آجرهاي جديد امريكا روي ديوارهاي فروريخته تحريم

با اين حال به نظر مي‌رسد هرچه كشورهاي ثالث سعي مي‌كنند ديوار تحريم‌هاي ايران را كوتاه‌تر كنند، دولت امريكا در تلاش است از طريق اعمال تحريم‌هاي يكجانبه، اثر‌گذاري كاهش تحريك‌ها را كاهش دهد. هفته قبل هنوز 20 ساعت از توقف تحريم‌هاي هسته‌اي نگذشته بود كه وزارت خزانه‌داري امريكا با صدور بيانيه‌اي به بهانه آزمايش موشكي چند ماه قبل ايران نام شركت‌ها و افراد جديدي را به فهرست تحريم‌هاي لغو نشده ايران اضافه كرد و يك روز بعد هم، لوران فابيوس وزير خارجه فرانسه از تصميم اتحاديه اروپا براي بررسي تحريم‌هاي موشكي ايران خبر داد. حالا هم وزارت خارجه امريكا اعلام كرده اجراي قانون جديدالتصويب محدوديت ويزاي امريكا را از روز پنج‌شنبه (۲۱ ژانويه/ اول بهمن) شروع كرده است. اين قانون به عنوان بخشي از لايحه بودجه 2016 امريكا چند هفته قبل تصويب شد و بر اساس گزارش بي‌بي سي، شهروندان ۳۸ كشور كه قبلاً براي سفر به امريكا به ويزا نياز نداشتند اگر در پنج سال گذشته به ايران ( و البته عراق، سودان و سوريه) سفر كرده باشند بايد براي سفر به امريكا ويزا بگيرند. شهروندان چهار كشور سوريه، عراق، ايران و سودان هم حتي اگر تابعيت اروپايي داشته باشند، بايد براي رفتن به امريكا ويزا بگيرند. امريكا با ۳۸ كشور جهان قراردادي براي معافيت از گرفتن ويزا دارد اما براساس قانون تازه شهروندان اين كشورها كه بعد از اول مارس ۲۰۱۱ به سوريه، عراق، ايران و سودان سفر كرده باشند نمي‌توانند بدون ويزا به امريكا بروند. شهرونداني كه تابعيت دوگانه اين چهار كشور را دارند هم براي سفر به امريكا نياز به ويزا دارند. بر اساس مقررات تازه اين شهروندان بايد از طريق سفارت و كنسولگري‌هاي امريكا اقدام به اخذ ويزا كنند؛ موضوعي كه مبادلات ايران با ساير كشورها را تحت تأثير قرار خواهد داد. بعد از شروع اجراي برجام، اين شديد‌ترين تحريمي است كه امريكايي‌ها در چارچوب‌هاي يك جانبه، عليه ايران تحريم اعمال مي‌كنند.  البته وزارت خارجه امريكا سعي كرده در اين باره توضيحاتي ارائه كند و گفته قانون تغيير معافيت ويزا شامل افرادي كه براي امور كاري و بازرگاني بر اساس برجام به ايران سفر مي‌كنند و نيز خبرنگاراني كه به ايران، عراق، سوريه و سودان مي‌روند، نمي‌شود. وزارت امور خارجه امريكا همچنين تأكيد كرده وزير امنيت داخلي امريكا مي‌تواند بنا به تشخيص خود، در صورت نياز محدوديت‌هاي ايجاد شده را براي حفظ منافع ملي امريكا، در موارد خاص لغو كند ولي محدوديت‌هايي كه امريكا بر اساس قانون جديد اعمال كرده، به اندازه‌اي است كه براي طرف‌هاي مبادله با ايران، دست‌كم تأمل‌برانگيز خواهد بود. 

   

روزنامه امريكايي وال استريت ژورنال نوشته كه در كمتر از يك هفته پس از اجراي توافق هسته‌اي ايران، وزارت بازرگاني امريكا نشان داد تا چه اندازه بر خلاف تعهداتش، بر اجراي تحريم‌هاي موجود عليه ايران پافشاري دارد و در بيانيه‌اي اعلام كرد دستور موقتي عليه سه فرد و دو نهاد صادر كرده است كه تلاش كرده‌اند به شركت هواپيمايي كاسپين هواپيما بفروشند، به همين خاطر است كه شركت‌هاي بزرگ همچنان درباره شروع معاملات تجاري با ايران ترديد دارند. رويترز ديروز در گزارشي از احتياط شركت‌هاي بزرگ هواپيماسازي از جمله بوئينگ و ايرباس در معامله با ايران خبر داده و نوشته كه سكوت ايرباس و بوئينگ «نشان‌دهنده عدم‌اطمينان و پيچيدگي‌هايي است كه انجام معامله با ايران به همراه دارد.» رويترز مي‌گويد كه هرچند اين مبلغ براي شركت‌هاي هواپيماسازي كه با مشكلات اقتصادي نيز مواجه هستند، مشوق بسيار بزرگي است، اما مسئولان رده بالاي اين شركت‌‌ها مي‌گويند رفع تمام موانع قانوني و سياسي معامله با ايران مي‌تواند ماه‌ها يا حتي بيش از آن زمان ببرد چراكه بخش هوانوردي ايران هنوز هم تحت تحريم‌هاي شديد امريكا قرار دارد. «آنگوس كلي» مدير ارشد گروه واسپاري هلندي «آئر كپ» مي‌گويد: «اين يك فرصت در بازاري بزرگ است كه رشد اقتصادي به كنار، دست‌كم نيازمند ظرفيت‌هاي جديد است. اما پيش از آن بايد به طور كامل روشن شود كه تحريم‌ها رفع شده‌اند.» «كريستوفر سوئيفت» از مقامات سابق بخش تحريم‌هاي امريكا مي‌گويد: «اتحاديه اروپا محدوديت‌ها را از هشت به چهار كاهش داده و ايالات متحده محدوديت‌ها را اگر 10 پله‌اي فرض كنيم، از 11 به 9 كاهش داده است.» يك سخنگوي شركت بوئينگ نيزبه رويترز گفته است: «گام‌هاي زيادي وجود دارد كه اگر تصميم بگيريم به خطوط هوايي ايران هواپيما بفروشيم، بايد برداريم. در حال حاضر در حال ارزيابي اوضاع هستيم.»

  

وزير دفاع پيشين امريكا مي‌گويد كه توافق هسته‌اي نيازمند همراه شدن با يك راهبرد شديدتر از سوي واشنگتن براي همكاري با متحدان آن شامل اعراب و اسرائيل در منطقه براي مقابله با مداخله‌گري‌هاي ايران، حمايت اين كشور از تروريسم و ديگر فعاليت‌هاي تهران است و در همين چارچوب، نخست وزير رژيم صهيونيستي در داووس گفته كه اين رژيم بعد از توافق هسته‌اي ايران نياز به كمك‌هاي نظامي بيشتري دارد. به گزارش خبرگزاري فرانسه، نتانياهو تأكيد كرد: توافق هسته‌اي ايران با گروه 1+5 كه منجر به لغو تحريم‌ها عليه ايران به عنوان دشمن اسرائيل در منطقه شد، باعث بالا رفتن هزينه‌هاي تل آويو در جهت حفظ برتري نظامي‌اش مي‌شود. رابرت گيتس، وزير دفاع پيشين امريكا در گفت‌وگو با بيزينس‌اينسايدر با اشاره به اجرايي شدن توافق هسته‌اي ايران گفت: از ديد من، اين باور كه ايران با گذشت زمان به يك كشور معمولي تبديل مي‌شود و بنيان‌هاي انقلابي مذهبي، جاه‌طلبي‌هاي منطقه‌اي يا حتي جاه‌طلبي‌هاي خود براي دستيابي به سلاح‌هاي هسته‌اي را كنار بگذارد، غير‌واقع‌بينانه است. وي افزود: حساب كردن روي اين نكته كه اين نظام (ايران) به خاطر توافق هسته‌اي به دنبال تلطيف رفتار خود باشد، به نظر من اشتباه است. من فكر مي‌كنم اين وضعيت رخ نخواهد داد. گيتس همچنين تغيير اهداف ژئوپلتيك ايران در نتيجه توافق هسته‌اي را بعيد دانست. وي مدعي شد بر اين باور است كه ايران همچنين جاه‌طلبي‌هاي خود براي ساخت يك سلاح هسته‌اي را حتي اگر توافق اجرايي شود، كنار نخواهد گذاشت.