشور بوده و سالیان طولانی است که مشکل اصلی برنج در شمال کشور، کرم ساقه‌خوار برنج است و مقادیر بسیار زیادی سم در مزارع برنج شمال کشور مصرف می‌شود که علاوه بر ضررهای زیادی برای سلامتی شالیکاران و مصرف کنندگان و زیست محیطی هزینه های بالایی برای تولید دارد.

به گفته جعفرزاده، پژوهشگری سال‌ها پیش با استفاده از زیست‌فناوری، برنج تراریخته مقاوم به آفتی تولید کرده که نیازی به مصرف سم ندارد چندی پیش نیز سخنگوی وزارت بهداشت درمان و اموزش پزشکی اعلام کرد که بعد از انجام آزمایش‌های متعدد، سلامت این برنج، تایید شده و به طور حتم پژوهشگر مربوطه، مقالات متعددی به جامعه جهانی تحویل داده و ارتقای علمی به دست آورده است.

وی در پاسخ به اینکه آیا نباید از این محصول به نفع کشاورز، محیط زیست و سلامت مردم کشور استفاده کرد، گفت: تصمیم کشور و مراجع عالی آن از جمله مقام معظم رهبری در مورد استفاده از فناوری‌های نو قطعی و غیرقابل انکار است اما به نظر می‌رسد که عده‌ای سم‌فروش و تاجر نامشروع وارد کننده مایل نیستند کشور ما و به‌ویژه شالیکاران روز خوش ببینند.

وی ضمن قدردانی از زحمات پژوهشگران و رویکرد اخیر دولت در حمایت از تولید ملی محصولات تراریخته از مخالفان آن دعوت کرد چنانچه مستندات علمی مبنی بر زیان‌آور بودن اینگونه محصولات دارند، آن‌ها را به طور مستقیم به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و وزارت جهادکشاورزی تحویل دهند زیرا بر اساس اطلاعی که از وزارت بهداشت دریافت کرده‌ام تا امروز حتی یک مستند علمی در این مورد به آنها ارائه نشده است. 

وی افزود: از سوی دیگر مقاله‌ای در سال 2014 در یک مجله معتبر علمی منتشر شد که به بررسی اثرات زراعی و اقتصادی محصولات تراریخته پرداخته بود؛ این مطالعه با بررسی 147 مقاله علمی معتبر اثبات می‌کند که فناوری محصولات حاصل از مهندسی ژنتیک استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی را 37 درصد کاهش داده است. آیا این موضوع به نفع سلامت مردم و محیط زیست کشور نیست؟ تا کی باید تعلل کنیم؟

جعفرزاده با تاکید بر اینکه برای تولید محصولات تراریخته باید تصمیم قطعی بگیریم، گفت: تصمیم قطعی برای استفاده از این فناوری و منتفع کردن مردم کشور از محصولات این فناوری است.