پیامدهای احتمالی وقوع زلزله در کهگیلویه و بویراحمد

به گزارش پایداری ملی، زمانی که زلزله هنوز به ‌صورت علمی شناخته شده نبود برخی مردم، آن را هیولایی می‌دانستند که زیر زمین گیر افتاده است و بعضی وقت‌ها با تکان خوردن و غلتیدن سبب ایجاد زمین لرزه می‌شود، ممکن است این تصور چندان بی‌ربط نباشد.

ممکن است آن هیولا، بی‌توجهی ما به آینده‌ای باشد که در کمین ماست و هرازگاهی در یکی از شهرهای ایران غرش می‌کند.

در حالی که چند سالی بود زلزله مهیبی در ایران رخ نمی‌داد اما زلزله کرمانشاه خواب خرگوشی همه را آشفته کرد و دوباره همه متوجه هیولای خفته در زیر زمین شدند.

** وجود سه هزار هکتار بافت فرسوده و ناکارآمد در استان

مدیر بحران اداره کل راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد، گفت: بر اساس مطالعات کارشناسی سه هزار هکتار بافت فرسوده و ناکارآمد در سطح این وجود دارد که بیشتر آن در سه شهر یاسوج، دوگنبدان و دهدشت است.

ساختمان‌هایی که بیش از 30 سال قدمت داشته باشند جزء بافت فرسوده هستند.

بناهایی که اصول مهندسی در آنها رعایت نشده و برای مواقع خطر راه دسترسی به بیرون در آنها تعبیه نشده ناکارآمد قلمداد می‌شوند.

بیت‌الله محرابی افزود: گاهی یک زلزله حوادثی مانند آتش سوزی را به دنبال دارد که آمادگی برای مقابله با آن ضروری است.

محرابی بیان کرد: در سه شهر یاسوج، گچساران و دهدشت یک هزار و 300 هکتار بافت فرسوده وجود دارد.

وی گفت: مناطقی مانند اکبرآباد، بنسنجان، شرف آباد و نقاطی که قبلاً جزء شهر نبوده‌اند و اکنون به شهر ملحق شده‌اند از جمله بافت‌های ناکارآمد هستند.

** 60 درصد بافت روستایی کهگیلویه و 50 درصد بافت شهری فرسوده است

فرماندار کهگیلویه گفت: با بررسی‌های انجام شده 50 درصد بافت شهری و 60 درصد بافت روستایی این شهرستان فرسوده است که نیاز به بازسازی و مقاوم سازی دارند.

علی پوزش اظهار داشت: بیشتر این بافت‌ها با کمترین زمین لرزه به‌صورت کلی تخریب می‌شوند.

وی بیان کرد: برای بازسازی و مقاوم سازی بافت فرسوده شهری و روستایی اعتبار کلان نیاز است.

پوزش تصریح کرد: تسهیلات بهسازی و بازسازی مسکن روستایی 250 میلیون ریال است.

وی با اشاره به بافت 44 هکتاری تاریخی دهدشت گفت: خانوارهای زیادی در این بافت زندگی می‌کنند که نیاز است تمهیدات لازم برای آنها اندیشیده شود.

فرماندار تاکید کرد: بافت تاریخی شهر دهدشت که یادگار دوره صفویه است و 44 هکتار وسعت دارد با زلزله کوچکی نابود خواهد شد.

پوزش تصریح کرد: شهرستان کهگیلویه در برابر کوچک‌ترین بلایای طبیعی آسیب پذیر است.

فرماندار کهگیلویه افزود: نیاز است آموزش‌های تخصصی لازم برای مقابله با حوادث احتمالی برای مدیران ارائه ‌شود.

وی عنوان کرد: تخصیص اعتبار برای مقاوم سازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و تاریخی لازم است.

شهرستان کهگیلویه با 131 هزار نفر جمعیت دارای چهار بخش، چهار شهر و 10 دهستان است.

45 درصد از جمعیت شهرستان کهگیلویه در 365 روستای بزرگ و کوچک سکونت دارند.

** ضرورت‌های فراموش شده

مدیر بحران اداره کل راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: نخستین گام پیش بینی مکان‌هایی برای اسکان موقت در شهرها لازمه مدیریت بحران هنگام زلزله است.

محرابی گفت: برای مقابله با حوادث و بلایای طبیعی احتمالی باید نقاط مهم و گلوگاهی در شهرهای کهگیلویه و بویراحمد مشخص شود.

وی ابراز داشت: برای پیشگیری باید تک‌تک خانه‌ها را مورد بررسی قرار داد و برای رفع مشکلات آنها چاره اندیشی کرد.

محرابی به وضعیت جاده‌های دسترسی به بیمارستان‌های شهر یاسوج نیز اشاره کرد و گفت: بیمارستان شهید بهشتی یاسوج و امام سجاد در روزهای عادی با ترافیک و وضعیت بغرنجی مواجه هستند که در شرایط بحران بدتر خواهد بود.

وی افزود: در حوزه مصالح ساختمانی مشکلات زیادی وجود دارد که کارشناس ناظر نمی‌تواند در روند ساخت و سازها مرغوبیت یا نامرغوب بودن مصالح را تشخیص دهد زیرا وجود آزمایش کنترل کیفیت لازمه این کار است.

محرابی عنوان کرد: به استناد سخنان مدیرکل استاندارد استان 300 کارگاه تیرچه و بلوک در استان کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که 158 مورد از آنان غیراستاندارد هستند.

** راهکارها و اقدامات مورد نیاز

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: گشودن گره‌های ترافیکی شهر یاسوج به‌ویژه مسیرهای منتهی به بیمارستان‌ها که از نیازهای اصلی در زمان بحران است، نیازمند تکمیل طرح پل سوم بشار است.

عزیز فیلی افزود: روند کند این طرح به عوامل متعددی گره‌خورده که کمبود اعتبار یکی از مهم‌ترین آن‌هاست.

وی بیان کرد: 190 میلیارد ریال برای تکمیل و بهره‌برداری این پل در نظر گرفته شده است که باید دستگاه متولی و پیمانکار نسبت به روند نقدینگی آن در اسرع وقت اقدام کنند.

پل سوم بشار با هدف کاهش بار ترافیکی در ورودی شهر یاسوج و ارتباط با دشت سررود جنوبی و روستاهای آن در سال 82 کلنگ زنی شد.

این پل به طول 130 متر و دارای دو دهانه 25 متری و دو دهانه 45 متری است که دو باند رفت و برگشت با عرض هرکدام 11 متر دارد و تاکنون 35 میلیارد ریال هزینه در برداشته و عملیات ساخت آن در سال‌های اخیر به دلیل کمبود اعتبار و تملک 21 هزار مترمربع از زمین‌های کشاورزی اطراف آن متوقف شد.

مسئولان می‌گویند: بهره برداری نهایی از پل سوم بشار یاسوج با تمامی تجهیزات و امکانات لازم 2 سال زمان نیاز دارد.

مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: با هدف آمادگی دستگاه‌های اجرایی و فرهنگ سازی برای کاهش زلزله و بلایای طبیعی 40 مانور در مناطق این استان پیش بینی شده است که بخشی از آنها انجام و تعدادی نیز انجام خواهد شد.

به گفته سید علی وفایی مقدم ، فرهنگ سازی برای قرار دادن واحدهای مسکونی در برابر زلزله و بلایای طبیعی مساله ای است که باید بیشتر مورد مردم توجه قرار گیرد.

** اقدامات انجام شده در گچساران

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات و نماینده مردم شهرستان های گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی گفت: بیش از یک هزار واحد مسکونی تاکنون در محله‌های بافت فرسوده شهر دوگنبدان مرکز شهرستان گچساران نوسازی و مقاوم سازی شده است.

طرح احیای بافت فرسوده شهر دوگنبدان که از سال 1387 تصویب شد چندین سال به دلیل نبود اعتبار راکد بود و در سال 1394 عملیات اجرایی آن از سر گرفته شد.

غلامرضا تاجگردون افزود: برای نوسازی این تعداد واحد مسکونی بیش از 540 میلیارد ریال اعتبار از محل اعتبارات نوسازی بافت فرسوده هزینه شده است.

وی ابراز کرد: بیش از پنج هزار و 400 واحد مسکونی در بافت فرسوده شهر دوگنبدان وجود دارد که بر اساس طرح احیای بافت فرسوده 69 درصد معادل سه هزار و 700 واحد مسکونی تا سال 1398 نوسازی خواهد شد.

تاجگردون تصریح کرد: برای نوسازی این میزان واحد مسکونی بیش از یک هزار و 470 میلیارد ریال اعتبار در نظر گرفته شده است.

وی ابراز داشت: برای هر یک از این واحدهای مسکونی بهره برداری شده 400 میلیون ریال تسهیلات بانکی ارزان قیمت و 60 میلیون ریال کمک بلاعوض پرداخت شده است.

نماینده مردم شهرستان‌های گچساران و باشت بیان کرد: با توجه به تخصیص تسهیلات بانکی ارزان قیمت، کمک بلاعوض، تخریب رایگان و سایر کمک‌های غیر نقدی، هم اکنون زمان مناسبی برای شروع عملیات بازسازی واحدها از سوی مالکان در جهت ایجاد ساختمان‌های مقاوم در برابر زلزله و سایر رخدادهای طبیعی است.

کهگیلویه و بویراحمد از جمله استان‌های ایران است که به دلیل درآمد پایین مردم تاکنون امکان ساخت خانه‌های ایمن وجود نداشت.

وضعیت ایمنی ساختمان‌ها در بافت روستایی بدتر از بافت شهری است که در برخی شهرستان‌ها این وضعیت تشدید شده است.

در شهرستان گچساران اعتبارات مناسبی برای نوسازی بافت شهری اختصاص یافته است و مرکز این شهرستان در حال بازسازی است اما در دیگر شهرستان‌های استان چنین وضعیتی وجود ندارد.

از این رو اختصاص اعتبار و تسهیلات مناسب می‌تواند گره‌گشای این مشکل باشد و در کنار آن باید به اجرا و نظارت بر ساخت و سازهای استاندارد تأکید بیشتری کرد.

علاوه بر این می‌بایست اصول ایمنی در مدیریت شهری و پدافند غیرعامل را رعایت کرد تا در مواقع بحرانی امکان مدیریت بحران آسان‌تر باشد.

کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود 16 هزار و 249 کیلومتر مربع یک درصد مساحت کشور را دارد و یکی از کوچک‌ترین استان‌های کشور است.

این استان 713 هزار نفر جمعیت دارد که 54 درصد آن در شهرها و 46 درصد در روستاها زندگی می کنند.