دریاچه ارومیه در طول سالیان اخیر به یکی از خبرسازترین معضلات زیست محیطی مبدل شده،محدوده ای که به تدریج به نمک زاری وسیع تبدیل شد و با تلاش های انجام شده در طول سنوات اخیر بخشی از آن آبگیری شده اما با این وجود عده ای از کارشناسان معتقدند احیای آن محال است.
در طول سالیان اخیر،ارومیه عنوان و واژه ای خبر ساز بوده که همواره بخشی از اخبار پر سر و صدا زیست محیطی را به خود اختصاص داده است.
سخن از دریاچه ای است که زمانی از زیباترین ظرفیت های طبیعی ایران به شمار می رفت اما به تدریج به نمک زاری انبوه و وسیع تبدیل شد و انتقادات،دغدغه ها و نگرانی های بسیاری را با خود همراه ساخت.
در طول سنوات اخیر،دریاچه ارومیه در صدر اولویت های زیست محیطی دولت قرار گرفت و طرح های متعددی را برای آبگیری و احیای آن مطرح شد،در نهایت طرح انتقال آب رودخانه زاب به عنوان گزینه ای که مورد قبول سازمان محیط زیست بود مطرح شد.
مسعود باقرزاده کریمی،معاون سازمان محیط زیست کشور با اعلام مطلب فوق از بالا آمدن تراز آب این دریاچه به بیش از 1 هزار و 270 متر از سطح دریا خبر داد،خبری مسرت بخش که به یُمن بارندگی های اخیر حاصل شد.
اگر چه حال و روز دریاچه ارومیه در مقایسه با وضعیت بحرانی سالهای نه چندان دور گذشته اندکی بهبود یافته است،اما همچنان در خصوص احیای آن اما و اگرهای بسیاری مطرح است و گویی دریاچه ارومیه همچنان با حواشی بسیاری همنشین است.
در شرایطی که انتقال آب رودخانه زاب به این منطقه مطرح است،رحیم میدانی معاون وزیر نیرو چندی پیش از مطالعه انتقال آب خزر به پیکر نیمه جان این دریاچه به عنوان مطالبه ای مردمی خبر داد.
انتقال آب زاب و خزر در شرایطی از سوی دو ارگان مختلف مطرح است که هر دو طرح با مخالفت ستاد احیا دریاچه ارومیه روبرو است و ظاهرا انتقال آب ارس نیز مورد تایید ستاد مذکور قرار نگرفت و از دستور کار خارج شد.
**انتقال پساب
یکی دیگر از راهکارهای مطرح در احیای دریاچه ارومیه،انتقال پساب تصفیه خانه های حوضه آبریز دریاچه ارومیه است که در بهار و تابستان سال گذشته در کار گروه ملی نجات دریاچه ارومیه طرح و مصوب شد و با دستور رئیس جمهور شروع عملیات اجرایی آن صادر شد.
معاون امور تالاب های سازمان محیط زیست معتقد است،پساب تصفیه شده آب شرب و صنعتی بالغ بر 200 میلیون متر مکعب است که تا پایان سال 98 بصورت کامل اجرایی می شود.
**دریاچه ارومیه احیا نمی شود
برخی از کارشناسان معتقدند به دلیل انباشت نمک متبلور شده در کف،حجم آب دریاچه کاسته شده و آب ورودی به دلیل عمق کم تبخیر می شود.
قائلان به این نظریه می گویند:بیش از 3 میلیارد متر مکعب حقابه دریاچه در صورت ورود به دریاچه تبخیر می شود.
باقرزاده نیز معتقد است دریاچه آرال از نمونه هایی است که به دلیل حجم بالای نمک احیا نشد اما با این وجود و تحت هر شرایطی باید 14 میلیارد متر مکعب مخزن دریاچه از آب انباشته شود و تا افق سال 1402، 4 هزار و 300 کیلومتر مربع از مساحت دریاچه مرطوب شود و تنها در شرایطی این هدفگذاری با اخلال مواجه می شود که شرایط اقلیمی ساز ناکوک ناسازگاری بزند و یا اعتبارات لازم برای این طرح تخصیص و تامین نشود.
حمید رستم نژاد،کارشناس محیط زیست در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران،در خصوص اختلاف نظرها در خصوص دریاچه ارومیه عنوان کرد:به هر حال وجود اختلاف سلیقه و نظر در چنین مباحثی طبیعی است و هر کدام از دو گروه موافقان و مخالفان به مبانی برای اظهارات خود قائل هستند.
وی افزود:از نظر بنده نمی توان بطور قطع به یقین در خصوص سرنوشت دریاچه ارومیه نظر داد اما می توان با کنترل و سنجش مستمر،روند احیا را بررسی کرد.
کارشناس محیط زیست یادآور شد:قطعا گذر زمان مشخص خواهد کرد که راهکارهای در دستور کار موفق خواهد شد و یا اینکه بدون هیچگونه ثمری،دریاچه ارومیه با مشکلات خود دست و پنجه نرم می کند که در چنین شرایطی متاسفانه نه آذز بایجان غربی ،بلکه بخش های وسیع تری از دامنه و دایره جغرافیایی اطراف و اکناف را تحت الشعاع قرار می دهد.