بیعت آمریکا با پادشاه سعودی

سلمان بن عبدالعزیز می تواند بگوید بیعت تمام و کمالی را برای پادشاهی اش به دست آورد و پس از آنکه بر تخت سلطنت تکیه زد از امروز پادشاهی اش را تمام کند.

هیچ گاه به ذهنش هم خطور نمی کرد که مسئولان ریز و درشت آمریکا راهی ریاض شده و مانند سایر رعیت ها فوت ملک عبدالله را به او تسلیت بگویند.

گرمی و صمیمیت بین دو طرف آمریکایی و سعودی معمولا محکم نبوده و جز در موارد نادر علنی نمی شد اما شرایط خاص موجب شد روابط به شکل بی سابقه ای نزدیک شده و در بالاترین سطح اطمینان بخشی قرار بگیرد.

در سفر هیئت ریاستی آمریکا به عربستان کاملا مشخص بود که واشنگتن تمایل فراوانی دارد که هیئتی که راهی ریاض می شود، فراگیر باشند و هم نمایندگانی از جمهوریخواهان و هم دموکرات ها در آن حضور داشته باشند.

هشتاد سال پیش از زمان کشف نفت زیر ماسه های عربستان، اصل و اساس پرونده هایی که بین دو طرف باقی مانده است چیزی نیست جز مسائل امنیتی و حیاتی آمریکا که تا امروز نیز ادامه داشته است.

به عبارت  دیگر واشنگتن در برخی موارد از نظر سیاسی از ریاض فاصله می گیرد و آن زمانی است که آتش بحران ها در مرزهای عربستان شعله ور می شود به ویژه اینکه  دیوار حائل که عربستان در مرزهای جنوبی ایجاد کرده است مانع از این نشد که آتش یمن به داخل عربستان نیز امتداد پیدا نکند.

علاوه بر این نه حملات هوایی به عراق و سوریه توانست از محبوبیت داعش در بین پیر و جوان سعودی بکاهد و نه مشکلات مالی می تواند موجب به ثمر نشستن انرژی هسته ای در عربستان شود زیرا دو طرف (آمریکا و عربستان) معمولا به اظهار احساسات ادامه می دهند و از این فراتر نمی روند.

اما به نظر می رسد ملک سلمان که در فرودگاه و نزدیک پلکان هواپیما به استقبال مهمانان آمریکایی رفت، نیازمند اندکی مشروعیت بین المللی است تا با استفاده از آن بتواند انتقال قدرت به شکل مسالمت آمیز را در کشورش مدیریت کند آن هم در حالی که این قدرت از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود.

این دقیقا مضمون نامه آمریکا در سفر به عربستان است، گویی هیئت آمریکا به عربستان آمده است تا اعلام کند که واشنگتن با وجود رویکردهای مختلف خود، در کنار عربستان باقی خواهد ماند گرچه در خصوص برخی مسائل منطقه ای با ریاض مشکل دارد.

پیام دیگر این هیئت آمریکایی از حضور در عربستان این است که بگوید حامی هر دولتی است که در ریاض به قدرت برسد و تفاوتی ندارد از نسل جدید باشد یا قدیم بلکه مهم حفظ ثبات داخلی است.

نحوه تعامل واشنگتن با مرکز قدرت و نفوذ آل سعود مبتنی بر قاعده هارون الرشید است هنگامی که خطاب به تکه ابری گذرا گفت: هرجا می خواهی باران خود را ارزانی دارد زیرا مالیات تو در نهایت به دست من می رسد.

آمریکا با درک اینکه هیچ تغییری در عربستان رخ نخواهد داد و هیچ بهاری از منطقه ربع الخالی عبور نخواهد کرد، در مانورهای داخلی عربستان دخالت نخواهد کرد و همواره تکرار می کند که با متحدانش برای بهبود شرایط حقوق بشر و آزادی های عمومی تلاش خواهد کرد و بی شک در آن راه ویژگی های مذهبی و اجتماعی آنان را نیز مراعات خواهد کرد.

جالب اینکه باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا نیازی ندارد به همسرش توضیح دهد که  بانوی نخست کشور یا هیچ خانم دیگری در بین کسانی که در فرودگاه به استقبالش آمده بودند، حضور ندارند و اگر لازم باشد باید اینطور فکر کند که به یک سیاره دیگر آمده است.

زمانی که از عبدالعزیز بنیانگذار سعودی سوال شد که چرا با آمریکا پیمان همکاری امضا کردی نه انگلیس؟ پاسخ داد: این پیمان به مثابه  قدرشناسی از کمک های مالی فرانکلن روزولت به عربستان در جریان جنگ دوم و نیز به پاس دور کردن انگلیس از دخالت مستقیم در عربستان است همانطور که اکنون در عراق و هند انگلیس همین کار را می کند.

وی توضیح داد که آمریکا به اندازه کافی از عربستان دور است که در مسائل داخلی آن دخالت نکند و شرکت های نفتی آن نیز مستقل از ساختار سیاسی عمل می کنند.

از آن زمان شرکت استاندارد اویل اف کالیفورنیا به آرامکو تبدیل شده و روابط آمریکا و عربستان در مسیری کلید خورد که هنوز هم هیچ تغییری نکرده است.

اما عبدالعزیز فراموش کرد که واشنگتن به عربستان بسیار نزدیک تر از موقعیت جغرافیایی آن است و شرکت های نفتی نیز چیزی جز سیاست آمریکا نیستند.