کدام بخش‌های اقتصاد ایران از تحریم نجات می‌یابند؟

بنا بر قرار قبلی برنامه اقدام جامع مشترک میان ایران و کشورهای 1+5 که به موجب آن دیوار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، فرو می‌ریزد؛ اجرا شد. طی سال‌هایی که گذشت بخش‌های مهمی از اقتصاد ایران درگیر تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا بود که امکان مبادلات بین‌المللی را از ایران سلب کرده بود.

اقدامات اتحادیه اروپا، در پسا برجام

امور مالی، بانکی و بیمه‌ای یکی از بخش‌های اقتصاد ایران است که سالها تحت تاثیر تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار گرفته بود و پس از اجرای برجام، تحریم‌های‌ مربوط به فعالیت‌های بانکی و تحریم‌های فعالیت‌های بیمه‌ای آن رفع می‌شود و به موجب رفع تحریمها علیه این بخش از اقتصاد ایران، نقل و انتقال منابع مالی بین اشخاص حقیقی، حقوقی یا نهادهای اروپایی، از جمله موسسات مالی و اعتباری اتحادیه اروپایی و اشخاص حقیقی، حقوقی یا نهادهای ایرانی، از جمله موسسات مالی و اعتباری ایرانی، بدون الزام به اخذ مجوز یا اعلام انجام خواهد شد.

همچنین افتتاح شعب بانکی، شرکت‌های تابعه یا دفاتر نمایندگی بانک‌های ایرانی در سرزمین دولت‌های عضو اتحادیه و ایجاد مشارکت‌های «JV» جدید یا تحصیل منافع مالکانه یا ایجاد روابط کارگزاری بانکی بین بانک‌های ایرانی با بانک‌های اتحادیه اروپایی؛ افتتاح دفاتر نمایندگی، شرکت‌های تابعه، مشارکت یا حساب‌های بانکی توسط اشخاص اروپایی در ایران امکان پذیر است.

همچنین ارائه خدمات بیمه‌ای و بیمه اتکایی به ایران یا دولت ایران، اشخاص حقیقی، حقوقی یا نهادهای ایرانی یا یک شخص حقیقی یا حقوقی یا نهادی که به نمایندگی یا تحت کنترل آنها اقدام می‌کند، انجام خواهد شد و خدمات تخصصی پیام‌رسانی مالی به اشخاص حقیقی یا حقوقی، موجودیت‌ها یا نهادها نیز انجام می شود.

همچنین دولت‌های عضو اتحادیه اروپا، متعهد می‌شوند که حمایت‌های مالی در جهت تجارت با ایران، از جمله اعطای اعتبارات صادراتی، بیمه صادرات و تعهد پرداخت برای وام بلاعوض، کمک مالی و وام‌های ترجیحی به دولت ایران ارایه کنند و پس از لغو تحریم‌ها فروش یا خرید اوراق قرضه دولتی یا تضمین شده توسط دولت، به یا از دولت ایران، بانک مرکزی ایران، یا بانک‌ها و موسسات مالی ایرانی یا افرادی که از طرف آنها عمل می‌کنند انجام خواهد شد.

رفع تحریم‌ها در بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی گشایش ایجاد خواهد کرد به گونه‌ای که واردات، خرید، سوآپ، یا حمل و نقل نفت خام، فرآورده‌های نفتی، گاز طبیعی یا فرآورده‌های پتروشیمی ایران و تامین تسهیلات اعتباری مربوطه از طریق اتحادیه اروپا میسر می‌شود.

علاوه بر این، فروش، عرضه یا نقل و انتقال تجهیزات یا فناوری، کمک فنی و آموزشی مورد استفاده در بخش‌های نفت، گاز و صنایع پتروشیمی در ایران، مشتمل بر اکتشاف، تولید و پالایش نفت و گاز طبیعی، از جمله مایع سازی گاز طبیعی، به هر شخص ایرانی در داخل یا خارج ایران یا برای استفاده در ایران، امکان پذیر خواهد بود .

پس از لغو تحریم‌ها، اعطای هرگونه وام یا تسهیلات اعتباری به هر شخص ایرانی که در بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی در داخل ایران یا خارج از ایران فعالیت می‌کنند و همچنین سرمایه‌گذاری در این صنعت و یا سرمایه‌گذاری مشترک با آن‌ها انجام خواهد شد.

بخش خودروسازی یکی‌دیگر از بخش‌های مورد تحریم قرار گرفته بود که به موجب آن فروش، عرضه، یا نقل و انتقال کالاها و خدمات مورد استفاده در ارتباط با خودروسازی مورد تحریم قرار گرفته که پس از برجام تحریم این بخش‌ها نیز از بین می‌رود و پس از رفع تحریم‌ها، اجرا یا تسهیل عملیات‌های نقل و انتقال مالی یا سایر معاملات برای فروش، عرضه یا انتقال کالاها و خدمات مورد استفاده در ارتباط با بخش خودروسازی ایران میسر خواهد شد.

همچنین پس از فرو ریختن دیوار تحریم‌ها، فروش، تامین، انتقال یا صادرات تجهیزات و فناوری‌های دریانوردی برای ساخت، تعمیر یا نگهداری یا بازسازی کشتی، به ایران یا به هر شخص ایرانی در این بخش انجام می‌شود.

طراحی، ساخت یا مشارکت در طراحی یا ساخت کشتی‌های باری و نفتکش‌ برای ایران یا اشخاص ایرانی، ارائه کشتی‌های طراحی شده یا مورد استفاده برای حمل‌ونقل یا ذخیره‌سازی نفت و فرآورده‌های پتروشیمی به اشخاص حقیقی، حقوقی یا نهادهای ایرانی هم صورت خواهد گرفت.

علاوه بر این، ارائه‌ی خدمات ثبت پرچم و تعیین وضعیت، از جمله موارد مرتبط با مشخصات فنی، ثبت و شماره شناسایی به هر نحو، در رابطه با تانکرادهای نفتی و کشتی‌های باری ایرانی میسر می‌شود و امکان دسترسی کلیه پروازهای باری خطوط هوایی ایرانی یا خطوط هوایی از مبدا ایران به فرودگاه‌های تحت صلاحیت دولت‌های عضو اتحادیه اروپا، به وجود می‌آید.

همچنین با لغو تحریم‌ها بازرسی، توقیف و انهدام محموله‌ها از مبدا یا به مقصد ایران که پیش‌تر توسط دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی در قلمروهای خودصورت می‌گرفت، متوقف خواهد شد.

پس از لغو تحریم‌ها، ارائه خدمات سوخت‌رسانی یا تدارکات یا هرگونه خدمات دیگر برای کشتی‌های تحت مالکیت یا اجاری و ارائه سوخت، خدمات مهندسی و تعمیر ونگهداری به هواپیماهای باری ایرانی که اقلام ممنوعه را حمل نمیکنند، صورت خواهد گرفت.

طلا، سایر فلزات گرانبها، اسکناس و سکه

پس از لغو تحریم‌ها فروش، عرضه، انتقال، صادرات مستقیم یا غیرمستقیم کلیه فلزات از جمله گرافیت و فلزات خام یا نیمه ساخته همانند آلومینیوم و فولاد به هر شخص حقیقی، حقوقی یا نهاد ایرانی یا برای استفاده در ایران در رابطه با عملیات و فعالیت‌های منطبق با این برجام میسر می‌شود.

همچنین فروش، عرضه، انتقال یا صادرات مستقیم یا غیرمستقیم هرگونه نرم‌افزار از جمله به‌ روزرسانی، به هر شخص حقیقی، حقوقی یا نهاد ایرانی یا برای استفاده در ایران در رابطه با عملیات و فعالیت‌های منطبق، انجام خواهد شد.

آمریکا در پسا برجام چه اقداماتی میکند؟

در پسا برجام، تحریمهایی که آمریکا علیه عملیات مالی، بانکی و بیمه ای ایران کرده است نیز حذف می شوند و به این ترتیب عملیات مالی و بانکی با دولت ایران، بانک مرکزی ایران، موسسات مالی ایرانی و اعطای وام، نقل و انتقال، حساب بانکی، سرمایه‌گذاری، خرید و فروش اوراق بهادار، خرید و فروش ارزهای خارجی، صدور اعتبارات اسنادی و معاملات بازارهای آتی کالا و اختیار، ارایه خدمات پیام‌رسانی تخصصی مالی و تسهیل دسترسی مستقیم یا غیر مستقیم به آن‌ها،خرید یا تحصیل اسکناس بانکی امریکایی توسط دولت ایران و خرید، پذیره‌نویسی، یا ارایه خدمات مربوط به صدور اوراق قرضه دولت ایران، میسر می‌شود.

در بخش مربوط به بیمه نیز از این پس، ارائه خدمات به صدور بیمه‌نامه، بیمه یا بیمه اتکایی صوت می گیرد. این خدمات شامل فعالیت‌های مرتبط با اشخاص حقیقی و حقوقی می شود و در زمین صدورنامه، بیمه اتکایی در رابطه با فعالیت‌ها و بخش‌های انرژی، کشتیرانی و کشتی‌سازی ایران برای شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفت‌کش ایران یا برای کشتی‌هایی که نفت خام، گاز طبیعی مایع، نفت و فرآورده‌های پتروشیمی از یا به ایران وارد یا صادر می‌شود، صورت خواهد گرفت.

همچنین در بخش انرژی و پتروشیمی، اشخاصی که جزیی از بخش انرژی ایران باشند، از تحریم‌ها خارج می‌شوند و خرید، تسهیل، فروش، حمل‌ونقل یا بازاریابی نفت و فرآورده‌های نفتی (شامل فرآورده‌های پالایش شده نفت) فرآورده‌های پتروشیمی یا گاز طبیعی (شامل گاز طبیعی مایع) از ایران؛ میسر خواهد شد.

همچنین از این پس به ایران در زمینه سرمایه‌گذاری از جمله از طریق مشارکت، کالا، خدمات و فناوری که می‌تواند در زمینه انرژی و توسعه نفتی آن یا تولید داخلی نفتی پالایش‌ شده و فرآورده‌های پتروشیمی مورد استفاده قرار گیرد کمک خواهد شد.

در بخش کشتیرانی نیز، تحریم‌ها در رابطه با بخش‌های کشتیرانی، کشتی‌سازی و عاملیت اداره بنادر ایران؛ لغو خواهد شد و اشخاصی که جزیی از بخش کشتی‌سازی و کشتیرانی ایران باشند یا تملک، اداره، کنترل یا بیمه کشتی برای انتقال نفت خام، فرآوره‌های نفتی (شامل فرآورده‌های نفتی) پالایش شده، فرآورده‌های پتروشیمی یا گاز طبیعی (شامل گاز طبیعی مایع) از یا به ایران را داشته باشند می توانند ارتباطات، همکاری‌ها و مبادلات بین‌المللی خود را آغاز کنند.

همچنین در بخش فلزات نیز، فروش، عرضه، صادرات یا انتقال طلا و سایر فلزات گران‌بها به یا از ایران، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم انجام خواهد شد و عملیات نقل و انتقال مالی یا ارائه‌ی خدمات برای فعالیت‌هایی شامل تامین امنیت، بیمه و حمل و نقل میسر می‌شود.

همچنین مشکلات ایجاد شده در زمینه فروش، عرضه یا انتقال گرافیت، فلزات خام یا نیمه ساخته از قبیل آلومینیوم و فولاد، زغال سنگ، نرم‌افزار برای یکپارچه‌سازی فرآیند‌های صنعتی به یا از ایران، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم انجام خواهد شد.

در بخش خودرو سازی نیز، عملیات‌ نقل و انتقال مالی یا سایر معاملات برای فروش، عرضه یا انتقال کالاها و خدمات مورد استفاده در ارتباط با بخش خودروسازی ایران اجرا شده و تسهیل داده می‌شود.