سال ۱۹۸۹ اسامه بن لادن رهبر نامی گروه القاعده با خقت و رسوایی عجیبی که منجر به کشته شدن هزاران جنگجوی او شد از افغانستان بیرون رفت. در دهه ۹۰ بن لادن از سودان اخراج شد و تابعیت سعودی خود را نیز از دست داد.
عراق دیگر تقریبا از دست داعش خلاص شده است و مسجد نوری و پایتخت
اعلام خلافت داعش نیز دیگر حضور یکی از وحشی ترین گروه های تروریستی را به
حس نمی کند با این حال ساده انگارانه ترین فرضیه و خبر در مورد داعش و شکست
آن در عراق است که با پایان یافتن کار داعش در این کشور و نیز شکست آن در
سوریه کار جنگجویان و ترویست های این گروه را نیز تمام شده بدانیم و گمان
کنیم که دولت اسلامی شام و عراق به تاریخ پیوسته است.
سال
1989 اسامه بن لادن رهبر نامی گروه القاعده با خقت و رسوایی عجیبی که منجر
به کشته شدن هزاران جنگجوی او شد از افغانستان بیرون رفت. در دهه 90 بن
لادن از سودان اخراج شد و تابعیت سعودی خود را نیز از دست داد. سال 2001
اما بن لادن دوباره ظهور کرد و با به انفجار در آوردن مرکز تجارت جهانی
دنیا را بار دیگر از خواب بیدار کرد. بن لادن به افغانستان فرار کرد و دور
از جنگجویانش در تورا بورا مخفی شد. یک دهه بعد بود که خبر آمد آمریکایی ها
توانسته اند کابوس چندین ساله شان را دیتگیر کنند و با کشتن او جنازه اش
را نیز به دریا بیندازند. علی صوفان محقق مرتبط با حوزه تروریسم می گوید:
هر بار که برخوردی با القاعده انجام می شود همه می پنداشتند که کار این
گروه تمام شده است اما دیری نمی پایید که دوباره یاران بن لادن خود را
ریکاوری کرده و مجددا به صحنه می آمدند .به نظر او مدل جدید القاعده اتفاقا
خطرناک تر از گذشته است چرا که اعضای آن نیز به طوز قابل توجهی در حال بیش
تر شدن است.
داعش نیز دقیقا از همین الگو
استفاده می کند. در اولین مرحله، در سال های 2007 و 2008 رهبران ارشد این
گروه یا مخفی بودند یا مرده بودند و یا در زندان محبوس و می شد گفت که در
آستانه فروپاشی قرار داشتند. در طول هفت سال ابوبکر البغدادی رهبر جدید این
گروه توانست آن را دوباره رو به راه کند تا جایی که در سال 2015 داعش
توانست 30 هزار جنگجو را به خود جذب کند. با این که در جنگ های مختلفی که
این گروه داشت سالانه خدود ده هزار نفر کشته می شدند، هزاران نفر نیز هر
سال یه تعداد آن ها اضافه می شد. پس از آزادی موصل عراق یک هفته جشن عمومی
اعلام کرد در حالی که بغدادی هم مدت های پیش از این شهر گریخته بود وحتی
خبرهایی از کشته شدن وی در رسانه ها منتشر شد. اگر چه کاملا مشخص نیست که
وضعیت بغدادی اکنون چگونه است با این حال مثل روز روشن است که گروه تحت امر
او نتوانست تجربه خوبی در نگه داشتن سرزمین های خود داشته باشد. صوفان
البته هشدار می دهد که قوی تر شدن وضعیت این گروه در کشوری مانند لیبی
نشان می دهد که احتمالا مانند القاعده ، داعش به گروهی چند ملیتی تبدیل
خواهد شد که که در هر کشوری یک شعبه خواهد داشت. نباید فراموش کنیم که هم
اکنون این گروه هشت شاخه دارد که 37 ولایت یا استان در کشورهایی مانند یمن،
افغانستان، مغرب و.... در اختیار دارد، اگر چه برخی از آن ها ضعیف و برخی
در آستانه شکست هستند.