بحران آب مقولهای است که همگان بر آن اذعان دارند اما درحد حرف باقی مانده و چارهای برای آن اندیشیده نشده است.
به گزارش پایداری ملی، تأمین آب شرب سالم به عنوان یکی از چالشهای جدی مردم به ویژه استانهای جنوبی کشور تلقی میشود، موضوعی که با توجه به تغییرات اقلیمی که در کشور رخ داده، موجب شده تا تأمین آب شرب نیز با مشکل مواجه شود.
روند کاهنده میزان بارشها و قرار گرفتن ایران در منطقه نیمه خشک خاورمیانه بر این معضلات دامن زده، از سویی دیگر استفاده نامناسب برخی مشترکان از این نعمت الهی و هدررفت بیش از حد آب طی سالهای اخیر کشور را میزبان بی آبی عظیمی کرده است.
تغییرات اقلیمی در جهان و گرم شدن سالیانه کره زمین که موجب بروز مشکلاتی در سراسر دنیا شده و طی سالهای اخیر در کشورهای برزیل، آمریکا و چین میزان بارشها به شدت کاهش یافته و این تغییرات جوی ایران نیز تحت تأثیر قرار داده است.
در حال حاضر منابع آبی کشور به علت تغییرات آب و هوایی، گرم شدن دمای کره زمین و میزان تبخیر بیش از حد آب سبب شده تا با کاهش منابع آبی رودخانهها مواجه شویم، به همین منظور میبایست با یک فرهنگ سازی مناسب از وخیمتر شدن اوضاع جلوگیری به عمل آید.
با توجه به بحران خشکسالی و کم آبی در کشور به ویژه در اقلیم خشک و نیمه خشک، روشهایی برای آماده سازی باردار کردن ابرها به منظور بارش، شناسایی و آزمایش شده اما این راهکارها، هرگز نمیتواند خسارات وارد شده به چرخه حیات طبیعی را جبران کند، چراکه این خود انسان است که با توسعه صنعت، نظام طبیعت را دچار تزلزل و دگرگونی میکند و دوباره میخواهد با روشهایی نه چندان کارآمد همان نقص را در طبیعت شبیه سازی و به نوعی جبران کند.
عباسعلی ابونوری کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بحران آب واژه جدیدی نیست، عنوان کرد: سال ها است که کشور به علت قرار گرفتن در منطقه نیمه خشک و کاهش نزولات آسمانی میزبان این پدیده شده اما امروزه به واژه سیاسی-اقتصادی تبدیل و سبب شده تا عدهای به بهانه مقابله با آن، به کرات از این موضوع یاد کنند.
وی با اشاره به میزان مصرف آب در حوزههای مختلف کشور اظهار داشت: هم اکنون میزان آب کشور در سه حوزه کشاورزی، داخلی (آب شرب) و صنعتی به ترتیب، معادل ۷۰، ۲۰ و ۱۰ درصد مصرف میشود که این امر نشان از بالا بودن میزان مصرف آب در حوزه کشاورزی دارد.
ابونوری عدم استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی را یکی از معضلات جدی کشور برشمرد و افزود: میزان مصرف آب آنطورکه باید قابل ملاحظه نبوده و به هیچ وجه، صادرات محصولات صنعتی و کشاورزی بر مبنای آب مجازی اقتصادی نیست، به همین منظور انتظار میرود تا تمرکز مسئولان بیشتر حول محور افزایش بهره وری آب معطوف شود.
وی ضمن توضیح بیشتر مطلب فوق بیان کرد: بهره وری آب باید بیشتر مدنظر قرار گیرد ، این در حالی است که برخی محصولات به عراق و افغانستان صادرمی شود، اما بسیار آب بر هستند و صرفه اقتصادی ندارند.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: توزیع آب از طریق کاریز و قنات در ایران به بیش از ۳ هزار سال پیش باز میگردد، اما بهره وری از آب موضوعی بوده که همیشه از آن غافل بوده ایم و باید اقداماتی صورت گیرد تا میزان آبهای زیرزمینی افزایش یابد.
ابونوری با بیان اینکه توزیع آب در مناطق مختلف ایران ناهمگن است، افزود: بیشترین ذخایر آبی کشور در استانهای غربی وجود دارد بنابراین باید با یک برنامه ریزی دقیق، استفاده از این میزان را به گونهای مدیریت کنیم تا بدین طریق از بروز جنگهای شهری و یا استانی در کشور جلوگیری کنیم.
وی در پایان با بیان اینکه بحران آب هم مانند اقتصاد مقاومتی، به یک عبارت سیاسی تبدیل شده، گفت: امیدواریم تا این واژه به مثابه اقتصاد مقاومتی تنها در مرحله حرف باقی نماند و شاهد اقداماتی مناسب در جهت رفع این معضل باشیم.
با عنایت به اینکه در بررسیها سازمان هواشناسی اعلام کرده که میزان بارش باران در سالهای زراعی کاهش داشته و ادامه دار بودن این روند زنگ خطر مصرف آب و چالشهای تأمین آن را به صدا در آورده است.
آنچه حائز اهمیت است لزوم بهره وری از منابع آب به ویژه آبهای زیرزمینی است، موضوعی که غافل شدن از آن موجب شده تا بحران کم آبی هر روز بیشتر شود و صرفاً درخواست صرفه جویی در مصرف، آن هم مصارف خانگی، چندان دردی را دوا نکرده است.
همچنین بحران آب (سالم) در استانهای جنوبی معضلی است که کم کم به یک چالش جدی و غیرقابل انکار تبدیل شده و باید فکری به حال تغییرات اقلیمی در سطح جهان و کشور کرد، چراکه این موضوع بیش از قالب سخنان کلیشهای، جدی شده است.