فاصله فقیر و غنی در ۱۵ سال اخیر کم شد یا زیاد؟

یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی میزان نرخ نابرابری در توزیع ثروت است. بررسی آمار‌های ۱۵ سال گذشته مرکز آمار ایران نشان می‌دهد جمهوری اسلامی طی این زمان موفق عمل کرده است؛ به نحوی که سهم دو دهه متمول درآمدی، کاهش یافته و سهم هشت دهه دیگر افزوده شده است.

بر این اساس سهم هزینه دهک دهم (ثروتمند)، در یک روند کاهشی از ۰.۳۳۹۴ در سال ۱۳۸۰ به ۰.۳۰۸۶ در سال ۱۳۹۵ کاهش یافته است. همچنین سهم هزینه دهک نهم در این فاصله از ۰.۱۶۲۴ به ۰.۱۵۸۲ تغییر کرده است.

در سوی دیگر سهم هزینه سرانه مجموع ۷ دهک نسبتاً فقیرتر با رشدی ۱۰ درصدی از ۰.۳۸۰۷ به ۰.۴۱۳۲ رسیده است. در این میان سهم دهک هشتم تقریباً رقم ثابت ۱۲ درصد را نشان می‌دهد.

در این زمینه دو نکته دیگر نیز حائز اهمیت است:

اول؛ آنچنان که نمودار زیر نشان می‌دهد بخش اعظم کاهش نابرابری، در سال‌های ۹۱ و ۹۲ رخ داد و در سه سال اخیر، نابرابری مجدداً شیب افزایشی به خود گرفته است.

دوم؛ نسبت هزینه‌کرد سرانه دهک ثروتمند به فقیر اکنون حدود ۱۳ برابر است که به هیچ‌عنوان شایسته نظام اسلامی نیست. این رقم در سال‌های ۹۱ و ۹۲ تا نسبت ۱۰ نیز کاهش یافته بود.