در میان 45 کشوری که در خطرند، ایران رتبه چهارم است!

 نیمه‌های اردیبهشت سال 92، زمانی که گزارشی توسط ناسا منتشر شد که حکایت از تغییراتی در کره خاکی داشت و از برهم خوردن اقلیم در برخی مناطق زمین، از جمله خاورمیانه خبر می‌داد، گذشت چند سال پر بارش در کشورمان، موجب شد که برخی مسئولان کشورمان با اطمینانی خاص، واکنش عجیبی به این گزارش نشان دهند.

این در حالی بود که بر اساس گزارش منتشره در ناسا، به دلیل شرایط لایه اوزن و همچنین انحراف زمین به میزان یک‌میلیونم‌درصد از مسیر چرخشی خود به دور خورشید، پیش بینی شده بود که 45 کشور جهان دچار خشکسالی شدید شده و در صورت عدم ذخیره منابع آبی دچار بحران در تولید کشاورزی و همچنین دامداری خود می‌شوند.

آن گونه که در این گزارش آمده بود، پیش بینی شده که این دوره خشکسالی سه دهه به طول بینجامد و اثرات نامطلوبی بر 45 کشور فهرست شده بگذارد، به گونه ای که حتی می‌توان گفت در کدام کشورها شدیدتر اثر خواهد گذاشت و در کدامشان تأثیر کمتری بروز خواهد داد.

با این ملاحظه، قرار گرفتن کشورمان در ردیف چهارم این فهرست حکم نگرانی بسیار بزرگی داشت که ایجاب می‌کرد ارزیابی های ویژه ای برای صحت سنجی این ادعای سازمان فضایی آمریکا در دستور کار قرار گیرد اما این گونه نشد تا روند کاهش بارندگی ها و افزایش دما خیلی زود خودش را نشان داده و کاری کند که تابستان گذشته، خطر بی آبی جزئی جدایی ناپذیر از زندگی بسیاری از ایرانیان شود.

بدین ترتیب مشخص شد که پیش بینی ناسا، ریشه در ارزیابی های اصولی و استنتاجات صحیح داشته چراکه نشانه های تحقق آن در کشورهایی مانند ایران آشکار شده بود. شاید با تکیه بر همین واقعیت است که مدیران مجله مشهور ساینس مجاب شده‌اند به سراغ گزارش ناسا رفته و همزمان با بازخوانی آن، گزارش های مرتبط دیگری را هم در این خصوص بررسی کنند.

دستمایه این رویکرد، گزارشی شده که در مقدمه از ارتباط تغییرات آب و هوایی در گذشته های دور با افول برخی تمدن های بزرگ بشری سخن گفته شده تا تأکید شود به رغم پیشرفت‌های فراوان صورت گرفته، تمدن های امروزی هم در مقابل تغییرات آب و هوایی به شدت آسیب پذیر هستند.  

در ادامه به چهارمین گزارش مجمع بین‌المللی تغییرات اقلیمی (IPCC) اشاره شده که نشان می‌دهد دلیل افزایش دمای کره زمین در ۲۵۰ سال گذشته به احتمال بیش از ۹۰ درصد، فعالیت‌های بشر بوده تا ثابت شود خشکسالی را نمی‌توان صرفا ناشی از رخدادهای طبیعی دانست.

این در حالی است که برخی دانشمندان بر این باورند، تنها پدیده گرم شدن زمین برای بر هم زدن تمامی تعادل زمین کافی است، زیرا در نتیجه گرم شدن زمین، از میزان بازندگی ها، به ویژه بارش برف کاسته می‌شود که این موضوع به کاهش آب های زیرزمینی و خشکسالی منجر می‌شود. به همین دلیل است که چند سالی است دمای زمین با نصب تجهیزاتی در سراسر جهان مورد پایش قرار می‌گیرد.

نتیجه این پایش ها هم البته دردناک است، چون برخی از دانشمندان معتقدند که دهه‌های پایانی قرن بیستم، گرم‌ترین سال‌های ۴۰۰ سال اخیر بوده‌ و بر این اساس جای تعجب ندارد که ببینیم دوران خشکسالی فرا رسیده و زندگی بسیاری از ساکنان زمین را تهدید می‌کند.