شماره شانزدهم خبرنامه دیده‌بان
۲۸ آبان ۱۴۰۳ - ۱۳:۳۹
محصولات تراریخته بدون نظارت سازمان‌های بهداشتی و دولتی وارد ایران می‌شوند و به عقیده کارشناسان می‌توانند آسیب‌های جبران ناپذیری را برای مصرف کنندگان خود ایجاد کنند.
به گزارش پایداری ملی، با افزایش جمعیت کره زمین، کمبود آب و مشکلات زیست محیطی ادبیات جدیدی در دنیای کشاورزی جهان به نام «تراریخت» شکل گرفت که در آن بیشترین بهره از کم‌ترین هزینه با استفاده از علوم شیمیایی صورت می‌گیرد.
تراریخت یا دست بردن در نظم طبیعت
به تغییر ساختار ژنتیکی و تغییر ژن اولیه و اصلی یک جاندار به منظور بهبود کیفیت آن و یا مقاومت در برابر آسیب‌های احتمالی «تراریخت» می‌گویند.
آنچنان که از تعریف آن برداشت می‌شود، این عمل مفید و سودمند است، اما مضراتی را همراه دارد که قابل تامل است.
به گفته محققان دستکاری ژنتیکی باعث ایجاد پروتئین‌هایی در گیاه یا جانور جدید می‌شود که ممکن است برای بدن انسان به عنوان عامل بیگانه شناسایی شده و منجر به صدمات غیر قابل جبرانی بشود، از طرفی بقایای این جانداران برای محیط زیست نامناسب است و تا مدت‌ها به صورت مخفی در طبیعت باقی می‌ماند.
نکته بسیار مهم این است که بسیاری از کشورها از این محصولات به عنوان سلاح بیولوژیک علیه دشمنان خود استفاده می کنند. به طور مثال با استفاده از ژن‌های خاصی حالات جسمی، روانی انسان‌ها را تغییر داده و محیط زیست را به نابودی بکشانند. برای مثال با نصب ژن عقیمی بر روی گندم، تولیدکنندگان آن قادرند نسلی از یک کشور را عقیم سازند.
ایران سالانه چه میزان محصولات تراریخته وارد می‌کند؟
با وجود آگاهی مسِئولان از مضرات و احتمال سو استفاده دشمنان از این موضوع آمار دقیقی از واردات محصولات تراریخته به ایران در دسترس نیست! اما همگان می‌دانند که محصولات تراریخته وارد ایران می‌شود. عمرانی عضو اتحادیه ملی محصولات کشاورزی معتقد است سالانه ۵ تا ۵.۵ میلیارد دلار محصولات تراریخته به کشور وارد می‌شود اما با این وجود آمارهای رسمی این موضوع را سانسور کرده‌اند.
عمرانی اظهار داشت: در سال‌های اخیر، بدون اینکه مردم آگاه باشند این محصولات وارد سفره آنان شده است ضمن اینکه جز در شش ماه اخیر مسئولان مربوطه هیچ گونه اطلاع رسانی صحیحی در این زمینه نداشته‌اند.
به گفته عمرانی با استناد به گزارش مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، صدها کشاورز در سال ۸۳، برنج‌های تراریخته کشت کرده‌اند که بذر اولیه آنها از خارج مرزها وارد کشور شده است.
محصولات تراریخته، نگرانی و دغدغه جهانی
مشکلات ایمنی زیستی محصولات تراریخته در جهان به قدری مهم و نگران کننده است که سبب شد معاهده مدیریت استفاده از این‌گونه محصولات به نام (کارتاهنا) در سال ۲۰۰۰ در کانادا به تصویب برسد.
تصویب این معاهده به عنوان مهمترین گام در جهت ایجاد چارچوبی منسجم برای نظام‌مند کردن مهار مخاطرات محصولات تراریخته بود. هدف اصلی این معاهده را بیشینه‌سازی منافع اقتصادی در کنار کمینه‌سازی مخاطرات و زیان‌های وارد به افراد و محیط زیست دانست.
در همین خصوص دولت جمهوری اسلامی ایران «لایحه قانون ایمنی زیستی کشور» را در سال ۱۳۸۷ به مجلس ارائه کرد. کمیسیون کشاورزی مجلس نیز به جای آن لایحه، طرحی با عنوان (لایحه ایمنی زیستی جمهوری اسلامی ایران) تهیه و کلیات آن را به تصویب رساند؛ در نهایت همان طرح در سال ۱۳۸۸ به‌عنوان قانون ایمنی زیستی ایران به تصویب رسید، بنا بر این گزارش، طبق آمار کارشناسان مبنی بر حجم بالای واردات محصولات تراریخته به کشور قانون ایمنی زیستی در سال‌های اخیر به درستی اجرا نشده است.
استفاده از محصولات تراریخته در ایران و کشورهای جهان سومی
احمد سالک ، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در مورد مصوبه کمیسیون تلفیق مبنی بر این که واردات، صادرات، توزیع، تولید و مصرف عمومی محصولات تراریخته بدون مجوز مراجع ذی‌ربط ممنوع است، اظهار داشت: یکی از طرق استعمارگری استعمارگر بزرگ یعنی صهیونیست ورود محصولات تراریخته به کشورها است و راکفلر به عنوان صهیونیست بین‌المللی نخستین شرکتی بود که این موضوع را برپا کرد.
به‌دلیل وجود خلأهای قانونی و نظارتی، بیش از ۹۰ درصد روغن‌های خوراکی و نیز بخش قابل توجهی از ذرت و برنج وارداتی به کشور منشأ تراریخته دارند، این در حالی است که بسیاری از کشورهای جهان، از جمله سراسر اتحادیه اروپا، آمریکا و رژیم صهیونیستی تولید محصولات تراریخته را کاملاً ممنوع کرده‌اند. بر اثر اعمال اقدامات احتیاط آمیز طی ۴۰ سال گذشته «تنها ٢٨ کشور» و آن هم با ملاحظاتی کشت این محصولات را انجام می‌دهند؛ ضمن اینکه کشت حدود ۹۰ درصد از این محصولات تنها در ۵ کشور آمریکا، کانادا، برزیل، آرژانتین و چین و ۱۰ درصد باقیمانده در کشورهای دیگر صورت می‌گیرد.
دولت بر واردات و بازار محصولات تراریخته نظارت کند
اینکه محصولات تراریخته غیر قانونی و مضر، می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را برای طبیعت و جامعه بوجود بیاورد و چه بسا نسل‌های بعدی را هم تحت الشعا قرار دهد بر کسی پوشیده نیست، اما موضوع مهم اینجاست که دولت هیچ واکنش مهم و موثری را در این خصوص از خود نشان نداده و فقط به توصیه کنترل محصولات تراریخته در برنامه ششم توسعه اکتفا کرده که آن هم به صورت عملی انجام نمی‌شود.
عباس پایی‌زاده عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی در این خصوص، اعتقاد دارد: دستگاه‌های نظارتی، نظارت جامع بر وضعیت واردات محصولات تراریخته و بازار آن در کشور را ندارند که این موضوع تاسف بر انگیز است. وی می گوید: به دلیل نبود نظارت این محصولات می‌توانند آسیب زننده هم میهنان ما باشند.
آنچه می‌توان برداشت کرد این است که حتی اگر محصولات تراریخته مشکلی برای انسان ایجاد نمی‌کرد، ضرورت نظارت بر کالاهایی این چنینی واجب بود، اما به هر دلیل دولت و دستگاه‌های مربوطه به این کار اهتمام نورزیده‌اند.
از ضرورت‌های دیگر این حوزه کسب علم روز و تجهیز آزمایشگاه‌های بهداشت و سلامت کشور است. در انتها انتظار می‌رود با توجه به هم فرصت و هم تهدید بودن محصولات تراریخته، دولت ضمن حرکت به سمت علم تولید محصولات تراریخته با کیفیت، بهداشتی و به تناسب نیاز داخلی از واردات محصولات خطرناک تراریخته که هیچ آزمایشی بر روی آن صورت نگرفته است و مشکوک به آلودگی‌های بیولوژیک است خودداری کند.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!
شماره پانزدهم خبرنامه دیده‌بان
۲۷ آبان ۱۴۰۳ - ۱۳:۵۶
شماره چهاردهم خبرنامه دیده‌بان
۱۹ آبان ۱۴۰۳ - ۱۱:۳۳
شماره سیزدهم خبرنامه دیده‌بان
۱۵ آبان ۱۴۰۳ - ۱۳:۲۰
شماره دوازدهم خبرنامه دیده‌بان
۲۰ شهريور ۱۴۰۳ - ۲۲:۴۹
شماره یازدهم خبرنامه دیده‌بان
۱۷ مرداد ۱۴۰۳ - ۱۲:۲۳
شماره دهم خبرنامه دیده‌بان
۰۱ مرداد ۱۴۰۳ - ۱۳:۵۶
شماره نهم خبرنامه دیده بان
۱۸ تير ۱۴۰۳ - ۱۸:۳۱
شماره هشتم خبرنامه دیده بان
۲۶ خرداد ۱۴۰۳ - ۱۳:۵۷
شماره هفتم خبرنامه دیده بان
۱۳ خرداد ۱۴۰۳ - ۱۰:۱۳
شماره ششم خبرنامه دیده‌بان
۳۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۶:۰۶
شماره پنجم خبرنامه دیده‌بان
۲۳ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۲:۳۷
شماره چهارم خبرنامه دیده‌بان
۱۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۲:۳۳
شماره سوم خبرنامه دیده بان
۰۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۲:۰۵
شماره دوم خبرنامه دیده بان
۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۳:۳۵
شماره اول خبرنامه دیده بان
۲۱ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۳:۴۲