چند وقتی است که گمانه هایی با این محتوا در سطح جامعه دست به دست می شود.
«کفن ضد عذاب قبر»،«سفینههای فضایی در چالوس»،«بلعیده شدن یک مرد توسط ماری عظیم الجثه» و ... همه شایعاتی است که از مدتها پیش در اینترنت و شبکههای اجتماعی دست به دست میشود.این شایعات که در طول سالها با مردم تمام جوامع همراه بوده،این روزها سلامتی مردم را نشانه گرفته است.
با راه اندازی شبکههای اجتماعی نه تنها این شایعات بیشتر شده؛بلکه رنگ و بویی دیگر گرفته و از آن جا که هم اکنون بیشتر به مواد خوراکی و سلامتی مردم جامعه گره خورده،بیش از پیش در اذهان عمومی جلوهگر شده است.
*موج جدید شایعات اینترنتی!
این روزها خبر مرگ آور بودن نوعی قرص استامینوفن در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود.اگر چه پس از ورود شبکههای اجتماعی به کشورمان هرچند وقت یکبار موجی از این دست خبرها مثل:«واکسن سرطان زا میوهها»،«سمی بودن سبزیجات»،«سم سرخ گوجه فرنگی»،«مرغهای آلوده به سرب»،«روغن پالم در ماست »،«برنجهای آلوده» و ... در شبکههای اجتماعی به حرکت در میآید و مخاطبان را سردرگم میکند،اما این سوال پیش میآید که چرا این قبیل شایعات ساخته میشوند و شهروندان چگونه باید از کذب و حقیقت بودن آنها مطلع شوند؟!
*وقتی ناآگاهی جو جامعه را تغییر میدهد!
شاید برخی از افراد مدتی به این شایعات توجه کنند و آنها را به دیگران نیز گوشزد کنند،اما با گذر اندک زمانی از یادها فراموش میشود به راستی چرا اجازه میدهیم مسائلی که در مورد آنها اطلاعی نداریم و به طور معمول برای دانستن حقیقتشان نیز هیچ تلاشی نمیکنیم،جو جامعه را دگرگون کند و به یک باره از ذهن ها دور شود؟!
رعنا،29 ساله،که این روزها کارمند است،اگر چه زمانی را برای تحقیق صحت این مطالب نمِیگذارد،اما ترجیح میدهد این شایعات را باور نکند و در انتشار آنها نیز نقشی نداشته باشد.
*شایعه پراکنی محصول ناآگاهی است
شاید ضرب المثل یک کلاغ چهل کلاغ نیز موید همین موضوع شایعه پراکنی و دست به دست کردن آن باشد،که نشان از قدمت این عادت ناپسند دارد و البته گویای این مورد است که بسیاری از شایعات معمول ناخواسته ساخته و بازتاب داده میشوند.
لیلا،30 ساله،دانشجو،ترجیح میدهد به جای تحقیق و پژوهش درمورد مطالبی که به دستش میرسد،خودش با سنجیدن اتفاقات اطرافش درستی یا نادرستی آنها را تشخیص دهد.البته با اینکه از صحت این اطلاعات اطمینان کافی ندارد،ولی با بازنشر آنها به انتشارشان کمک میکند،تا به قول خودش دیگران هم مطلع شوند.
دکتر هادی جعفربای شایعه را محصول جهل و نادانی برخی انسانها میداند و میگوید:وقتی افراد اطلاعات دقیق نداشته باشند تحت تاثیر قرار میگیرند و این گونه میشود که بازار شایعات رونق پیدا کرده و بسیار پرمشتری میشود.در واقع شایعه سازان از نقطه ناآگاهی مردم سوءاستفاده میکنند و این مسائل را دامن میزنند.
*وقتی گروهی از رسانهها سکوت میکنند!
شاید اگر رسانهها دربازتاب تایید یا تکذیب اینگونه مطالب قویتر عمل میکردند،بسیاری از افرادی که این شایعات را درست وترویج میکردند،از رواج دادن این مطالب صرف نظر میکردند و راه دیگری برای شیطنت خود پیدا میکردند.
جعفربای معتقد است: اگر چه شایعه سازی در برخی مواقع سازمان یافته است،ولی در بسیاری مواقع برای افراد سرگرمی محسوب میشود.فرد به دنبال شیطنت خود،در پی واکنش مردم است و این گونه موج منفی افکار جامعه را تهدید میکند و بی شک آگاهیهای درست رسانهها و عملکرد دقیق و به موقع آنها نقش کلیدی در رساندن اطلاعات دقیق به مردم و افکار عمومی جامعه دارد.
**شایعات راست یا دروغ؟!
سید حسین هاشمی وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی،برخی افشاگریها درباره تقلبات غذایی را ناشی از تسویه حسابهای شخصی و ... دانسته است . اما با این حال با اطلاعاتی که پیرو این شایعات در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود،شهروندان بسیاری به دنبال درستی یا نادرستی آنها سردرگم هستند و همچنان هیچ مسئولی پاسخگو نیست که شهروندان چگونه باید از صحت و کذب بودن این شایعات مطلع شوند و یا چرا پس از گذشت زمان بسیاری برای از این شایعات هیچ تکذیبیه قانع کنندهای منتشر نمیشود؟!