آمریکا نباید به ایران اجازه «فنلاندی سازی» خلیج فارس را بدهد

■ هراس آمریکا و جهان از دستیابی ایران به بمب ■ 

آیا در واقع پیچیده‌ترین سرویس‌های اطلاعاتی می‌توانند بفهمند پیشرفت هسته‌ای کشوری به اندازه نیمی از اروپا در چه حد است؟ تقریباً تمام کشورهایی که هسته‌ای شده‌اند، از جمهوری شوروی در سال 1949 گرفته تا کره شمالی در سال 2006، آمریکا را غافلگیر کرده‌اند. پس بررسی اینکه نگاه جهان به یک ایران هسته‌ای چگونه خواهد بود امری طبیعی است. حتی در حال حاضر که ایران بمبی ندارد، رهبران این کشور مرتب قصد و نیت خود مبنی بر «محو اسرائیل از نقشه جهان» را اعلان می‌کنند. هرچند به زعم بسیاری از غیراسرائیلی‌ها این سناریو نامحتمل است، اما آمال ایران در خصوص اسرائیل تمامی ندارد.

■ منافع ایران در انقلاب‌های عربی ■ 

تهران خواهان سلطه بر خاورمیانه، استیلای منطقه‌ای و برتری فرهنگی و منابع انرژی است. ایران در منطقه از دو جهت در اقلیت است؛ ایران کشوری فارسی‌زبان و شیعه است، درحالی‌که بقیه کشورهای منطقه عرب زبان و عمدتاً سنی هستند. تهران به دنبال این است که با اعمال نفوذ در سرزمین‌های عربی و سنی توازن قوا را برهم زند. ایران از آشفتگی‌های انقلاب‌های عربی به نفع اعمال نفوذ در نواحی دارای جمعیت‌های زیاد شیعه تحت حکومت سنی‌ها استفاده کرده است. تهران که پیش‌تر در سوریه (به واسطه حمایتش از حکومت علوی «اسد») ، لبنان (به واسطه نماینده خود حزب‌الله) و عراق (که در آن، دولت «نوری مالکی» روابط محکمی با ایران دارد) بانفوذ بوده، هرج و مرج در چند کشور دیگر در خلیج فارس را نیز مستقیماً تشدید کرده است. بحرین، جزیره‌ای پادشاهی با اکثریت شیعه و خانواده سلطنتی سنی، روزانه صحنه شورش‌های شیعیان است. عربستان سعودی که برای کمک به سرکوب اعتراضات ضدحکومتی در ماه مارس 2011 به کشور همسایه خود، بحرین، نیروهای خود را اعزام کرده بود، نیز با افزایش اعتراضات مردمی، به خصوص در استان‌های عمدتاً شیعه و غنی از منابع نفتی شرقی مواجه شده است.

■ اوضاع کنونی منطقه خلیج فارس ■ 

امروز منطقه خلیج فارس اوضاعی شبیه اروپای مرکزی و شرقی در اواخر دهه 1940، اوایل جنگ سرد، دارد. در آن زمان کنترل شوروی بر «بلوک شرق» هنوز مطلق نشده بود. واشنگتن تلاش مسکو برای به انزوا کشیدن برلین را خنثی می‌کرد و «هری ترومن» ، رئیس جمهور وقت آمریکا «استالین» را در ایران سرکوب کرده بود و این منجر به عقب نشینی نیروهای شوروی شده بود. یونان و ترکیه نیز رهایی یافته و در اردوگاه غرب باقی مانده بودند.

■ جهان در دوره سلطه شوروی ■ 

سپس «استالین» اولین بمب اتمی خود را در آگوست 1949 آزمایش کرد. سلطه شوروی در بلوک شرق با عواقب وحشتناک کامل شد. شورش‌ها در آلمان شرقی در سال 1953، حمله به لهستان و مجارستان در سال 1956، برپائی دیوار برلین در سال 1961، تهاجم چک‌اسلواکی در سال 1968، همه و همه باعث شد غرب در حاشیه بماند. زمانی که شوروی به سلاح‌های اتمی دست پیدا کرد، به خطر انداختن تجارت مسکو، پراگ یا بوداپست به خاطر واشنگتن، نیویورک یا لس‌آنجلس تصورناپذیر بود. پس از آن «استالین» و سپس «خروشچف» متحدین قوی آمریکا را برای حمایت راسخ از آمریکا متزلزل کردند. بدون شک مخالفت‌ها در آلمان غربی با پایگاه سازی برای تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی آمریکا در خاک این کشور یا بی‌طرفی اتریش و عدم حضور در ناتو را به خاطر می‌آورید. فنلاند به رغم اینکه طی جنگ جهانی دوم مورد حمله شوروی واقع شده بود، سیاست بی‌طرفی اجباری را در پیش گرفت که این باعث مطرح شدن عبارت «فنلاندی سازی» شد. پس از هسته‌ای شدن مسکو، عملاً نیمی از اروپا از روش استالینیسم دست کشید.

■ پیامد دستیابی ایران به بمب برای آمریکا ■ 

با دستیابی ایران به بمب امکان دارد بحرانی مشابه در خاورمیانه امروز ایجاد شود. در آن صورت ایران بر کشورهای کوچک و غنی از انرژی خلیج فارس سلطه خواهد یافت و این باعث نوسان و آشفتگی در میان متحدین ظاهراً وفادار آمریکا مانند عربستان سعودی و ترکیه خواهد شد. کشورهای بزرگ‌تر منطقه، چنانچه دریابند آمریکا اراده و توان خود برای دفاع از آنها در مقابل ایران را از دست داده، نیز ممکن است به این وضعیت دچار شوند. چنانچه آمریکا به ایران اجازه هسته‌ای شدن دهد، خطر «فنلاندی شدن» خلیج فارس را برای خود خریده است. دوره ترور و سلطه شوروی بر اروپا بیش از چهل سال طول کشید. سلطه حضور ایران در خلیج فارس چقدر خواهد بود؟