دکترین جدید هسته‌ای آمریکا

در دکترین جدید هسته‌ای آمریکا، روسیه اصلی‌ترین تهدید معرفی و به قصد حمله پیش‌دستانه هسته‌ای به اروپا متهم شده، بنابراین واشنگتن ظاهرا مجبور است تا جای ممکن توان هسته‌ای کشور را گسترش دهد.

 روزنامه «کامرسانت» در تحلیلی نوشته است: در آمریکا بر این عقیده هستند که دوره رقابت هسته‌ای ابرقدرت‌های جهانی دوباره بازگشته است. این مسئله را می توان از «مروری بر سیاست هسته‌ای» (Nuclear Posture Review) آمریکا که بخش غیرمحرمانه آن روز جمعه در نشریه The Huffington Post منتشر شد، دریافت. این سند باید جایگزین دکترین هسته‌ای شود که در سال 2010 در دوره ریاست جمهوری "باراک اوباما" به تصویب رسید.

از پیش‌نویس راهکار جدید آمریکا در عرصه هسته‌ای می توان دریافت که آمریکا رقبای اصلی خود در این زمینه را روسیه و چین می داند و برای مقابله با توان روزافزون آنها حاضر است تا روی سیستم‌های تسلیحاتی جدید، از جمله کلاهک‌های هسته‌ای کم قدرت برای سامانه های موشکی دریایی «Trident D5» و همچنین موشک‌های دریایی Tomahawk دارای مهمات هسته‌ای، سرمایه گذاری کند. به عقیده نویسندگان این سند، این اقدامات باید روسیه را از این توهم خارج سازد که قادر است حمله هسته‌ای پیش دستانه به خاک اروپا انجام دهد.

بازگشت مجدد تسلیحات هسته‌ای به دکترین دفاعی آمریکا

"دونالد ترامپ" یک هفته پس از مراسم سوگند خود در کاخ سفید، یعنی در تاریخ 27 ژانویه سال 2017 ، دستور کار به روی راهکار جدید هسته‌ای آمریکا را داده بود. انتظار می رود که این سند تا پایان همین ماه (ژانویه سال 2018) بطور رسمی اعلام شود. البته جزییاتی از آن ازهم اکنون فاش شده است.

در این دکترین آمده است که ایالات متحده در حال سپری کردن «دوران حساسی» از تاریخ خود است، برای اینکه وضعیت امنیت بین المللی در دوران بعد از پایان جنگ سرد، «بیش از اندازه پیچیده و بی ثبات شده است». اگر در دکترین مصوبه در دوره ریاست جمهوری اوباما، نقش تسلیحات هسته‌ای در تامین امنیت ملی آمریکا کاهش یافته بود، ولی در دوره دونالد ترامپ، بار دیگر سلاح‌های هسته‌ای نقشی غیرقابل انکار و حتی اساسی بازی می کنند. ضمن اینکه در سند جدید، سناریوهایی که در آنها آمریکا مجبور به استفاده از زرادخانه های هسته‌ای خود است، گسترش یافته است. اکنون حتی در صورت حملات غیر هسته‌ای به آمریکا یا متحدانش نیز امکان استفاده از توان هسته‌ای برای پاسخگویی به آنها در نظر گرفته شده است.

روسیه بزرگترین تهدید برای امنیت ملی آمریکا شناخته شده

بر اساس دکترین جدید، تغییرات در برخورد با تسلیحات هسته‌ای به تهدیدات فزاینده برای امنیت آمریکا مربوط می شود که جایگاه نخست در این تهدیدات، به روسیه اختصاص یافته است. روسیه در راهکار جدید هسته‌ای آمریکا بیش از هر کشور دیگری، نام برده شده است. جایگاه دوم از آن چین بوده و بعد کره شمالی و ایران قرار دارند. در این سند گفته شده که برغم آنکه طرف آمریکایی همه تلاش و اقدامات لازم برای برقراری روابط حسنه با مسکو را انجام داده، ولی «روسیه آمریکا و ناتو را دشمن اصلی خود می داند و تلاش خود را به روی تحقق بلندپروازی‌های ژئوپلیتیکی در منطقه اورآسیا متمرکز کرده.» در این سند بار دیگر مسکو متهم شده تا پیمان سال 1987 مربوط به نابودسازی موشک‌های دارای بردکوتاه و متوسط را نقض کرده است.

راهکار جدید هسته‌ای آمریکا پیش بینی کرده که این کشور برای بازدارندگی موثر در مقابل حملات هسته‌ای یا غیر هسته‌ای از سوی روسیه، واشنگتن باید بطور به مسکو بفهماند که عواقب دست زدن به حمله هسته‌ای پیش دستانه در جریان هر اقدام نظامی، چه منطقه‌ای و چه علیه آمریکا، چه خواهد بود. در این سند تاکید شده که روسیه باید درک کند که استفاده از سلاح هسته‌ای حتی در سطح محدود آن، نمی تواند باعث شود که این کشور به اهداف خود دست یابد، ولی ماهیت این مناقشات را تغییر داده و مسکو را وادار می کند تا بهای سنگینی به خاطر این اقدام خود بپردازد.

اتهاماتی که اصلا در دکترین نظامی روسیه جایی ندارند

در همینجا باید یادآور شد که در دکترین نظامی روسیه به هیچ وجه سخنی از استفاده از سلاح‌های هسته‌ای به میان نیامده است در این سند تنها تاکید شده که روسیه حق خود می داند تا در صورتیکه علیه این کشور یا متحدان آن از تسلیحات هسته‌ای یا هر نوع سلاح کشتار جمعی دیگری استفاده شده باشد، به آن پاسخ دهد. البته اگر به فدراسیون روسیه تهاجم نظامی صورت بگیرد که موجودیت این کشور در معرض خطر جدی قرار بگیرد، مسکو خود را محق می داند که از سلاح هسته‌ای برای دفاع از حاکمیت روسیه استفاده کند.

این در حالی است که بر اساس دکترین هسته‌ای جدید آمریکا، روسیه خود را آماده کرده تا دست به «حمله هسته‌ای پیشگیرانه» بزند، از آنجا که گویا مقامات مسکو تصور می کنند که آمریکا قصد ندارد از توان هسته‌ای خود در درگیری‌های خارج از مرزهای ایالات متحده استفاده کند. بنابراین در سند جدید تاکید شده روسیه باید از چنین توهمی خارج شود و به همین دلیل آمریکا قصد دارد برای بازدارندگی مضاعف روسیه، روی انواع تسلیحات هسته‌ای جدید سرمایه گذاری کند.

"عدلان مارگویف" مدیر برنامه «روسیه و عدم گسترش هسته‌ای» مرکز تحقیقات سیاسی، به روزنامه «کامرسانت» گفته است: «رهبران آمریکا برای نخستین بار طی سال‌های متمادی به این نتیجه رسیده اند که برای مبارزه با تهدیدات بین‌المللی لازم است تا به مقادیر زیادی تسلیحات هسته‌ای نیاز دارند. راهکار جدید نظامی آمریکا معتقد است که با سلاح‌های هسته‌ای دارای قدرت کم می توانند روسیه و چین را از طرح‌های به اصطلاح حمله پیش دستانه هسته‌ای خود به آمریکا یا متحدانش بترسانند. در حالیکه مسکو یا پکن اصلا چنین قصدی ندارند.»

ترامپ تلاش یازده رئیس جمهور قبلی آمریکا را از بین برد

در دکترین جدید همچنین در نظر گرفته شده تا آمریکا بطور کلی نیروهای نظامی سه گانه هسته‌ای خود را مدرنیزه خواهد کرد و برای این منظور در طول 30 سال آینده حدود 1،25 تریلیون دلار هزینه خواهد کرد. علاوه بر این، آمریکا سیاست‌های هسته‌ای خود را با انگلیس و فرانسه هم هماهنگ خواهد کرد. با این وجود در این سند چند بار نیز گفته شده که آمریکا، روسیه را دشمن خود نمی داند و مایل است تا روابط سازنده‌ای، از جمله در زمینه کنترل تسلیحات، با این کشور برقرار کند.

"دریل کیمبال" مدیر انجمن کنترل تسلیحات (Arms Control Association) در واشنگتن معتقد است که دکترین جدید آمریکا آستانه استفاده از تسلیحات هسته‌ای را کاهش می دهد، برای اینکه سیستم‌های کم قدرت هسته‌ای را در نظر گرفته که اقداماتشان محدودتر بوده و خطر کمتری دارند. البته به عقیده این کارشناس آمریکایی، زرادخانه‌های موجود هسته‌ای برای دفاع از آمریکا و متحدانش کافی است.

"توماس کانترمن" مشاور سابق وزیر امور خارجه آمریکا در امور امنیت بین‌الملل و عدم گسترش هم راهکار جدید هسته‌ای دولت دونالد ترامپ را «شکافی عمیق» و مغایر با سیاست‌های یازده رئیس جمهوری گذشته ایالات متحده ارزیابی نموده که همگی تلاش کرده‌اند تا نقش سلاح‌های هسته‌ای در دفاع از این کشور را کاهش دهند.