بدگویی واشنگتن از ایران و سکوت مقابل تسلیحات دوستان

این مسئله ممکن است برای افرادی که دانششان درباره این مسئله محدود به برخورد واشنگتن با کره شمالی و ایران است، عجیب باشد زیرا دولت آمریکا اعلام کرده که فعالیت‌های هسته‌ای ادعایی این دو کشور را تحمل نخواهد کرد. این مسئله از سوی «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا در جریان سفرش به سئول در اوایل ماه جاری اعلام شد و وی گفت که کره شمالی به عنوان یک قدرت هسته‌ای پذیرفته نمی‌شود. اوباما نیز ماه مارس در مصاحبه‌ای از تلویزیون اسرائیل درباره ایران گفت: «من درباره موضعم درباره دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای کاملا واضح صحبت کرده‌ام. این خط قرمز ماست.» این کلمات با عمل نیز همراه بوده‌اند. دولت اوباما به شدت مشغول تلاش‌ها برای مجازات این کشورها به دلیل اهداف هسته‌ای ادعاشده‌شان است.

یکی از این موارد در ماه مارس رخ داد، زمانی که پس از آزمایش سوم هسته‌ای کره شمالی «سوزان رایس»، سفیر آمریکا در سازمان ملل رهبری تلاش‌ها برای اعمال تحریم‌های بیشتر بر حکومت این کشور را به عهده گرفت. تهران نیز به طور مشابه هدف تحریم‌های اقتصادی آمریکا و بین‌المللی قرار گرفته است.

 آمریکا ۱۰ میلیارد دلار برای ارتقای تسلیحات هسته‌ایش در اروپا هزینه می‌کند

اگر فراتر از این دو مورد نگاه کنیم، ساختار عدم گسترش تسلیحات فرو می‌ریزد. به طور مثال، اوایل هفته جاری گزارش شده بود که آمریکا قصد دارد حدود ۱۰ میلیارد دلار برای ارتقای تسلیحات هسته‌ایش در اروپا هزینه کند. به گفته یکی از کارشناسان، این طرح که شامل تبدیل بمب‌های اتمی به بمب‌های هدایت‌شونده با قابلیت پرتاب از جنگنده‌های اف-۳۵ می‌شود، نشان‌دهنده بهسازی عمده توان هسته‌ای آمریکا در اروپاست. پس از آن باید به رابطه گرم و دوستانه واشنگتن با کشورها و رژیم‌های دارنده تسلیحات اتمی مانند اسرائیل و هند توجه کرد. اظهار دوستی به کشوری مانند هند که «انفجار هسته‌ای به اصطلاح صلح‌آمیز» را در سال ۱۹۷۴ انجام داده و هرگز پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای را امضا نکرده، پدیده جدیدی نیست. این رابطه گرم در دوران ریاست جمهوری جرج بوش آغاز شد و دولت وی توافقنامه دفاعی ۱۰ ساله‌ای را با دهلی‌نو امضا کرد و با موافقت با قرارداد همکاری هسته‌ای صلح‌آمیز با این کشور سوراخی بزرگ را در پیمان عدم گسترش جهانی ایجاد نمود.

 آمریکا به تسلیحات اتمی هند که متحد واشنگتن است، توجهی ندارد

تیم اوباما با توانایی دهلی‌نو به عنوان خریدار تسلیحات و ابزار نظامی آمریکا مسحور شده است. رئیس جمهور آمریکا در سال ۲۰۱۰ از هند دیدار کرد و طی آن به رایزنی برای پیمانکاران دفاعی آمریکا از جمله «لاکهید» و «بوئینگ» پرداخت که در آن زمان خواستار امضای قرارداد چند میلیارد دلاری برای ارائه ۱۲۶ جنگنده جدید به ارتش هند بودند. گرچه «مانموهان سینگ»، نخست وزیر هند این تلاش آمریکا را نقش بر آب کرد و ترجیح داد با شرکت «داسالت» فرانسوی در این خصوص مذاکره کند اما دولت اوباما به تلاش‌هایش برای وارد شدن به بازار سودآور هند ادامه داد. در واقع، «اندرو شاپیرو»، یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه آمریکا اخیرا اعلام کرد که با رسیدن فروش نظامی آمریکا به دهلی نو تا سقف ۸ میلیارد دلار «ما پیشرفت زیادی در روابط تجارت دفاع بین آمریکا و هند انجام داده‌ایم» زیرا این رقم در سال ۲۰۰۸ صفر بوده است. وی گفت که میلیاردها دلار دیگر نیز در دو سال آینده به این رقم افزوده خواهد شد. به طور مختصر، منطق آمریکا این است که در اختیار داشتن تسلیحات اتمی از سوی هند مهم نیست و نکته پراهمیت‌تر متحد بودن این کشور و خرید مقادیر زیادی از تجهیزات ارتشی از واشنگتن است.

 آمریکا به دوستانش اجازه در اختیار داشتن مدرنترین تسلیحات را می‌دهد

تعجب‌آور نیست که در جبهه هسته‌ای با اسرائیل نیز به صورتی خاص رفتار شود. اسرائیل که تسلیحات هسته‌ای اعلام‌نشده‌ای را در اختیار دارد از پیوستن به ان‌پی‌تی خودداری کرده و طبق گزارشات زرادخانه‌ای متشکل از صدها کلاهک هسته‌ای دارد. با این وجود، اسرائیلی‌ها از کمک سرشار نظامی آمریکا برخوردارند که به طور متوسط سالانه به سه میلیارد دلار می‌رسد. حمایت بی‌دریغ دولت آمریکا از اسرائیل اخیرا در سفر «چاک هگل»، وزیر دفاع آمریکا به خاورمیانه برای بحث درباره قراردادهای تسلیحاتی با اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی خودنمایی کرد. نیویورک‌تایمز گزارش داد که هدف از ارائه این بسته تسلیحاتی افزایش قدرت نظامی اسرائیل در برابر دیگر قدرت‌های منطقه است. وزیر دفاع آمریکا گفت که این قرارداد پیام بسیار روشنی را به ایران می‌فرستد. یکی از پیام‌هایی که قطعا به روشنی شنیده شد این بود که واشنگتن به دوستانش اجازه در اختیار داشتن مدرنترین تسلیحات را می‌دهد اما قوانین متفاوتی را درباره دشمنانش اجرا می‌کند. اگر اوباما بخواهد به وی به طور جدی به عنوان یکی از طرفداران عدم گسترش تسلیحات هسته‌ای نگریسته شود، باید سیاستی ثابت را اتخاذ کند. هنگامی که آمریکا درباره کره شمالی و ایران بدگویی کرده و در عین حال درباره تسلیحات اتمی دوستانش سکوت می‌کند، اعتبار خود را از دست می‌دهد.

 چشم‌انداز خوبی برای عدم گسترش تسلیحات هسته‌ای متصور نیست

در اینجا می‌توان پیشنهادی را برای رئیس جمهور آمریکا ارائه داد: تحریم‌هایی را علیه هند و اسرائیل وضع کن و به قراردادهای تسلیحاتی آمریکا با کشورهای دارنده تسلیحات هسته‌ای خاتمه بده. افسوس که احتمال چنین کاری وجود ندارد. بنابراین، چشم‌انداز عدم گسترش تسلیحات هسته‌ای و به تبع آن خلع سلاح اتمی همچنان ناخوشایند به نظر می‌رسد.