در شالیزار بودم که احساس رعشه تمام بدنم را فرا گرفت و سرم گیج رفت، ابتدا فکر کردم به‌علت خم شدن طولانی مدت برای دِروی خوشه‌های برنج دچار این حالت شدم، اما هرچه گذشت بهتر که نشدم هیچ علائم دیگری مانند تهوع و استفراغ به سراغم آمد و تا هوا تاریک نشده خود را روی تخت بیمارستان دیدم.
به گزارش پایداری ملی، هر سال از زمان آماده‌سازی زمین شالی تا دروی محصول برنج بیماری شایعی به نام «تب شالیزار» دامن‌گیر شالی‌کاران منطقه گیلان می‌شود. بیماری که علائم اولیه آن شبیه آنفلوآنزاست و با اسهال و استفراغ ادامه می‌یابد و اغلب به مراکز درمانی و نوع حاد و شدید آن نیز به بستری شدن بیمار در بیمارستان ختم می‌شود.
«داوود میرزازاد» کارشناس واحد پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت صومعه‌سرا ، با بیان این‌که تب شالیزار(لپتوسپیروز) یک بیماری عفونی مشترک بین انسان و حیوان است، اظهار کرد: این بیماری یکی از بیماری‌های شایع در استان‌های شمالی است. شرایطی نظیر آب و هوا، اقلیم، زمین مرطوب و آب‌های سطحی زمینه‌ساز انتقال بیماری تب شالیزار به انسان بشمار می‌روند.
وی با اشاره بر این‌که این بیماری به‌وسیله گونه‌های بیماری‌زای «لپتوسپیرا» ایجاد می‌شود، افزود: اراضی شالیزاری زمینه سرایت این بیماری به انسان را فراهم می‌کند.
تب شالیزار با آنفلوآنزا اشتباه گرفته می‌شود
میرزازاد با بیان این‌که این بیماری در همه نقاط دنیا به جز قطب شمال و جنوب گسترش دارد، خاطرنشان کرد: مخزن این بیماری حیوانات اهلی و وحشی نظیر گاو، سگ، اسب، موش است. علائم این بیماری گاهی اوقات با آنفلوآنزا اشتباه گرفته می‌شود.
وی سرفه خشک، تب، سردرد، درد عضلانی، تهوع و استفراغ، درد استخوان، قرمزی چشم، بزرگ شدن غدد لنفاوی، بزرگ شدن طحال، اسهال و گلو درد را از جمله علائم ظاهر شده در فرد مبتلا به تب شالیزار دانست و خاطرنشان کرد: تشخیص به‌موقع این بیماری در درمان آن بسیار حائز اهمیت است.
میرزازاد ادامه داد: این بیماری بیشتر در فصول گرم و در مناطق روستایی دیده می‌شود. لپتوسپیرا در آب، خاک‌های مرطوب قلیایی، لجن‌ها و محیط‌های گیاهی با درجه بیشتر از 22 درجه سانتی‌گراد به خوبی رشد کرده و زنده می‌ماند.
تب شالیزار مختص کشاورزان نیست
وی با بیان این‌که تب شالیزار تنها مختص کشاورزان نیست بلکه کسانی که بدون رعایت بهداشت با حیوانات در تماس هستند را نیز درگیر می‌کند، تصریح کرد: این بیماری برای افرادی که در محیط‌های باز کار می‌کنند و یا با حیوانات سروکار دارند یک خطر شغلی محسوب می‌شود. کشاورزان، شالی‌کاران، کارگران فاضلاب‌ها، دامپزشکان، کارگران کشتارگاه‌ها، ماهی‌گیران، دامداران یا کارگران معادن بیشتر از سایر افراد در معرض خطر هستند.
کارشناس واحد پیشگیری و مبارزه با بیماری های مرکز بهداشت صومعه‌سرا با بیان این‌که در سال‌های اخیر این بیماری در سطح وسیعی در گیلان و به‌صورت انفرادی در برخی نقاط کشور گزارش شده است، گفت: آلودگی دامی نیز در بسیاری از نقاط کشور گزارش شده است.
وی خاطرنشان کرد: راه‌های ورود این باکتری به بدن انسان از طریق خوردن غذا یا آب آلوده یا از طریق تماس پوستی مخاطی، از راه غشاهای مخاطی سالم(چشم، بینی و دهان)، خراش‌های پوستی و تنفس آئروسل‌ها می‌باشد.
تب شالیزار از انسان به انسان منتقل نمی‌شود
میرزازاد با تأکید بر این‌که انتقال بیماری از انسان به انسان بسیار نادر است، تصریح کرد: بروز علائم معمولاً 7 الی 14 روز پس از مواجهه فرد با عامل بیماری‌زاست. بروز این بیماری در مردها و سنین زیر 40 سال شایع‌تر است.
وی به راه‌ها و اقدامات پیشگیرانه بروز این بیماری اشاره کرد و گفت: آموزش همگانی به افراد به‌خصوص کشاورزان و دامداران یکی از راه‌های اصلی پیشگیری از ابتلا به این بیماری است.
با پای برهنه در شالیزار راه نروید
میرزازاد با بیان این‌که در صورت ایجاد زخم و خراش پوستی در اندام‌ها به هیچ وجه نباید آن را در آب‌های آلوده و یا در کشاورزی وارد کرد، یادآور شد: در محل نگهداری دام و آب آلوده نباید با پای برهنه راه رفت. توصیه می‌شود افرادی که با آب و خاک و حیوانات در تماس هستند با رعایت بهداشت، خود را از این بیماری مصون نگه دارند.
کارشناس واحد پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت صومعه‌سرا در پایان با بیان این‌که باید برای احتیاط از شنا کردن در آب‌هایی که از صحت آن اطمینان نیست، پرهیز کرد، گفت: استفاده از وسایل حفاظتی هنگام کار در محیط‌های آلوده نظیر چکمه، دستکش، پیش‌بند و ماسک، واکسیناسیون حیوانات اهلی و جداسازی حیوانات آلوده، شناسایی آب و خاک‌های آلوده و در صورت امکان زه‌کشی آب از جمله اقدامات پیشگیرانه است.
وجود 28هزار هکتار اراضی شالیکاری در صومعه‌سرا
در ادامه مهندس فرهاد شمشادی رئیس اداره تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی صومعه‌سرا با بیان این‌که شهرستان صومعه‌سرا دارای 28 هزار هکتار اراضی شالیکاری است، اظهار کرد: هر سال حدود 127 هزار تن شلتوک از این اراضی استحصال می‌شود.
وی به نقش اساسی برنج در اقتصاد این شهرستان اشاره کرد و افزود: پس از برنج، کشت انواع محصولات صیفی‌جات و صنوبر نیز نقش بسزایی در اقتصاد این شهرستان دارد، به گونه‌ای که صومعه‌سرا در تولید صنوبر در کشور دارای مقام نخست و در تولید برنح مقام سوم را به خود اختصاص داده است.
ارتباط با خانه‌های بهداشت روستایی در پیشگیری از تب شالیزار موثر است
شمشادی با بیان این‌که حدود 25 هزار بهره‌بردار به‌صورت مستقیم در امر تولید برنج شهرستان صومعه‌سرا نقش دارند، خاطرنشان کرد: هر سال با آغاز کشت برنج و ارتباط مستقیم شالی‌کاران با خاک‌های مرطوب و باتلاقی شالیزارها، بیماری‌هایی نظیر تب شالیزار گریبان‌گیر کشاورزان می‌شود که توصیه می‌شود برای مقابله با ویروس این بیماری با رعایت مسائل بهداشتی حتماً با مراکز بهداشتی و درمانی و خانه‌های بهداشت واقع در روستاها در ارتباط مستقیم باشند تا علاوه‌بر رعایت مسائل پیشگیری در صورت بروز این بیماری سریعاً نسبت به درمان آن اقدام شود.