«جوزف فارا»، نویسنده، روزنامه‌نگار و سردبیر و موسس سایت افشاگر «ورلد نت دیلی» خبر داده کارشناسان و مقامات آمریکایی در گزارشی مهم از دولت اوباما خواسته‌اند با تعهد بیشتر به پیگیری مسیرهای دیپلماتیک در برابر برنامه هسته‌ای ایران انعطاف بیشتری نشان دهد.
عنوان این گزارش 84 صفحه‌ای، «گزینه‌های راهبردی برای ایران: توازن فشار با دیپلماسی» است و مقامات دیپلماتیک، نظامی و اطلاعاتی آمریکا از دولت‌های پیشین این کشور آن را امضا کرده‌اند.
در این گزارش از دولت آمریکا خواسته شده بار دیگر با تقویت رویکردهای دیپلماتیک در برابر ایران، از فشار تحریم‌های اقتصادی وارد شده بر ایران و تهدیدهای حمله نظامی بهره‌برداری کند.
امریکا، رژیم اسرائیل و هم‌پیمانان آن‌ها ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه انرژی هسته‌ایش متهم کرده‌اند.
امریکا و اتحادیه اروپا بر اساس این ادعاهای تاییدنشده، تحریم‌های غیرقانونی را به طراحی واشنگتن علیه ایران وضع کرده‌اند.
ایران همواره ادعاها درباره جنبه‌های نظامی در برنامه هسته‌ای خود را رد کرده، اما تأکید نموده به عنوان یکی از امضاکنندگان متعهد به پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی (آن‌پی‌تی) و یکی از اعضای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خواهان به رسمیت شناخته شدن حقش برای استفاده از فن‌آوری صلح‌آمیز هسته‌ای است.
کارشناسان و مقامات آمریکایی در این گزارش با اشاره به فشار تحریم‌های وضع شده علیه ایران آورده‌اند: «فشارهای وارد آمده دستاوردهای زیادی داشته‌اند، اما نتایج حاصل شده، به انحاء مختلف از سطح انتظارات پایین‌ترند و پیامدهای ناخواسته احتمال وجود خطراتی را گوشزد می‌کنند.»
«زبیگنیو برژینسکی»، مشاور اسبق امنیت ملی آمریکا، «ریچارد لوگار»، رئیس اسبق کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، «توماس پیکرینگ»، سفیر اسبق، «مایکل هایدن»، رئیس اسبق سازمان سیا، «فرانک ویزنر»، «لیسلی گلب» و «جوزف نای»، سفرای اسبق آمریکا و «لی همیلتون» و «کارلا هیلز»، مولفان گزارش رسمی آمریکا درباره حادثه 11 سپتامبر از جمله مقامات و کارشناسان امضا کننده این گزارش هستند.
این گزارش تصریح می‌کند: «تقویت رویکردهای دیپلماتیک که در آن وعده‌های کاهش تحریم‌ها در قبال همکاری راستین ایران در نظر گرفته شده باشد می‌تواند به حل اختلافات هسته‌ای با ایران پایان داده و با این کشور توافق ایجاد کند.»
در بخشی از این گزارش با عنوان «درک مطالبات ایران و آمریکا» تأکید شده است: «ایران به احتمال زیاد خواستار احترام، به رسمیت شناخته شدن نقشش در منطقه، حقوق کامل خود به موجب قوانین بین‌المللی و معاهده منع گسترش، خروج نیروهای آمریکا از خاورمیانه، رفع تمامی تحریم‌ها، راه حل تک کشوری در مناقشه اسرائیل ـ فلسطین و برخی اهداف دیگر است.»
در ادامه این گزارش از دولت آمریکا خواسته شده با «ایجاد فضایی مبتنی بر احترام متقابل» گفت‌وگوها با ایران را آغاز کند.
بخش دیگری از گزارش این مقامات آمریکایی به ضعف‌ها و ناکارآمدی‌های سیاست‌های آمریکا در قبال ایران اختصاص دارد.
مقامات آمریکایی تصریح کرده‌اند تأثیر تحریم‌های آمریکا بر روی برنامه هسته‌ای ایران، بر خلاف آنکه مقامات آمریکایی ادعا کرده‌اند، بسیار «بحث‌انگیز» بوده است، زیرا نظام تحریم‌ها از سال 2002 تأثیری در ساخت، نصب و راه‌اندازی سانتریفیوژهای ایران نداشته است.
ضعف دوم سیاست‌های آمریکا، به نوشته این کارشناسان، ناتوانی آمریکا در اثرگذاری و تضعیف نفوذ منطقه‌ای ایران بوده است.
این گزارش می‌نویسد: «نه تحریم‌های اقتصادی و نه تلاش‌ها برای انزوای سیاسی ایران از توانایی ایران برای حمایت از حماس و حزب الله نکاسته‌اند.»
گزارش مذکور می‌افزاید: «نفوذ ایران در منطقه و وفادارانی که این کشور در میان برخی گروه‌های غیردولتی دارد تنها به منافع مالی وابسته نیست، بلکه اشتراک منافع راهبردی و پیوندهای مذهبی، تاریخی، قومی و ایدئولوژیک هم در این میان نقش دارند.»
در این گزارش همچنین آمده است: «ایران همچنان با تقریباً تمام کشورها در منطقه، به استثنای اردن و مصر (تا زمان نگارش این گزارش) رابطه دارد، از اعضای فعال اوپک و سازمان همکاری اسلامی است و در سال جاری ریاست جنبش غیرمتعهدها را به عهده دارد.»
گسترش ایدئولوژی ایران به کشورهای منطقه، سومین ضعف سیاست‌های آمریکا در قبال ایران است که این کارشناسان به آن اشاره می‌کنند: «یکی از هدف‌های سیاستِ انزوای ایران این بود که از گسترش انقلاب اسلامی ایران جلوگیری شود.»
این گزارش می‌افزاید: آمریکا در پیگیری این سیاست شکست خورده است زیرا ایران توانسته در میان اکثریت شیعه عراق و در میان جمعیت شیعیان بحرین، یمن و عربستان مقبولیت کسب کند.
مقامات و کارشناسان آمریکایی می‌نویسند: «با در نظر گرفتن حضور نیروهای شیعه در سرتاسر خاورمیانه، پیش‌بینی اینکه چگونه نیروهای سیاسی اسلامی منطقه تحت تأثیر تجربه ایران قرار خواهند گرفت، دشوار است.»