پالایشگاهی که حلقه اکوسیستمی را نابود می‌کند/ «بمو»درخطر نابودی

پارک ملی بمو یکی از قدیمی‌ترین پارک‌های کشور با بیش از ۵۰ سال قدمت است.

وسعت کنونی پارک ۴۸ هزار هکتار است که عملاً ۱۲ هزار هکتار سمت غربی جاده شیراز اصفهان از ۳۶ هزار هکتار دیگر جداشده و به علت تجاوز و شهرک‌سازی، ارزش اکولوژیکی آن به‌شدت کاهش پیداکرده و در حقیقت تمرکز حفاظت از ۳۶ هزار هکتار سمت شرقی جاده صورت می‌گیرد.

این نمونه برجسته اکوسیستم طبیعی نسبتاً بکر که در شمال شهر شیراز و در شرق شهر زرقان قرار دارد شامل ۶۲۰ گونه گیاهی با ۳۰ گونه بومی و ده‌ها گونه جانوری شامل پرندگان، پستانداران و خزندگان است و یک ذخیره‌گاه ژنی کم‌نظیر در منطقه محسوب می‌شود.

آهو، پلنگ، قوچ و میش ازجمله پستانداران معروف این پارک ملی است.

مدتی است که بحث ایجاد پالایشگاه دوم شیراز در نزدیکی این پارک مطرح‌شده و هراز چند گاهی نیز با پاسخ منفی دوستداران محیط‌زیست و همچنین سازمان محیط‌زیست کشور  مواجه شده است.

اخیراً نیز دوباره بحث ایجاد پالایشگاه بر سر زبان‌ها افتاده و شنیده‌شده که مسئولان استان در حال پیگیری این موضوع هستند. از سویی دیگر معصومه ابتکار رئیس محیط‌زیست کشور نیز دیروز به شیراز سفر کرد و در جریان این سفر انجمن‌های زیست‌محیطی تذکرات خود را به محیط‌زیست مبنی بر خطرات این پالایشگاه بر زیستمندان منطقه اعلام کردند.

در دشت مرودشت حجم زیادی از صنایع کوچک و بزرگ وجود دارد به همین دلیل راه‌اندازی پالایشگاه دوم شیراز می‌تواند آلودگی هوا در این منطقه را تشدید کند یک کارشناس حوزه محیط‌ زیست نیز با اشاره به مشکلات احداث پالایشگاه دوم شیراز در نزدیکی زرقان با تأکید بر اینکه برای احداث این پالایشگاه باید قوانین و مقررات پارک‌های ملی و مناطق حفاظت چهارگانه زیست‌محیطی موردتوجه قرار گیرد، گفت: راه‌اندازی پالایشگاه مشمول ارزیابی زیست‌محیطی می‌شود .

علمدار علمداری افزود: در دشت مرودشت حجم زیادی از صنایع کوچک و بزرگ وجود دارد به همین دلیل راه‌اندازی پالایشگاه دوم شیراز می‌تواند آلودگی هوا در این منطقه را تشدید کند.

وی با اشاره به اینکه قرار است از سروستان به این منطقه نفت منتقل شود، تأکید کرد: بهتر است به‌جای راه‌اندازی این پالایشگاه در دشت زرقان و سپس انتقال نفت از وسط پارک ملی بمو، این پالایشگاه را در خود سروستان راه‌اندازی کنند.

این کارشناس حوزه محیط‌زیست ادامه داد: اگر این پالایشگاه در منطقه سروستان راه‌اندازی شود دیگر نیازی به انتقال خدمات ازجمله آب، برق و ... به منطقه نیست زیرا در دشت سروستان امکانات لازم وجود دارد و توجیه‌پذیر است.

علمداری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مشکلات زیست‌محیطی راه‌اندازی این پالایشگاه برای زیستمندان پراک ملی بمو تأکید کرد: طبق قوانین و مقررات انجام هرگونه فعالیتی در پارک‌های ملی بر اساس پیوست زیست‌محیطی امکان‌پذیر است به همین دلیل بر اساس این قوانین راه‌اندازی پالایشگاه در دشت زرقان و عبور خط نفت از  پارک ملی بمو کاملاً غیر کارشناسانه است.

وی با تأکید بر اینکه در مناطق حفاظت‌شده باید دخالت انسانی در سیستم را به حداقل رساند، افزود: به‌طور حتم عبور خط نفت از پارک ملی بمو بر روی حیات‌وحش و منطقه اثر منفی دارد.

دبیر موسسه ۱۳ فروردین نیز  در این خصوص  گفت: خط لوله نفت از سمت شرق شهر زرقان و غرب پارک ملی بمو از تنگه« آب بز» با عبور از باغات و تخریب آن‌ها به پشت فنس پارک ملی بمو می‌رسد.

خط نفت درست درجایی که چشمه آب بز محل آبشخور قوچ، پازن و میش شیرازی است عبور می‌کند و به‌طور حتم بر روی حیات زیستمندان این منطقه حفاظت‌شده تأثیر می‌گذارد علی‌اکبر کاظمینی اظهار داشت:  این خط نفت درست درجایی که چشمه آب بز محل آبشخور قوچ، پازن و میش شیرازی است عبور می‌کند و به‌طور حتم بر روی حیات زیستمندان این منطقه حفاظت‌شده تأثیر می‌گذارد.

وی با اشاره به اینکه راه‌اندازی این پالایشگاه آلودگی منطقه را بیشتر می‌کند، بیان کرد: شهر زرقان به دلیل اینکه در جوار صنایع متعدد قرار دارد بر اساس تحقیق دانشگاه شیراز یکی از آلوده‌ترین شهرهای کشور است.

دبیر موسسه ۱۳ فروردین با تأکید بر اینکه در صورت راه‌اندازی این پالایشگاه آلودگی منطقه بیشتر و حیات‌وحش نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند، گفت: این منطقه در نزدیکی شهر شیراز قرار دارد به همین دلیل در صورت راه‌اندازی پالایشگاه دوم مشکلاتی در حوزه‌های مختلف ازجمله محیط‌زیست و آلودگی هوا برای شیراز نیز به وجود می‌آید.

وی بابیان اینکه پالایشگاه یک صنعت آب بر است، گفت: درصورتی‌که این پالایشگاه در منطقه مذکور واقع شود به‌طور حتم به دلیل آب بر بودن وضعیت دشت زرقان را که در حال حاضر برای تأمین آب شرب مشکل دارد با بحران جدی‌تری روبه‌رو می‌کند.

کاظمینی ادامه داد: در حال حاضر قنوات این دشت به‌طور کامل خشک‌شده و در صورت راه‌اندازی پالایشگاه برای برداشت آب از سد درودزن استفاده می‌شود و این اتفاق در حالی روی می‌دهد که سددرودزن نیز با بحران روبه‌روست.

وی در خصوص مشکلات راه‌اندازی این پالایشگاه برای حیات‌وحش نیز بیان کرد: احداث این پالایشگاه خطرات و آسیب‌های زیادی به منطقه حفاظت‌شده بمو وارد می‌کند ازاین‌رو ضروری است  مسئولان این مسائل را موردتوجه قرار دهند.

وی گفت: آبشخور و زیستگاه آهوان پارک ملی بمو درست چسبیده به محل احداث پالایشگاه دوم است که با احداث آن، این‌ها از بین می‌روند و حلقه‌های اکوسیستمی یکی‌یکی ازهم‌گسسته می‌شود.

 کاظمینی افزود: در صورت عملیاتی شدن این اقدام به‌تدریج اکوسیستم پارک کارایی خود را ازدست‌داده و باعث می‌شود پارک ملی بمو از بین برود.

کاظمینی با اشاره به اینکه پارک ملی بمو دارای جایگاه حساسی است، گفت: به دلیل تنوع گونه‌های گیاهی و حیوانی و دیگر فاکتورها، شرایطی به وجود آمده که در حال حاضر تعداد زیادی از گونه‌های حیات‌وحش در آن وجود داشته و در صورت پیگیری از طرف یونسکو می‌توان این پارک را به‌عنوان دهمین ذخیره‌گاه زیست‌کره ثبت کرد.

وی با اشاره به اینکه این اقدام باعث تغییر رفتارهای درون گله‌ای و تولیدمثل گونه‌ها می‌شود، اظهار داشت: همچنین برای آرامش زیستگاه ناامنی به وجود می‌آورد و خط جاده‌ای که برای این اقدام کشیده می‌شود گونه‌های گیاهی و جانوری را از بین می‌برد به‌گونه‌ای که تنوع زیستی در پارک آسیب خواهد دید.

مدیرکل محیط‌زیست استان فارس نیز پیرامون این موضوع گفت: راه‌اندازی این پالایشگاه منوط به دریافت مجوز از سوی سازمان محیط‌زیست است.

حمزه ولوی بیان کرد: در حال حاضر هیچ‌گونه استعلامی از محیط‌زیست گرفته نشده و به‌طور حتم تا زمانی که راه‌اندازی پالایشگاه پیوست زیست‌محیطی نداشته باشد نمی‌توان نسبت به راه‌اندازی آن اقدام کرد.

وی افزود: برای صدور مجوزهای زیست‌محیطی تمامی جوانب ازجمله تأثیر آن بر روی حیات‌وحش، موضوعات اجتماعی، فرهنگی، شهری و... بررسی خواهد شد.

مدیرکل محیط‌زیست استان فارس تأکید کرد: این اداره کل نیز تابع تصمیمات سازمان محیط‌زیست کشور است و بر اساس درخواست این سازمان عمل می‌کند.